Matthieu Ronsse

HetLam Gods is een fantastisch in situ werk, dat gezien vanuit het standpunt van vandaag een heldere blik werpt in het hoofd van de gebroeders Van Eyck en bij uitbreiding hun wereld.

Zij waren beeldvertolkers van hun tijd, godsdienst meticuleus weergegeven in een in opdracht uitgevoerd werkstuk.

We kunnen het ons zo voorstellen: godvrezend vermogend koppel betaalt briljante ambachtslieden Van Eyck, zo'n beetje de fototoestellen van hun tijd, om het hele wereldje rond christelijke devotie weer te geven in de toentertijd innoverende olieverftechniek. Wanneer een van de broers sterft, gaat de ander aan de slag. Een estafette met een penseel. Hubert de pijp uit, Jan de diplomaat aan de slag, bringing it all back home. Zich verrijkt door het reizen, om daarna tijd uit te zitten voor een paneel zonder wijzers.

Hij voltooide een ware marathon van de schilderkunst waarin al haar aspecten en haar potentie op een weerzinwekkende manier aan bod komen.

De kleur dartelt als een stel viriele pauwen door het veld.

Boven het lam komt het licht als een speldenprik door het hout de compositie binnengestraald. (01)

Het intellect als arbeidsbemiddelaar, de hoede om de concentratie tussen blik en werkstuk te bezegelen door de vaste hand.

Het goddelijke schuift aan bij de keuken van het wereldse.

Ontmoet de klanken van het menselijke keelgat, de aan gewicht gebonden wierookvaten wuiven naar het bloedende lam.

Een lam als lijdend voorbeeld.

Er valt iets te zeggen over die meedogenloze concentratie van degenen die zich tot hem richten. Dit is niet bepaald een Heizeldrama. Dit is het appel van militaire slaapwandelaars in eenzelfde droom.

Alsof het een ijstijd was in het Gent van de gebroeders, en alles wat mensdom was zich verzamelde in hun geheugen. En vanuit één plaats ontwikkelde zich dan het mensdom vanuit een schuldgevoel op het witgeplamuurde kopse hout.

De grot betreft hier een kerk. Alles wat zich daarbuiten afspeelt, wordt meegenomen binnen deze ark die naar het hogere vaart.

Wat we zien is een vastbesloten visie, een soort Paestum waarin het volkje zich als doorgewinterde ijsberen heeft laten overspoelen door het vuur.

Net kopje-onder om de kreet te smoren.

En dan dat schalkse eigen kopje bij de ruiters links.Reeds door de kopie niet meer echt door hemzelf.

Het werk stoot zich af van het ego.

Noem het een rebus, een wiskundig georganiseerde compositie, of een artistieke intuïtie, die een Mondriaan en een Rembrandt is.

De behaarde Eva en de Adam die naar het venster van de kathedraal tuurt, gescheiden door de schuldenaren ontsproten uit hun zonde.

Het bloed van het lam spuit als stroop aan de baard van God. (02)

Het object-schilderij begeerd door tirannen, aan stukken getrokken, van haar navelstreng ontdaan, en in het mistige landschap van de Vlaamse detective enkel geëvenaard door de Bende van Nijvel.

Derechtvaardige rechters zijn nog steeds zoek, alsof ze gewoonweg volledig verdwenen zijn. (03)

Dit werk hoort in zijn context, het enigma absorbeert als een magnifieke druif alles uit zijn omgeving en laat zich drinken als een verhaal dat alle verwachtingen inlost.

Meer heeft de wereld niet om het lijf.

Het water sijpelt zo heerlijk door dat malse groen.

De fonkeling flirt zich te pletter op ons netvlies.

Dit werk is zo'n zeldzaam voorbeeld van authenticiteit. Streekgebonden, en toch universeel. Een mispel door vorst gerijpt.

Oprecht ook, en genereus.

Als we daar staan in de kathedraal met die aanblik op ons aangezicht, dan lezen we uit het manuscript, of we zitten in de kop van de pen.

Jammer dat haar tegenwoordige slaap- kamer me met verstomming slaat, hoe erg de stoet der minnaars uit hun bek kan stinken.