Erdogan wint verkiezingen
De Turkse premier, Recep Tayyip Erdogan (60), heeft de presidentsverkiezingen in Turkije gewonnen. Na telling van driekwart van de uitgebrachte stemmen had hij een meerderheid van 52 procent.
Dat de leider van de AK-partij (Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling) de nieuwe president wordt, is geen verrassing, wél enigszins dat een tweede ronde overbodig is. Ekmeleddin Ihsanoglu, die wordt gesteund door enkele oppositiepartijen, behaalde zowat 39 procent. Selahattin Demirtas, voorzitter van een pro-Koerdische partij, kreeg 9 procent van de stemmen.
De 71-jarige historicus en diplomaat Ihsanoglu beschuldigt het kamp van Erdogan wel van onregelmatigheden bij de stembusgang. Kiesgerechtigden fotografeerden hun stembiljet, mogelijk in ruil voor geld of cadeaus. Het 'kopen' van stemmen is in Turkije verboden.
Nieuw Turkije
Het was zondag voor het eerst dat ruim 52 miljoen kiesgerechtigde Turken rechtstreeks de president konden kiezen. Voorheen wees het parlement die aan. Erdogan, die meer dan tien jaar premier was namens de islamitische AK-partij, heeft er geen geheim van gemaakt dat hij als staatshoofd meer macht naar zich toe wil trekken. Tot dusver is het presidentschap vooral een ceremoniële functie.
Critici van Erdogan hebben herhaaldelijk een vergelijking gemaakt met Vladimir Poetin, die beurtelings als premier en president feitelijk de macht in Rusland in handen bleef houden. Erdogan mikt op een presidentschap van twee termijnen. Dan kan hij goede sier maken met het 100-jarig bestaan van Turkije. Hij hoopt in de voetsporen te treden van de 'vader des vaderlands', de seculiere Mustafa Kemal Atatürk.
Tijdens de campagne pleitte Erdogan voor 'een nieuw Turkije'. De voormalige straathandelaar zei dat hij een einde wil maken aan de macht van 'de elite', ten gunste van het gewone volk.
Hij raakte bij een groot deel van de bevolking een gevoelige snaar, getuige een forse overwinning van zijn partij bij lokale verkiezingen dit jaar. "Erdogan staat aan de kant van de underdog. Hij strijdt tegen onrechtvaardigheid. Terwijl de Arabische wereld zweeg, sprak hij zich uit tegen het optreden van Israël in Gaza", zei een 42-jarige winkelier in Istanbul gisteren tegen het persbureau Reuters.
Bij het verlaten van een stembureau in de stad werd Erdogan door een menigte toegejuicht.
Maar Erdogan is, zacht gezegd, omstreden. Bij een stembureau in de hoofdstad Ankara sprak een 45-jarige werknemer van een particulier bedrijf schamper over de 'vrijheid' die de aspirant-president beloofde. "Die vrijheid geldt alleen voor zijn eigen aanhangers. Hij heeft het land als geen ander gepolariseerd."
Erdogan liet kritische journalisten oppakken, schudde de politie en het justitieel apparaat door elkaar toen zijn familie en een aantal vertrouwelingen het middelpunt dreigden te worden van een corruptieschandaal, en werd vorig jaar in enkele steden geconfronteerd met massaprotest tegen zijn autoritaire leiderschap.
Zijn onverschillige reactie na een mijnramp in mei, waarbij meer dan 300 kompels om het leven kwamen, werd hem door velen kwalijk genomen. Niet voor niets hield zijn politieke tegenstander Ihsanoglu het laatste campagneoptreden nabij de plek des onheils.
Groei
Erdogan wordt echter veel vergeven omdat het land zich onder zijn leiding ontpopte tot een regionale economische grootmacht. Dankzij een jaarlijkse economische groei van 5 procent of meer kon geïnvesteerd worden in wegen, ziekenhuizen en scholen.