Chronische pijn kost 11,6 miljard euro per jaar
Een kwart van de Belgen kampt met aanhoudende pijn en bij een op de tien baten de klassieke pijnstillers zelfs niet meer. De totale kosten van chronische pijn bedroegen in 2010 voor België alleen al 11,6 miljard euro.
Eind vorige week bleek uit het rapport 'Relieving Pain in America' van het Institute of Medicine dat ruim 116 miljoen Amerikanen kampen met aanhoudende pijn, soms jarenlang. Ook in ons land is chronische pijn een oud zeer. "Europees onderzoek heeft uitgewezen dat een kwart van de bevolking hieraan lijdt", zegt Griet Brusselmans, die als pijnarts verbonden is aan het UZ Gent. "Dat cijfer kunnen we gerust extrapoleren naar ons land. Een op de vier Belgen, dat is gigantisch veel." Dat aantal neemt bovendien toe, vooral vanwege de vergrijzing.
Het kostenplaatje is dan ook navenant, zo blijkt uit cijfers voor 2010. "Kijken we alleen nog maar naar de ernstige gevallen van chronische pijn, waarbij de klassieke pijnstillers niet meer helpen, dan lopen de jaarlijkse kosten in ons land al op tot 11,6 miljard euro", weet Lieven Annemans, hoogleraar gezondheidseconomie aan de UGent en VUB. Pijn kost daarmee evenveel als kanker, diabetes en hart- en vaatziekten samen. De jaarlijkse kosten voor diabetes bedroegen in 2010 3,5 miljard euro, voor kanker 3,1 miljard euro en voor hart- en vaatziekten 5 miljard.
Het prijskaartje omvat zowel de medische als de maatschappelijke kosten. "De gezondheidskosten kunnen stevig oplopen", beaamt Brusselmans. "Patiënten hebben de neiging om te 'shoppen'. Als de ene operatie niets uithaalt, trekken ze algauw naar een andere chirurg voor een volgende ingreep."
Maatschappelijke rekening
Terwijl de medische kosten goed zijn voor 1,6 miljard euro, bedraagt de maatschappelijke rekening maar liefst 10 miljard. "Niet onlogisch", vindt Annemans. "Meer dan een vijfde van de chronische pijnlijders is niet meer aan de slag. En wie wel nog werkt, is dubbel zoveel afwezig op het werk. Chronische pijn veroorzaakt een enorme daling van productiviteit, en een groot verlies voor onze economie."
Is acute pijn een sein dat er iets fout zit in het lichaam - denk aan buikpijn bij een ontstoken appendix - dan valt die signaalfunctie bij chronische pijn weg. Pijn is dan niet langer een symptoom, maar een kwaal op zich. Pijnarts Brusselmans ziet twee redenen voor het enorme aantal chronische patiënten. "Eerst en vooral de vergrijzing. De bevolking wordt ouder, en dus groeit ook het risico op artrose. Daarnaast zijn we er almaar meer van overtuigd dat we recht hebben op een pijnvrij leven, wat het aantal consultaties doet stijgen."