Koppige spoorbaas verkast naar N-VA

De man die België een Fyrakater bezorgde. De man die het spoor met miljarden euro's schuld opzadelde. De man die door elke treinreiziger werd verguisd en daarna met een vette vertrekpremie werd bedankt voor bewezen diensten. Er zijn wel meerdere redenen te bedenken waarom de keuze voor Descheemaecker als Europees lijstduwer niet voor de hand ligt. Een politicus moet tenslotte stemmen binnenhalen.

Toen het nieuws van zijn overstap naar N-VA bekendraakte, regende het dan ook grappen op Twitter. "Zouden de uitslagen op 25 mei nu ook met vertraging binnenkomen?", vroeg reclameman Marc Fauconnier zich af. Een twitteraar lanceerde meteen een nieuwe slogan voor de N-VA: "Verandering door vertraging."

Geen verrassing

Een verrassing is de overstap nochtans niet. Descheemaecker en Bart De Wever kennen elkaar al langer. Begin 2013 heeft het duo nauwe contacten als burgemeester De Wever het Antwerpse voetbal wil redden. Descheemaecker, een fervente Beerschotsupporter, treedt op als facilitator voor de Antwerpse bedrijfstoppers die hun schouders mee onder het project willen zetten. Het valt dan al op hoe de Descheemaecker en De Wever elkaar met de voornaam aanspreken.

Tot nu toe werd aangenomen dat Descheemaecker van liberale signatuur was. Hij heeft altijd zeer goede banden gehad met oud-minister Marc Verwilghen. Nochtans was hij in het verleden ook al ondervoorzitter van VEV-Voka, de Vlaamse werkgeversorganisatie. De vakbonden van het spoor verdenken hem al jaren van Vlaams-nationalistische sympathieën. Hij slaagde erin om die geruchten telkens opnieuw weg te wuiven. Dat laatste wijst op de kracht van Descheemaecker. De man is een sterke debater, kent zijn dossiers en is tactisch erg geslepen.

De keuze voor Descheemaecker blijft wel een gok. Bij de man is het alles of niets. Medestanders hebben in hem een loyale vertrouwenspersoon. Maar wie tegen zijn kar rijdt, zal het geweten hebben. De relatie tussen Open Vld en Descheemaecker is al maanden verzuurd. Descheemaecker kon niet verkroppen dat Open Vld hem onvoldoende had gesteund in de opvolgingsstrijd bij de NMBS. Descheemaecker paste de tactiek van de verschroeide aarde toe: als hij geen baas werd, dan niemand. Uiteindelijk werd het Jo Cornu, een wit konijn dat in extremis uit de hoed van Johan Vande Lanotte (sp.a) werd getoverd.

Tekenend was de audit die Descheemaecker vorig jaar door Ernst & Young liet uitvoeren om te onderzoeken of er bij de aankoopprocedure van de Fyra sprake was van corruptie. Alle verdachtmakingen leidden volgens Descheemaecker naar sp.a. Alleen was Guy Serraes (Open Vld), een vriend van Descheemaecker, op dat moment directeur Publieke Sector bij Ernst & Young. Niet toevallig lobbyde Serraes in 2004 om Descheemaecker als NMBS-baas benoemd te krijgen.

Descheemaecker begint niet als groentje aan zijn Europese avontuur. Hij studeerde Europese economie aan het Europacollege in Brugge. Met hem verliest Open Vld opnieuw een zwaargewicht aan N-VA. Eerder vervoegden ook politica Annick De Ridder en professor Hendrik Vuye de Vlaams-nationalistische rangen. Economische profielen zoals die van Descheemaecker en oud-hoofdredacteur van Trends Johan Van Overtveldt moeten het soortelijk gewicht van de partij verhogen.

Dwarsligger

"Iedereen mag doen wat hij zelf wil", reageert vicepremier Alexander De Croo (Open Vld). "Wij hebben wel Karel De Gucht als lijstduwer voor Europa. Een ervaren Eurocommissaris die handelsakkoorden heeft onderhandeld met de Verenigde Staten."

Voor sp.a is de overstap een meevaller. Vorige week publiceerde Deschee- maecker Dwarsligger, een boek waarin hij sp.a-vicepremier Johan Vande Lanotte beschuldigde van jarenlange politieke inmenging aan de top van het spoorbedrijf. Nu de auteur een N-VA'er blijkt te zijn, komt de verdediging van Vande Lanotte als een fluitje van een cent.

Partijvoorzitter Bruno Tobback: "Je maakt mij niet wijs dat Deschee- maecker een politieke tegenstander zwartmaakt en op dat moment niet weet dat hij op een lijst gaat staan. De N-VA heeft een voorzitter verkleed als panda en een kandidaat verkleed als onschuldige manager."

Tobback noemt N-VA "een vergaarbak van mensen die een eitje met de socialisten te pellen hebben. Bovendien rijmen zijn opvattingen met veel aspecten uit hun programma: minder dienstverlening en reizigers meer laten betalen."

Ook Cornu, die een socialistische stempel draagt, doet mee aan het politieke steekspel. Gistermiddag benadrukte hij in het Vlaams Parlement dat Descheemaecker niets in huis had gebracht van de geplande verkoop van vrachtvervoerder NMBS-Logistics aan de Deutsche Bahn. "Een heel jaar heeft hij met Deutsche Bahn onderhandeld. Toen ik aankwam, had hij alleen nog maar een wit blad."