Banksy boos over 'walgelijke veiling' van zeven muurschilderingen

De Britse straatkunstenaar Banksy heeft op zijn website duidelijk gemaakt niet tevreden te zijn met de veiling van zeven van zijn muurschilderingen. Hij noemt de verkoop 'walgelijk' en benadrukt dat hij zijn toestemming niet heeft gegeven.

Dat hoeft ook niet, zegt kunstcriticus Willem Elias. "Straatartiesten verliezen het eigendomsrecht van hun werk van zodra ze het gemaakt hebben."

Momenteel loopt in Londen de tentoonstelling 'Stealing Banksy', waarbij geïnteresseerden ook meteen de werken van de populaire straatkunstenaar kunnen aankopen. Die werken, waaronder 'Girl With Balloon' (foto) en 'Liverpool Rat', zijn muurschilderingen die uit het straatbeeld werden verwijderd.

Dat zorgt voor onvrede bij street art-adepten, die van mening zijn dat straatkunst aan het publiek toebehoort en niet aan de eigenaar van het gebouw van de schildering. Dat klopt niet, zegt VUB-docent Elias. "Als iemand mijn gevel komt schilderen, en die persoon besluit daar een bloem op te tekenen, dan is die bloem van mij."

De wet geeft Elias gelijk. Hoe nobel ook de bedoelingen van straatkunstenaars zoals Banksy, de werken hebben wél een eigenaar. Juridisch gezien is de eigenaar van een gebouw ook de eigenaar van elke toevoeging aan dat gebouw. Banksy's muurschilderingen kunnen dus geclaimd worden door de eigenaars van het gebouw waarop het werk is aangebracht.

Er bestaat echter ook nog zoiets als de morele rechten, of in dit geval de auteursrechten. De maker van een werk kan, zelfs als hij geen eigenaar meer is, wel tussenkomen wanneer hij niet akkoord is met de manier waarop er met het kunstwerk wordt omgegaan. Maar aangezien Banksy verkiest anoniem te blijven én zijn werken in principe 'achterlaat', kan de Britse kunstenaar ook geen beroep doen op het auteursrecht.

Op andere vlakken heeft Elias wel problemen met het verkopen van de muurschilderingen van Banksy. "De opzet van de kunstenaar, namelijk de tijdelijkheid van het werk, moet gerespecteerd worden. Als de regen morgen het schilderij er afwast, dan is dat zo. Het is niet Banksy's bedoeling dat zijn muurschilderingen in een galerij hangen."