Gemiste handdruk met Madiba
Voor ik het goed en wel besefte, stond ik schouder aan schouder met één van de grootste figuren van de eeuw. Naar bloemen te kijken
Sinds zijn vrijlating in 1990 moet Nelson Mandela duizenden handen hebben geschud. Van wereldleiders, rocksterren, mensenrechtenhelden, atleten en andere bewonderaars. Wie zich tijdens een bezoek aan Zuid-Afrika enig karuur wilde aanmeten, kon niet naar huis terugkeren zonder een gefotografeerde handshake met Madiba.
Er zijn ook een aantal mensen die de gelegenheid gemist hebben om Mandela de hand te schudden. Eén van die mensen ben ik. Dat ging als volgt. Het was eind jaren negentig en ik vergezelde een Vlaams minister-president en een Vlaams onderwijsminister naar Zuid-Afrika.
Nadat die hun photo opportunity met Mandela hadden gehad, kregen de meegereisde journalisten tien minuten om vragen te stellen. Dat gebeurde in de mooie tuin van Mandela's residentie in Johannesburg. Het was de periode dat Zuid-Afrika uit de vrijheidsroes aan het ontwaken was en het land geconfronteerd werd met zware criminaliteit, inflatie en de eerste aidspieken.
Onze vragen gingen in die richting en Mandela beantwoordde ze één voor één: rustig en geduldig. Zijn boodschap was dat hij de frustratie van de zwarte bevolking heel goed begreep, maar dat de wederopbouw van het land zeker twintig jaar ging duren. Hij sloot zijn betoog af met één van zijn beroemde wijsheden die tegelijkertijd op hoffelijke manier duidelijk maakte dat het interview was afgelopen. "Na het beklimmen van een grote heuvel ontdek je dat er nog meer heuvels te beklimmen zijn."
En toen gebeurde het. In afwachting van de journalistenbus slenterden we nog wat rond in de prachtige bloementuin. Ook Mandela bleef nog even naar zijn bloemen en jacaranda's kijken. Voor ik het goed en wel besefte, stond ik schouder aan schouder met één van de grootste figuren van de eeuw. Naar bloemen te kijken. Als journalist word je dan verondersteld om een pertinente vraag te stellen. "Mister president, hoe blikt u terug op Robbeneiland?".
Of: "Hoe slaagt u erin om de apartheidsleiders te vergeven?". Of: "Vreest u niet dat uw regenboogland aan het ontsporen is?" Maar mijn bewondering en verbazing waren dermate groot dat er te veel vragen in mijn hoofd opkwamen die uiteindelijk allemaal in mijn keel bleven steken. Het enige wat ik kon zeggen: "How are you mister Mandela?" Hij keek even op. "Oh, I'm very fine. Thank you." Journalistiek dieptepunt, menselijk hoogtepunt.
Koen Vidal is chef buitenland bij De Morgen.