'Irak kan in korte tijd kernbom maken'

Londen / Washington / Brussel

Reuters / Eigen berichtgeving

Het bewuste rapport is afkomstig van het in Londen gevestigde International Institute for Strategic Studies, kortweg IISS, en maakt de balans op van de pogingen die Saddam Hoessein de voorbije jaren ondernam om massavernietigingswapens te produceren. Volgens het verslag is Irak in staat een kernbom aan te maken als het de vereiste splijtstof weet te importeren. Mogelijk heeft Bagdad zo'n wapen al binnen enkele maanden klaar. Het Iraakse regime zou zijn installaties nu al aan het verfijnen zijn met het oog op de productie ervan. Gesteld dat Irak alleen op eigen kracht moest vertrouwen, dan zou de bom pas over enkele jaren gebruiksklaar zijn.

Volgens Gary Samore, een van de auteurs van het IISS-rapport, hangt de eventuele dreiging dan ook samen met de mogelijkheid die Irak heeft om een beroep te doen op de zwarte markt. Samore voegt eraan toe dat er tot nu toe geen aanwijzingen zijn dat zulks het geval is en dat het weinig waarschijnlijk is dat Bagdad snel snel aan de nodige ingrediënten komt. Toch ziet Samore risico's, vooral in de successiestaten van de voormalige Sovjet-Unie: daar zijn de voorbije jaren wel vaker gevallen van plutoniumsmokkel aan het licht gekomen. Steeds volgens het IISS-rapport bezit Saddam Hoesein wel nog steeds chemische en biologische wapens, en heeft hij een aantal Scud-raketten die voor de buurlanden een gevaar kunnen betekenen. Voor het bestaan van raketten waarmee pakweg Europa zou kunnen worden getroffen levert het rapport geen bewijs. Het gisteren verspreide rapport bevat dan ook weinig nieuws, en niets wat ook niet in eerdere rapporten al beschreven stond.

"Wat er nieuw aan is en wat tientallen journalisten naar de IISS-persconferentie dreef", schrijft BBC-analist Paul Reynolds, "is de context waarin het rapport gepleegd is, de context van dreigingen aan het adres van Irak." En verder: "Nu zowel de VS als Groot-Brittannië op het oorlogspad zijn, kunnen zowel voor- als tegenstanders van een oorlog het rapport gebruiken." De eerste zullen de nadruk leggen op Saddams boze intenties, de tweede zullen wijzen op de onverkrijgbaarheid van het nodige materiaal.

Intussen wordt op het diplomatieke toneel niet stilgezeten. Een opvallend betoog tegen de Amerikaans-Britse Einzelgängerei kwam gisteren van de Franse president Jacques Chirac. In een lang interview met The New York Times pleitte het staatshoofd ervoor dat Irak een ultimatum zou krijgen voor het opnieuw toelaten van VN-wapeninspecteurs. Wordt het ultimatum niet gerespecteerd, dan is het aan de VN-veiligheidsraad om eventueel over een aanval te beslissen. "De VN zeggen dat Irak geen massavernietigingswapens mag bezitten, niet dat het regime er omvergeworpen moet worden", waarschuwde Chirac. "We moeten ons dus niet van doelstelling vergissen."

In de VS werden Chiracs woorden begrepen als een teken dat de internationale publieke opinie aanstuurt op hardere VN-taal richting Bagdad. "Het ziet ernaar uit dat de tendens bestaat de eerder opgestelde resoluties wat meer kracht te geven", zei Witte Huis-woordvoerder Ari Fleisher gisteren op een persconferentie in Detroit. "Maar die kracht hoeft niet noodzakelijk militair te zijn." Op de vraag of president Bush Chiracs voorstel in overweging wil nemen, antwoordde Fleisher echter niet. (LD)