Rijden in Nederland: betalen per km
De kilometerheffing werd gisteren door het kabinet goedgekeurd en komt er na tientallen jaren van druk overleg. De Nederlandse regering acht de maatregel nu noodzakelijk om het fileprobleem tegen te gaan. Het blijft echter bang afwachten op de reactie van de publieke opinie.
Begin 2012 wordt de kilometerheffing ingevoerd op alle wegen in Nederland. Die gaat 3 cent per gereden kilometer bedragen. Tegen 2018 zal het bedrag van de kilometerheffing stelselmatig verhoogd worden tot 6,7 cent. De rekening zal vervolgens oplopen afhankelijk van de CO2-uitstoot van de wagen. Tegen 2018 komt daar nog een speciaal tarief om in de spits te rijden bij. De kilometerheffing komt in de plaats van de huidige belastingen op auto’s. Om de Nederlandse schatkist niet te schaden kan het zijn dat de tarieven daarom trager worden verhoogd dan nu gepland. Nederland rekent momenteel op een vermindering van het aantal gereden kilometers van 15 procent tussen 2012 en 2018. De verhoging van de tarieven voor de heffing worden gekoppeld aan de afname van het aantal gereden kilometers. Verminderen die minder dan voorzien, dan moet er ook minder betaald worden.In eerste instantie zal de maatregel voor vrachtwagens en toerbussen gelden, niet veel later zullen daar ook de auto’s bijkomen. Motoren, taxi’s en bussen zijn vrijgesteld. Voor buitenlandse wagens zal er nog een systeem ontwikkeld worden. Belgen die door Nederland rijden zullen dus ook een bijdrage moeten leveren, de manier waarop is echter nog niet duidelijk.
Hightech
Het plan dat nu op tafel ligt voor Nederland is behoorlijk hightech. Alle auto’s en vrachtwagens zullen uitgerust worden met een zogenaamde OBU (On-Board-Unit). Dat apparaatje registreert hoeveel kilometers het voertuig in kwestie aflegt en stuurt dat op regelmatige tijdstippen door naar een gsm-mast in de buurt. De gegevens komen vervolgens bij een centrale dienst terecht die voor de inning van het aangerekende bedrag voor een totaal aantal kilometers zal zorgen.De Nederlandse overheid bouwt ook een veiligheid in tegen fraude. Het risico is reëel dat automobilisten hun OBU onklaar maken zodat er geen kilometerstanden meer doorgegeven worden. Daarom worden er op strategische plaatsen op de Nederlandse wegen detectiepoorten met camera’s geïnstalleerd. Die registreren de nummerplaat van een wagen en berekenen op basis van de positie of de doorgegeven kilometerstand van de OBU ook strookt met de realiteit. De Nederlandse belastingbetaler hoeft niet te vrezen nu dubbel belast te worden. Met invoering van de kilometerheffing worden ook de wegenbelasting en de aanschafbelasting van een wagen afgeschaft. Minister van Financiën Bos omschrijft de maatregel dan ook als kostenneutraal. Het mag noch een meeropbrengst noch een verlies voor de schatkist zijn. Eerder deze week liet Bos weten niet gewonnen te zijn voor de maatregel, hij vreesde met een begrotingstekort opgescheept te worden. Dat euvel is verholpen. Volgens minister van Verkeer en Waterstaat Camiel Eurlings zijn de Nederlandse autobezitters nu al in totaal 6,6 miljard euro kwijt aan belastingen voor auto. Eenzelfde opbrengst wordt van het kilometerrijden verwacht. Minister Eurlings berekende ook nog dat in principe 59 procent van de automobilisten minder gaat betalen, voor 25 procent blijven de kosten gelijk terwijl 16 procent dieper in de buidel zal moeten tasten. Bedoeling van het systeem is tot een eerlijk systeem te komen waarbij mensen die meer de auto gebruiken ook meer moeten betalen. De inkomsten van de kilometerheffing zullen ook rechtstreeks geïnvesteerd worden in het onderhoud van het wegennet, belooft Bos.
Ingewikkeld systeem
De positieve gevolgen voor het milieu gaan overweldigend zijn, heeft minister Eurlings al uitgerekend. De uitstoot van koolstofdioxide en fijn stof behoort met 10 procent af te nemen, terwijl het aantal files gehalveerd zullen worden. Ook het aantal verkeersdoden moet met 7 procent dalen. Behalve milieu en veiligheid belooft ook het openbaar vervoer een grote winnaar te worden: dat hoopt een toename van het aantal reizigers met 6 procent te noteren.Ook eerste minister Jan-Peter Balkenende is lovend met de beslissing van zijn kabinet, maar geeft meteen toe dat het om een behoorlijk gecompliceerd systeem gaat. “We zien dat Nederland in de file staat, we zien dat we op een andere manier met de bestaande wegvoorraad om kunnen gaan en dan biedt het systeem grote voordelen. Het systeem kost tijd, dat gaat niet vanzelf gaan. Het is een ingewikkeld. Vandaar dat je heel zorgvuldig moet zijn met de invulling ervan.”Het voorbehoud dat hier en daar nog wordt aangetekend is niet vreemd. Het systeem van kilometerrijden heeft een lange geschiedenis in Nederland. Tien jaar geleden sneuvelde het rekeningrijden, een soort elektronisch tolsysteem, van toenmalig minister van Verkeer Netelenbos al na een bitse campagne van de krant Telegraaf en automobilistenvereniging ANWB.Ook nu heeft ANWB een waarschuwing in petto. “Communicatie gaat cruciaal zijn. De eerste indruk is belangrijk. Als die goed is, dan is de kans groot dat het plan tot een goed einde komt”, klonk het op het NOS-journaal. De automobilistenvereniging voegt er nog aan toe dat niet iedereen er duurder uit mag komen. Vanuit de sectororganisaties worden er alvast positieve signalen gegeven. Wel klinkt er kritiek op het feit dat er nog geen duidelijkheid bestaat over het tarief in spitsuren.