Balearen vechten tegen oliewinning
Ibiza, Formentera en Mallorca komen in opstand tegen de Spaanse regering. Die wil een deel van haar mediterrane wateren ontsluiten voor oliewinning. De geluidsbommen die de olielagen moeten opsporen, zouden walvissen en andere zeedieren doden.
Een bonte coalitie van kustgemeenten, ondernemers, toerismeorganisaties, vissers en milieubewegingen tracht het onderzoek naar energiereserves onder de zeebodem tegen te houden. Ze vrezen voor het lot van de idyllische zee rond de Balearen.
Spanje kent tot dusver geen noemenswaardige olie- of gaswinning. De conservatieve regering-Rajoy hoopt echter dat onder de Middellandse Zee wel reserves zijn en gaf concessies uit om dat te onderzoeken.
Het ministerie van Industrie wil zo snel mogelijk aan de slag, maar het wachten is op groen licht van het ministerie van Milieu.
Het directe doelwit van de protesten zijn de onderzeese geluidsbommen waarmee de exploitatiebedrijven Cairn Energy en Spectrum Geo binnenkort meer dan 11 miljoen hectare aan zeebodem willen onderzoeken. Voor de kust van Valencia en de Balearen worden daarbij op dieptes van 200 tot bijna 3.000 meter maandenlang zware seismische trillingen losgelaten. De echo's daarvan moeten uitwijzen of er voorraden aanwezig zijn.
'Pure waanzin'
"Het is voor het eerst dat iedereen hier de handen ineen slaat", zegt Carlos Bravo, coördinator van de protestalliantie op het toeristeneiland Ibiza. Ook de eilandraad van de regerende conservatieve Volkspartij, steunt het protest.
Bij de eilandraad werden 17.000 bezwaarschriften tegen de olieplannen ingediend. Als dat niet helpt, stapt de alliantie naar de rechter, zegt Bravo. Afgelopen week werd Brussel bezocht om de proeven aan te kaarten bij de Europese commissaris van Milieuzaken.
De seismische onderzoeksmethoden zijn omstreden. Volgens deskundigen van Oceana, een toonaangevende ngo op het gebied van oceaanbescherming en beheer, kennen de geluidsexplosies de kracht van een nucleaire dieptebom die vele kilometers ver een ravage aanricht in het zeemilieu.
Dolfijnen en walvissen - bijzonder gevoelig voor geluid - maar ook schildpadden, vissen en schaaldieren zullen gedood of verwond worden. "Dit is pure waanzin", zegt Oceana-onderzoeker Ricardo Aguilar. "Tussen het vasteland en de Balearen gaat het om 82 beschermde zeegebieden en bijna tweehonderd bedreigde soorten."
Ook het toerisme, een van de belangrijkste sectoren in het door de crisis geplaagde Spanje, vreest de schade.
"We hebben de afgelopen twintig jaar met succes gewerkt aan duurzaam toerisme, met strenge wetten voor het strandbeheer en respect voor de omgeving en de natuur", zegt directeur Angeles Nogales van de toeristenpromotie Ibiza.
"Onze klanten uit Europa komen daarvoor speciaal naar ons eiland. Met een olie-industrie hier in de zee maak je dat zorgvuldig opgebouwde imago in een klap kapot."
In een poging de publicitaire schade te beperken belooft Cairn Energy, dat een achthonderd pagina's tellende milieurapportage publiceerde, de negatieve effecten terug te dringen. Zo kondigde het bedrijf aan eerst met minder harde geluidsknallen te beginnen: alles wat kan zwemmen kan zich dan uit de voeten maken, zo redeneerde het bedrijf.
Ook zouden waarnemers op de onderzoeksschepen worden geplaatst die de zee in de gaten moeten houden.