'Ergste moet nog komen voor gemeenten'
Het water staat vele Vlaamse steden en gemeenten aan de lippen. De Vereniging Vlaamse Steden en Gemeenten wil dat Vlaanderen een helpende hand uitsteekt, maar stoot daar op een njet.
Uitgaven die de pan uit swingen en inkomsten die zienderogen wegsmelten. Het zijn de belangrijkste verklaringen voor de financiële crisis waarin de steden en gemeenten vandaag verkeren. In tien jaar tijd zijn de personeelskosten, de werkingskosten en de middelen voor het OCMW en de politie met de helft gestegen. Vooral de pensioenlasten wegen loodzwaar. Het leger gepensioneerde statutaire ambtenaren groeit gestaag. En voor dat leger staan de lokale besturen zelf in.
Tegelijkertijd vallen de inkomsten terug. Zowel geldkoe Dexia als geldkoe Electrabel, waar de gemeenten dividenden uit kregen, staan helemaal droog.
En beterschap is niet meteen in zicht, want de prognoses voor 2014 zijn allerminst rooskleurig. Het tekort van de verzamelde Belgische lokale besturen voor volgend jaar wordt op 332 miljoen geschat. De gemeenten hoopten op overschot van ongeveer 100 miljoen.
"De enige manier om uit deze storm te geraken, is samenwerken", zegt voorzitter van de Vereniging Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) en burgemeester van Roeselare Luc Martens (CD&V). "Volgens onze berekeningen zijn de jobs van 15.000 lokale ambtenaren de komende jaren in gevaar. Dat zijn even veel mensen als bij het failliet van drie banken."
De meest in het oog springende beslissing daar is die van de stad Antwerpen, die de komende jaren afscheid zal nemen van 1.420 jobs. Maar ook Genk schrapt 100 overheidsjobs, getuigde burgemeester Wim Dries (CD&V) gisteren in Terzake. "The worst is yet to come", voorspelt hij.
Eigen budget
Daarom is Martens ook misnoegd over de reactie van Vlaams minister van Begroting Philippe Muyters (N-VA). Die haastte zich gisterochtend om te zeggen dat Vlaanderen niet zomaar zou bijspringen. "Iedereen is verantwoordelijk voor zijn eigen budget", klonk het. De Vlaamse regering is er immers van overtuigd dat de Vlaamse steden en gemeenten helemaal geen tekorten hebben en dat de rode cijfers zich in andere gewesten situeren.
"Een ridicule uitspraak" volgens Martens. "Het is echt niet het moment om communautaire spelletjes te spelen. Zulke uitspraken zijn heel gemakkelijk, maar helpen ons niets verder."
Het gat dat dit jaar nog gevuld moet worden, bedraagt 548 miljoen euro. Dat becijferde de Nationale Bank (NBB). Meer dan het dubbele van de tot nog toe verwachte 260 miljoen. Dat grote verschil valt simpel te verklaren, luidt het. De Nationale Bank maakt ramingen van de tekorten van gemeenten op basis van een steekproef van een selectie aan gemeenten. Bij de nieuwe berekening hebben ze een nieuwe, uitgebreidere steekproef genomen. Met een compleet ander resultaat tot gevolg.
Onnodige hysterie
Gistermiddag zaten de kabinetten van de Vlaamse regering en de NBB samen om de onduidelijkheden uit te klaren, maar voorlopig zonder succes. Tot ongenoegen van enkele aanwezigen: "Ja, de gemeenten hebben het moeilijk, maar door zulke cijfers zomaar te lossen, veroorzaak je alleen extra hysterie." Er volgt eerstdaags nog een opvolgvergadering.
548
miljoen euro
diep is het gat dat dit jaar nog gevuld moet worden, het dubbele van de verwachte 260 miljoen