Liefde voor de loser

Als het van tv-kijkend en facebookend Vlaanderen afhangt, dan wordt smos straks het woord van het jaar. De populariteit van het Safety First-personage lijkt geen grenzen te kennen. De vijfde aflevering van de VTM-sitcom, waarin Smos met zijn collega's op cursus gaat, was afgelopen week met 1.127.628 kijkers de best bekeken sinds de start. Op internet nog meer van dat: fanpagina's à la 'Smos for president', 'Smos is vies grappig' en 'Smos niet smossen' schieten uit de grond als paddenstoelen en zijn goed voor tienduizenden likes.

Matteo Simoni, de 26-jarige acteur die Smos vertolkt, is blij verrast. Hij had de hype niet verwacht, integendeel. Na de persvisie was hij doodsbang en ongelukkig. "Ik kon alleen maar denken: dit is erover. Niet menselijk genoeg. Het is te groot en te karikaturaal."

Niet dus. Vlaanderen vindt het hilarisch. De reeks over het wel en wee van vier veiligheidsbewakers - naast Smos, ook Dirk, Luc en Ingrid, in een rol van Bruno Vanden Broecke, Ben Segers en Ruth Beeckmans - lijkt zelfs maar één grote held te hebben. Wat zorgt ervoor dat Simon 'Smos' Vos, een ogenschijnlijk niet al te snugger, goedaardig en stuntelig ventje, in zo'n korte tijd zo'n aanhang krijgt?

"Vlaanderens liefde voor de loser?" gokt Simoni zelf. "Wie naar Smos kijkt, voelt zich misschien beter over zichzelf? Sowieso speelt ook de herkenbaarheid en misschien wel de tristesse mee. Iedereen kent wel een Smos. Zo'n stoere Johnny, die eigenlijk een held op kousenvoeten is en er nooit echt bijhoort."

Ook de taal van Smos werkt mee op de lachspieren, met een zwaar Genks accent, veel hé's en sj-klanken. "Bij mijn weten is er nooit eerder op zo'n complexloze manier Limburgs gebruikt in een serie", zegt coscenarist en regisseur Tim Van Aelst. "Taal kan goed werken: kijk maar naar de West-Vlaams/Engelse variant van Wim Willaert in Eigen Kweek." Combineer dat met een rist oneliners als 'In uwe nek', 'Ziet ge mijn penis zitten' en 'Discipline, dedication en friendship' en het gaat meteen viraal.

Louis de Funès

Meer nog dan de andere personages zorgt Smos binnen de komische reeks voor comic relief, vindt Malin-Sarah Gozin, scenariste van onder meer Connie & Clyde. "Dat personage zorgt ervoor dat je even naar adem hapt, even kan relativeren." Hij is de underdog van de reeks. "Die doen het in principe altijd goed." Het lijstje van zulke publiekslievelingen is lang. Alain Van Dam uit Het eiland en Herman uit Van vlees en bloed zitten het verst in het geheugen. "Natuurlijk speel je daar als scenarist op in, door te werken met kleine mankementjes, tics en dialogen, karaktertrekken. Maar voorspellen of die bij de kijker aanslaan kun je niet. Het is immers de acteur die de chemie moet overbrengen."

En daar zit net de sterkte, gelooft acteur Wim Opbrouck. Simoni is een talent, vindt hij. Dat zie je niet alleen op het scherm, maar ook op de planken. In 2007 richtte Simoni met enkele studiegenoten van Herman Teirlinck het theatergezelschap FC Bergman op. Het is ook daar dat Van Aelst hem opmerkte. Terecht, volgens Opbrouck. "Matteo is een homo ludens, een beetje een Louis de Funès. Heel genereus in zijn spelen. En: gezegend met acrobatische, mimische kwaliteiten. Hij smijt zich volledig." En dat werkt bij slapstick als Safety First, vindt hij. "Maar niet alleen door Simoni. Het is de combinatie met de drie anderen, het conflict, dat het verhaal net zo goed maakt."

Simoni zelf wordt naar eigen zeggen overstelpt met vragen van commerciële spelers. Maar als Smos lintjes doorknippen en stemmen inspreken: dat doet hij niet. "Voor mij is Smos geen bordkartonnen personage, het is iemand van vlees en bloed. Uitbuiten wil ik niet. Alleen spelen." Komende zomer kan dat weer. Dan gaan de opnames van de tweede reeks van Safety First van start.

Fanpagina's

Smos van safety first is een held 44.725 likes

Smos: safety, dedication, friendship ma zekers safety first27.304 likes

Smos van Safety First is vies grappig 21.570 likes

Quotes

"Wie wil dat wie wat kiest dat wie wil? Ik snap die zin nog steeds nie hé. Wie is die Will?"

"Op een bepaald moment zegt dat klik in Smos zijn kop. Dan gaat het licht uit. Of aan. Dat hangt ervan af hoe die lichtschakelaar stond."