VS-ambassade verhuist niet naar Jeruzalem, althans voorlopig
Uitgerekend nu Israëli's en Palestijnen opnieuw aan het praten gaan, wil een groep Congresleden in Washington Jeruzalem erkennen als hoofdstad van Israël. Tot nog toe ligt de VS-ambassade in Tel Aviv.
Het lijkt er niet op dat de jeugdige Menachem Zivotofsky is voorbestemd de Amerikaanse buitenlandse politiek een historische wending te geven. Eind vorige maand bepaalde een rechtbank in Washington dat zijn Amerikaanse paspoort terecht 'Jeruzalem' als geboorteplaats vermeldt.
Menachems ouders hadden geëist dat er 'Israël' aan zou worden toegevoegd. Het echtpaar voert al tien jaar een verbeten juridische strijd om de vijftigduizend Amerikaanse inwoners van Jeruzalem "een geboorteland te geven". Maar waar het hen vooral om gaat is Washington te dwingen hun woonplaats te erkennen als soeverein Israëlisch grondgebied.
Volgens de geldende Ameri-kaanse richtlijnen ligt Jeruzalem niet in Israël. In 1947 bepaalde resolutie 181 van de Algemene VN-vergadering dat Jeruzalem een 'corpus separatum' is, een internationale zone op neutraal gebied en onder VN-bestuur. Sindsdien is de Amerikaanse politiek dat diplomatieke onderhandelingen een beslissing moeten brengen over de uiteindelijke status van de stad.
Israël heeft sindsdien niet stilgezeten. Na de oorlog van 1967 annexeerde het Oost-Jeruzalem en de Westoever. In 1980 aanvaardde de Knesset de Jeruzalem-wet, die de hele stad binnen de nieuwe grenzen uitriep tot "eeuwige en ondeelbare hoofdstad van Israël". Na felle protesten in de Arabische wereld verhuisden de laatste ambassades naar Tel Aviv.
In 1995 aanvaardde het Congres een wet die de president opdroeg de ambassade in Tel Aviv te verplaatsen naar Jeruzalem. Maar sindsdien hebben drie presidenten keer op keer gebruik gemaakt van hun recht de uitvoering uit te stellen. Ze hadden geen zin een handgranaat te werpen in het meest kwetsbare deel van het conflictgebied.
Maar uitgerekend nu Israëli's en Palestijnen voor de zoveelste keer onder Amerikaanse leiding proberen hun conflict op te lossen, komt een groep Congresleden in Washington met de "Erkenning van Jeruzalem als de Hoofdstad van de Staat Israel-Wet". Dit keer wordt er een financiële factor bijgesleept. De op een toplocatie gelegen ambassade in Tel Aviv zou wel honderd miljoen dollar kunnen opbrengen. Welke president zou de arme belastingbetalers dat voordeel door de neus willen boren?
De subtiliteiten van het vredesproces zijn in Washington niet aan iedereen besteed. "Het is van groot belang Israël te steunen, juist nu de regio turbulente tijden beleeft", zei het afgelopen weekeinde de Republikeinse afgevaardigde Doug Lamborn. "Jeruzalem is Israëls ondeelbare hoofdstad, zonder enig voorbehoud".