Betere procedures, snellere integratie
Vanessa Lion, Maxime Parmentier, Aline Buysschaert en Thomas Dermine zijn ondernemers en leden van de Vrijdaggroep, een denktank voor jongeren.
In december 2000 riep een ontroerde Algemene Vergadering van de Verenigde Naties 20 juni uit tot de internationale dag van de vluchtelingen; deze collectieve bewustwording zou de 20 miljoen vluchtelingen doen dalen. Met 60 miljoen mensen in ballingschap en Europa's grootste migratiecrisis sinds de Tweede Wereldoorlog, kan men 15 jaar later niet stellen dat de VN in hun missie geslaagd zijn.
Europa heeft de komst van de migranten tijdelijk kunnen doen afnemen, maar mispak u vooral niet: de grote stromen zullen blijven terugkomen zolang de geopolitieke toestand in de regio niet is opgelost.
In de aanloop naar deze internationale dag heeft de Vrijdaggroep asielzoekers en de actoren die hen begeleiden, ontmoet om inzicht te krijgen in hun parcours en de problemen die zich voordoen. Dat leidde tot een rapport dat beleidsmakers en burgers oplossingen aanreikt, maar ook de vluchtelingen in het Farsi en Arabisch sensibiliseert voor het feit dat het beter kan: vluchtelingen wegpesten via inefficiënte procedures zal nooit een antwoord op de crisis zijn en altijd hun integratie bemoeilijken.
Een Syriër heeft volgens de statistieken 90 procent kans om een verblijfsvergunning te krijgen, nochtans zal de procedure in het beste geval nog maanden duren.
Waarom? Ten eerste omdat de asielzoeker pas als dusdanig wordt erkend wanneer zijn registratie bij Vreemdelingenzaken volledig voltooid is. Maar als de instroom groot is, kan die dienst alle aanvragen moeilijk verwerken. Deze juridische leemte schept crisissen zoals die van het Maximiliaanpark, die de publieke opinie schokken, omdat de staat niet verplicht is om de aanvragers onderdak te geven. Het is daarom essentieel dat het statuut van asielzoeker vanaf de 'preregistratie' wordt verleend.
Na hun registratie moeten de asielzoekers soms nog maanden in de opvangcentra wachten. De omstandigheden zijn daar vaak moeilijk, vooral in de onlangs geopende centra die niet rechtstreeks door Fedasil worden beheerd en die tekortschieten op het vlak van bepaalde elementaire onthaalnormen en basisdiensten: fatsoenlijke huisvesting, een goede voeding, gezondheidszorg. Fedasil moet de normen voor de centra harmoniseren en meer audits uitvoeren.
Daarnaast hebben de asielzoekers in de centra weinig omhanden en leidt de verveling tot spanningen. De overheid zou de interventie van externe verenigingen als openbare opdracht moeten formaliseren en samen met het middenveld de begeleiding van de asielzoekers en het aanbod van sport-, culturele of taalactiviteiten verbeteren. Daar begint de integratie, daar leert men met onze rechten en plichten omgaan.
Om het verblijf in de asielcentra met maanden te verkorten, moet de overheid sneller over de asielaanvragen beslissen. Dat begint het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en Statenlozen, dat beter met Vreemdelingenzaken zou moeten samenwerken om zijn achterstand weg te werken en zich aan de beslissingstermijn van drie maanden te houden.
Ten slotte moeten we de vluchtelingen helpen om in België een nieuw leven op te bouwen. Ze spreken de taal niet, hebben geen geld en geraken moeilijk aan de nodige officiële documenten, een woning of werk. Vaak nemen ze hun toevlucht tot slecht betaalde baantjes in de informele economie. Erkenning van de equivalentie van diploma's, een huurwaarborgfonds, ontmoetingsplatformen voor vluchtelingen, ondernemingen of burgers, huisvesting bij particulieren: er bestaan effectieve oplossingen en ze moeten steun krijgen.
Vluchtelingen integreren is complex, verbitterde vluchtelingen integreren onmogelijk.
Wilt u weten hoe u kunt helpen? Neem dan een kijkje op onze website vrijdaggroep.be