MH17: raket was Russisch
Na twee jaar komt het internationale onderzoek naar de ramp met de MH17 tot een eerste conclusie: de raket die het vliegtuig trof, kwam uit Rusland en werd afgevuurd van op een plek in Oekraïne in handen van pro-Russische rebellen. De volgende vraag: wie zijn de schuldigen?
Het vliegtuig MH17 is op 17 juli 2014 uit de lucht geschoten door een BUK-raket van de 9M-38-serie die afkomstig was uit Rusland. De raketinstallatie werd na gebruik in Oekraïne weer teruggebracht naar Rusland. De raket die een einde maakte aan het leven van alle 298 inzittenden, werd afgevuurd vanuit een landbouwveld in Pervomaiskiy, vanuit een gebied dat onder controle stond van pro-Russische separatisten.
Dit blijkt uit het strafrechtelijk onderzoek naar de ramp met Malaysia Airlines-toestel MH17 op 17 juli 2014. Het is de eerste keer dat de Nederlandse politie en het Openbaar Ministerie naar buiten treden met hun onderzoeksresultaten. Tijdens de presentatie waren afgetapte gesprekken te horen waarin separatisten praten over de levering van de BUK-raketinstallatie.
Beelden, getuigen en gesprekken
Ook waren filmbeelden te zien van het transport van de BUK-installatie van Rusland naar Oekraïne. Bij het stadje Torez werd de BUK van zijn trailer gehaald en naar het veld op 6 kilometer ten zuiden van Snizjne gereden. Van het afvuren van de raket zijn er getuigenverslagen, en afgetapte gesprekken en foto's die dat bevestigen.
Op satellietbeelden van 16 juli en 21 juli 2014 is duidelijk te zien dat er verschillen zijn tussen het landbouwveld waarvandaan de raket werd afgeschoten. Het veld is op de beelden van 21 juli geblakerd. Uit afgetapt gesprekken blijkt dat de BUK-installatie op 18 juli weer terug is in Rusland.
Het Joint Investigation Team (JIT) dat het onderzoek deed, benadrukte tijdens de presentatie dat het niet twijfelt aan de juistheid. Rusland verstrekte info waaruit zou blijken dat de raket die vlucht MH17 trof, niet te zien is op radarbeelden. Dat klopt niet, zegt Wilbert Paulissen van de Nederlandse Landelijke recherche. "We hebben nu bewezen wat iedereen al twee jaar denkt te weten", zegt hij. "Met een belangrijk verschil: hier is juridisch geen speld tussen te krijgen", vult Fred Westerbeke van het Landelijk Parket aan.
Het JIT kondigde aan dat het zeker tot begin 2018 doorgaat met het onderzoek. Westerbeke: "De volgende vraag is: wie is verantwoordelijk?"
Namen noemt justitie niet. "We hebben zo'n honderd personen geïdentificeerd die betrokken waren bij de operatie. Van enkelen weten we vrij precies wat hun rol en positie was", zegt Westerbeke. "Denk aan hen die de komst van de BUK-raket organiseerden en de verantwoordelijken voor het transport die dag. We weten precies wat er is gebeurd, maar wie de leiding had en of er sprake was van opzet, wordt verder onderzocht."