Direct naar artikelinhoud

Zwaartepunt van België ligt nu bij deelstaten

België is een complex land met complexe geldstromen. Hoe dat geld circuleert tussen de verschillende beleidsniveaus, wordt bepaald in de financieringswet.

"Vlaanderen, Wallonië en Brussel zullen in de toekomst over hun eigen middelen kunnen beschikken en beslissen. Niet alleen om de nieuw overgedragen bevoegdheden uit te oefenen, maar ook om hun eigen economie beter te ontwikkelen." Premier Elio Di Rupo (PS) blonk van trots toen hij tijdens een persconferentie in de Lambermont de bijzondere financieringswet presenteerde.

De aanpassing van die wet maakt een fors deel uit van de zesde staatshervorming en bepaalt hoe de geldstromen in dit land lopen. Met andere woorden: in de financieringswet wordt vastgelegd welke overheid over hoeveel budget mag beschikken om haar taken uit te oefenen.

Tot nog toe was het zo dat de deelstaten leefden en regeerden bij gratie van de federale staat: de regionale budgettaire bewegingsruimte was volledig afhankelijk van hoeveel het federale niveau doorstortte. Een bedrag dat samengesteld werd op basis van onder meer hoeveel belastingen er betaald worden in een bepaalde regio. De deelstaten hadden wel al de - beperkte - vrijheid om over belastingverhogingen of -verlagingen te beslissen.

Die vrijheid wordt in de toekomst een stuk breder. Er wordt voor 20 miljard euro aan bevoegdheden overgeheveld, waardoor de deelstaten hun gezamenlijke middelen zien stijgen met 40 procent: van 45 miljard naar 65 miljard euro. Het dubbele van de middelen waarover de federale regering beschikt en bijna net zoveel als de totale kas van de sociale zekerheid. Een budget dat ze volledig naar eigen keuze kunnen invullen.

Daar bovenop krijgen de deelstaten voor 12 miljard euro aan fiscale autonomie. Of om het met de premier te zeggen: "De nieuwe financieringswet zal de deelstaten verder responsabiliseren. Het grootste deel van hun middelen zal daardoor het resultaat zijn van het beleid dat zij zelf kunnen voeren."

Het zwaartepunt van België ligt daarmee niet langer bij de federale staat, maar bij de gemeenschappen en gewesten. Het federale niveau houdt nog de sociale zekerheid, justitie, veiligheid en buitenlandse zaken over als kerntaken.

Premier Elio Di Rupo (PS) presenteert trots de financieringswet aan Comori-leden (v.l.n.r.) Marcel Cheron (Ecolo), Bert Anciaux (sp.a), Charles Michel (MR) en Melchior Wathelet (cdH).