Toen De Wever nog speechte van op het biljart
'Ik zie ons daar nog staan, vier man en een paardenkop, tien jaar geleden in die kleine biljartzaal in Antwerpen.' N-VA-voorzitter Bart De Wever verwees er zondagavond uitdrukkelijk naar toen hij in Antwerpen een afgeladen zaal met militanten toesprak. Die zaal, ze bestaat nog altijd, en de militanten van toen, ze blijken ook vandaag nog van de partij.
Dat de biljarttafel er nog zo ongeschonden bijstaat, het mag al bij al een klein mirakel heten. We schreven 18 mei 2003 en Bart De Wever, elf jaar jonger en enkele tientallen kilo's zwaarder, keerde vanuit Brussel terug naar de toenmalige Antwerpse uitvalsbasis van de partij om er vanop de biljart de zwaar ontgoochelde militanten moed in te spreken. De partij was nog piepjong, had tot laat op de avond uitzicht op een tweede parlementszetel, maar zag die finaal toch nog uit handen glippen.
"Ik was toen lid van het partijbestuur voor het arrondissement Antwerpen", blikt Fons Duchateau terug. Vandaag is hij voorzitter van N-VA Antwerpen en werkt hij op het partijhoofdkwartier als coördinator van de partijorganisatie. "Het zag er in 2003 heel lang erg goed uit voor Bart zelf - de eerste zetel van Geert Bourgeois was toen al een tijdje binnen - maar we strandden finaal net onder de kiesdrempel. Samen met Bart ben ik daarop teruggekeerd naar hier, waar onze Antwerpse militanten zich verzameld hadden."
Hier, dat is 't Spant in Wilrijk. Een taverne annex feestzaal in het wat luchtiger en modernere genre, fraai tuinterras, drie biljarttafels. En jawel, een van die tafels was toen het lijdend voorwerp, al is dat er vandaag niet meteen aan te zien. "Bart klom op tafel, en hield een even gloedvol als emotioneel betoog. Niet dat het voortbestaan van de partij toen aan een zijden draadje hing, maar voor een kleine partij is het verschil tussen één of twee zetels natuurlijk wel heel groot. Al de mensen die toen in 't Spant verzameld waren - ik schat een honderdtal - trokken al jaren mee aan de kar, vaak zelfs nog in de Volksunie-periode en wisten heus wel wat knokken was."
"Het was een heel emotioneel moment, de partij bestond amper twee jaar, maar toch hebben we toen heel snel de knop omgedraaid en beslist om door te gaan. En ja, ik denk dat vele militanten van het eerste uur daar ook nog wel eens aan terugdenken. Ik zou liegen mocht ik nu beweren dat het vandaag niet spannend is of dat we soms niet gebukt gaan onder de stress, maar de onzekerheid of je partij al dan niet over de kiesdrempel gaat, dat is toch nog van een andere orde."
Gevoelig
Een mens zou zich afvragen wat een politieke partij in hemelsnaam hier te zoeken heeft, in deze niet ongezellige maar toch wat anonieme taverne langs de razend drukke Boomse Steenweg. "De ligging - vlot bereikbaar voor iedereen uit het Antwerpse - en het goed behapbare prijskaartje", klinkt het beslist. "Bovendien was en is dit ook vandaag nog de uitvalsbasis voor de plaatselijke partijafdeling."
Uitbaatster Daniëlle was er toen ook al bij, en moest onwillekeurig even glimlachen toen ze Bart De Wever zondagavond hoorde verwijzen naar 'die avond tien jaar geleden in die kleine biljartzaal'. "Ik herinner me die avond ook nog, omdat ik de zaak hier toen net had overgenomen. De partijmilitanten zaten in zak en as én op de biljarttafels, tot De Wever laat op de avond zijn opwachting maakte. Tja, sympathiek natuurlijk dat hij dat niet vergeten is, maar ik zie hier wel meer politici. Ook andere partijen vergaderen hier regelmatig, en ze zijn allemaal even welkom. Politiek is hier een hot item, maar zelf probeer ik me toch zoveel mogelijk op de vlakte te houden. Het ligt soms allemaal zo gevoelig, weet je wel."
Nederlands, geen Latijn
Politiek is vaak pure psychologie, en dat beseften ze in die tijd bij N-VA blijkbaar ook al. "Ik herinner me nog dat we Bart toen echt overtuigd hebben om 's avonds laat nog vanuit Brussel naar Antwerpen af te zakken om de mensen hier even op te monteren", zegt Koen Kennis, N-VA-schepen in Antwerpen.
"Het politieke landschap oogde toen natuurlijk nog lichtjes verschillend, zeker hier in Antwerpen. Het Vlaams Blok was oppermachtig, wij hadden hier in Antwerpen welgeteld één gemeenteraadslid en ons partijtje werd vanuit alle hoeken vooral smalend bekeken", vertelt Kennis, ook die avond aanwezig in 't Spant. (lachend)
"Bart, toen nog geen partijvoorzitter maar wel al dé coming man in de partij, spelde ons toen nog de les in het Nederlands, niet in het Latijn zoals vandaag. 'Er rest ons te weinig om te leven, maar te veel om de sterven', dat was toen min of meer zijn adagio. En kijk waar we vandaag staan, zo snel kan het gaan in de politiek."
En voor wie er zondagavond ook bij was op de NV-A-bijeenkomst in het poepchique en tot de nok gevulde Brusselse casino: amper elf jaar later, maar een wereld van verschil. Inderdaad.