Obama: ‘VS niet in oorlog met de islam’
De verspreide slagorde waarin de VS zaterdag de aanslagen van 9/11 herdachten, tekent de diepe verdeeldheid van het land in de aanloop naar de gedeeltelijke Congresverkiezingen van november. ‘Hopelijk wordt dit een dag van de eenheid’, wenste president Barack Obama op een plechtigheid in het Pentagon. Maar daarvan viel in New York niet veel te merken.
In The Big Apple stonden voor- en tegenstanders van de bouw van een islamitisch cultureel centrum vlak bij Ground Zero loodrecht tegenover elkaar.
“Dit is een dag van reflectie en herinnering”, zei Barack Obama zaterdag op de herdenkingsplechtigheid in het Pentagon, een van de symbolen die op 9 september 2001 door Al Qaida werden getroffen. “Hopelijk wordt dit ook een dag van de eenheid.” Er volgden woorden van troost voor de nabestaanden van de slachtoffers, Obama herinnerde eraan dat zijn land de strijd met het terrorisme heeft aangebonden en niet met de islam, en een gezamenlijke verschijning van first lady Michelle Obama met haar voorgangster Laura Bush in Pennsylvania, waar eveneens een toestel neerstortte, illustreerde hoezeer in de verwerking van 9/11 de partijgrenzen van geen tel waren.
Maar dat was het rituele laagje vernis. Dat het “een moeilijke tijd is voor ons land,” zei Obama voorts, “een moment waarvan sommigen misbruik willen maken om ons te verdelen, ons te verblinden en ons te verhinderen te kijken naar wat ons bindt.” Duidelijker kon zijn zinspeling op het uiterst woelige politieke klimaat niet zijn. Al sinds zijn aantreden kampt Obama met irrationeel heftige tegenstand, de aanloop naar de Congresverkiezingen van begin november maakt de zaak er alleen maar erger op.
Nadat de VS acht jaar lang cruciale elementen van de individuele en burgervrijheid op het altaar van de nationale veiligheid geofferd hadden, werd de komst van Obama door velen als een window of opportunities beschouwd om de VS alsnog weer met zichzelf in het reine te krijgen. Maar op een uitgebreide persconferentie vrijdag moest de president tot zijn frustratie toegeven dat de beoogde verzoening nog lang geen feit was.
Meer zelfs, als onrustwekkend symptoom van de regressie in de geesten moet Obama vaststellen dat inmiddels liefst 18 procent van de Amerikanen denkt dat hij moslim is. Op hetzelfde moment vorig jaar dacht ‘slechts’ 12 procent dat. Waarnemers schrijven de verhoging toe aan de opzwepende taal van de extreem rechtse Tea Party’s, die daarbij de gewillige steun van een aantal populistische media krijgen. In augustus nog trad Fox-coryfee Glenn Beck op de National Mall in Washington op, met een wervende toespraak tegen Obama en de inefficiëntie van de Democratische meerderheid op het Capitool.
Betogingen
En dan is er natuurlijk het element waar het zaterdag om draaide op Ground Zero: de bouw van een ‘moskee’ op drie blokken van de voormalige WTC-site, waar 60 procent van de opinie tegen is. Zo zwaar weegt de druk op Obama’s schouders dat hij zich vrijdag nogmaals gedwongen zag te bevestigen dat hij wel degelijk een christen is en dat als hij zich niet tegen de bouw van het islamitisch cultuurcentrum verzet dat niets te maken heeft met zijn eigen overtuiging als wel met de wetten van de Verenigde Staten - op grond waarvan de bouw mogelijk is.
En dus ging het er zaterdag heftig toe, daar op de herdenkingsplaats. Nadat traditiegetrouw alle namen van de 3.000 slachtoffers van de Al Qaida-aanslagen waren voorgelezen - daar waren vicepresident Joe Biden en de New Yorkse burgemeester Michael Bloomberg bij aanwezig - kwam het later op de dag tot betogingen van voor- en tegenstanders van het project. Zoals dat ook de voorbije weken het geval was, lieten vooral die laatsten luidkeels van zich horen.
Gewapend met kruisen, bijbels en Tea Partyvlaggen waren ze naar zuidelijk Manhattan gekomen, zo’n tweeduizend manifestanten sterk. Op borden viel te lezen hoe de islam “de wereld zal veroveren”, of nog, hoe “Mohammed de profeet van de intolerantie” is. Sommigen schreeuwden dat “de islam geen religie maar een oorlog is”, beschuldigden de VS ervan “zich van God te hebben verwijderd” of eisten boudweg het ontslag van Barack Obama.
De voorstanders, althans 300 onder hen, scandeerden dan weer slogans ter verdediging van de religieuze vrede en verdraagzaamheid. Onder hen bevonden zich ook moslims die het niet langer nemen dat ze almaar vaker over één kam geschoren worden met de lieden die op 9/11 het World Trade Center met hun vliegtuigen doorboorden. “Of moeten wij moslims ook denken dat het christelijk geloof fundamenteel gewelddadig is nu George W. Bush Irak is binnengevallen?”, liet een van de betogers zich tegenover nieuwszenderCNN ontvallen.