De grote weggeefshow
Zaterdag stonden Laura Kalauz en Martin Schick in deSingel met CMMN SNS PRJCT. Gelijktijdig kon je in de Monty naar een re-enactment. Davis Freeman kocht de auteursrechten op de voorstelling om die aan het einde van de avond op zijn beurt door te geven aan de hoogste bieder.
Freeman en bloedbroeder Jerry Killick ontvangen ons tijdens deze eenmalige opvoering in boxershort. Achter hen prijkt een prijzenkast die zo weggeplukt lijkt uit een ouderwets spelprogramma. Ondersteund door een verdovend supermarktmuzakje worden gul allerlei alledaagse voorwerpen - van blikjes bier en schuursponsjes tot een blinkend horloge en een strijkijzer - uitgedeeld aan de hoogste vinger in de zaal. Schroom verandert vlotjes in sociaal aanvaarde gretigheid en hé, heeft het koppel op de eerste rij onderhand niet al genoeg spullen bij elkaar gesprokkeld? Willens nillens wordt het verongelijkt competitiebeestje in je wakker.
'Voor wat, hoort wat' lijkt vandaag het credo van gezond verstand. Als Freeman en Killick ons in ruil om kleren en geld vragen - om die geleende kledij met rente te vergoeden - gaan velen daar gezellig op in. Het scenario van geven en nemen blijkt echter contractueel vastgelegd. Kunstenaarsduo Kalauz en Schick verkopen hun CMMN SNS PRJCT dan wel elke avond per opbod aan iemand uit het publiek, aan het script mag niet geraakt worden. Freemans persoonlijke signatuur, die nonchalance aan een flair voor dramatiek koppelt, en vooral de context waarin het stuk gepresenteerd wordt - 14 euro voor een kaartje in deSingel versus 8 in de Monty, qua symbolisch kapitaal kan dat tellen - maken the nw @imprvd cmmn sns prjct echter meer dan een kopie van het origineel.
Tegen de achtergrond van een 'vermarkt' kunstenlandschap en een economisch bestel waarin de verhouding tussen ruil- en gebruikswaarde uit balans is geraakt, bevraagt deze re-enactment op een geestige manier noties als appropriatie, artistieke autonomie en intellectueel eigendomsrecht. Waar liggen de grenzen tussen citaat, imitatie, parodie, plagiaat en creatie? "Do I own my mind and if not, who is thinking?", vragen Freeman en Killich zich metabewust af nadat ze in snel tempo een aantal canonieke scènes uit Wachten op Godot, Tolstojs Oorlog en Vrede en Rosas danst Rosas - herinner je de plagiaathetze rond Beyoncé's videoclip - naar hun hand hebben gezet.
Via intelligent gestuurde publieksparticipatie worden sociale marktmechanismen bloot gelegd, evenals de manier waarop het gezond verstand en ruilhandel door het maatschappelijk systeem worden gemanipuleerd en in waarde uitgehold. Het project van Kalauz/Schick wordt opgenomen in een consumptieketen waarbinnen geld, objecten en ideeën ongrijpbaar circuleren tot ze uiteindelijk verdwijnen of op de afvalberg belanden. 10 euro wordt geleend voor 20, 20 voor 40. Maar dan schrijft het script een nieuwe scène voor en blijft je buurman achter met een waardeloze tegoedbon. Ook binnen de microscopie van het theater barst de denkbeeldige luchtbel die menig Europeaan buiten de straat op stuurt.
Bij het verlaten van de zaal laten een aantal toeschouwers hun gewonnen gadgets achter. Een daad van verzet? Of een onbedoeld toonbeeld van hypocrisie en opportunisme (het horloge verdwijnt in de zakken, de lelijke kaarsen niet)? CMMN SNS PRJCT legt zijn intenties misschien net iets te sterk uit om werkelijkheid en theater écht over elkaar te laten schuiven en een mindfuck te creëren. Binnen de veilige zaalmuren kunnen we nog tot op zekere hoogte de schijn hooghouden dat we het spel niet meespelen, maar niets is minder waar.
www.randomscream.be www.kalauzschick.com
CMMN SNS PRJCT, gezien op 30 maart in Monty/deSingel, Antwerpen