Na de whisky en de wijn: bier op eiken vaten

oor één keer steken we de grens over, zij het maar net. In het Nederlands-Brabantse plaatsje Berkel-Enschot staat de zevende trappistenbrouwerij ter wereld (naast zes in België): de abdij van Koningshoeven, bekend van de bieren ‘La Trappe’. De cisterciënzermonniken besteedden hun brouwproces een tijdlang uit aan Bavaria, de Nederlandse brouwerij uit Lieshout, bekend van de Dutch Dress die op het WK voetbal voor opschudding zorgde. Maar die uitbesteding is inmiddels zowat tien jaar achter de rug en La Trappe verwierf opnieuw het label ‘authentic trappist brewery’, na dat een tijdje te zijn kwijtgespeeld. Er wordt immers ‘intra muros’ gebrouwen en de abdijbrouwerij is nog steeds eigendom van de trappisten. Die steken overigens een handje toe bij de productie (vooral bij de verpakking). Bovendien worden de beslissingen genomen door een dubbele directie van paters en leken. Het gamma van de brouwerij is omvangrijk: witte trappist, bockbier, blond, dubbel, tripel en quadrupel. Dit laatste bier heeft een alcoholgehalte van tien graden, het is roodkoper van kleur en een complexe mix van karamel, fruitige zoetheid en gistig-moutige toetsen.

Laten we dit bier op eik leggen, zo dacht lekenmanager Thijs Thijssen na een bezoek aan enkele craft brewers in de Verenigde Staten, waaronder The Lost Abbey in San Diego. Net één jaar geleden waren we er toevallig te gast en toen verklapte hij dat in een schuurtje La Trappe Quadrupel in portvaten werd bewaard. Vorige maand konden we eindelijk het afgewerkte product proeven, fraai gepresenteerd in flesjes van 37,5 centiliter met een kurken stop. We werden niet teleurgesteld. Dat dit zou werken, verbaasde ons niet. Experimenteren met bier op hout, is onder Amerikaanse microbrouwers een echte hype. Hoewel… alle bieren zijn er niet voor geschikt. Onvervaard en niet gehinderd door enige voorgeschiedenis proberen de Amerikanen alles uit, en dat lukt niet altijd. Zo slaan ze bij de oak aged stouts de bal behoorlijk mis, want hier brengt lagering op hout geen meerwaarde. De smaken van de gebrande mout zijn zo intens dat ze de subtiele houttoetsen gewoon plat slaan. Niet zo bij La Trappe Quadrupel, die door zijn verblijf van één jaar op hout een duidelijke meerwaarde krijgt. Leuk is ook dat het etiket een website vermeldt met informatie over het type eiken vat dat werd gebruikt. Nu nog portvaten, maar Thijssen gaat ook experimenteren met bourbon- en wijnvaten. Net zoals in de whiskywereld, waar heel wat single malts in ‘boutique distilleries’ na twaalf jaar eik nog een tokay- of sauternes-finishing krijgen, gaat het bier nog één jaar op een vat waarop deze of gene wijn heeft gerijpt. Voor dat extra toetsje in de smaak.

Wie zei daar dat de trappisten conservatief zijn? Hopelijk krijgt dit initiatief in België navolging. Een Rochefort 10 of een Chimay Grande Réserve een jaartje laten rusten op eiken vaten, dat lijkt me wel wat. n

Herkomst Bierbrouwerij De Koningshoeven, Tilburg

Fles bruine champagnefles van 37,5 cl met champagnekurk en muilbandje

Alcoholgehalte: 10 vol. % alc

Uitzicht Kristalhelder tot lichtgesluierd (hergisting op fles!). Donkerblond, neigend naar amberkleur met wit, fijn en wandklevend schuim.

Geur Aangenaam geparfumeerd met bloemen in de hoofdrol, alsof je een bloemenwinkel binnenstapt. Zoetig ook van de alcohol (10%) en met vanilletoetsen van het verblijf op eik.

SMAAK EN AFDRONK De smaak is geprononceerd: eerst komt iets lichtzoetigs opzetten dat uitmondt in een complexiteit waarin veel moeilijk te definiëren smaken in harmonie samenleven. Geen enkele smaakcomponent domineert. Het bier is rond en volmondig met een lichte prikkeling op tong en gehemelte. De rijping op hout heeft deze Quadrupel duidelijk milder gemaakt. De afdronk is niet echt lang en zachtbitter voert de boventoon. De warmte van de alcohol is prominent aanwezig, je voelt als het ware het bier ‘zakken’.

FOODPAIRING Krokante kalfszwezerik met artisjokbodem, met een sabayon van het bier.

Tip Het bier is enkel te krijgen in de abdijwinkel ter plaatse: Eindhovenseweg 3,

Berkel-Enschot (Tilburg). Elke dag geopend. Er is ook een leuk proeflokaal.