Fernand Huts wil 't Kot weg

eef arbeiders een bediendencontract. Een week voor het verstrijken van de deadline voor een akkoord over het eenheidsstatuut is de uitspraak van de topman van Katoen Natie, een van de grote spelers in de Antwerpse haven, op zijn minst opmerkelijk te noemen.

In werkgeversorganisaties wordt zijn uitspraak niet in dank afgenomen. De vrees is groot dat de gelijkschakeling van de statuten van arbeiders en bedienden zal uitdraaien op een oefening, waarbij arbeiders het doorgaans meer voordelige bediendenstatuut aangemeten krijgen. Als dat gebeurt, dreigen in diverse sectoren duizenden ontslagen.

Huts brengt met zijn uitspraak ook vakbonden in de verlegenheid. Zo lijkt het toch. Want bij KTN Terminals werd er door arbeiders gestaakt tegen het feit dat bij Logisport, een logistieke dochter van Katoen Natie, uitsluitend bedienden aan de slag zijn.

Wat is er aan de hand? Het conflict in de haven draait rond het statuut van havenarbeiders. Dat statuut, vastgelegd in de zogeheten wet-Major van 1972, is al langer een doorn in het oog van havenbazen zoals Huts. Het verplicht hen te werken met arbeiders die een erkenning hebben als havenarbeider, een procedure waarin de vakbonden een stevige vinger in de pap hebben.

In de haven van Antwerpen zijn er zo'n 6.000 arbeiders die een kaart hebben om in de haven vrachten te laden en te lossen. Aan hun statuut zijn een aantal voordelen verbonden. Als ze een dag geen werk hebben kunnen de arbeiders terugvallen op een vergoeding, die een stuk hoger ligt dan een werkloosheidsuitkering. Een en ander wordt geregeld via 't Kot, waar havenarbeiders zich dagelijks aanmelden voor werk.

Werkgevers vinden het stelsel verouderd en duur. Haast dagelijks zijn er discussies tussen vakbonden en werkgevers over de precieze reikwijdte van het statuut. Door technische evolutie blijven bepaalde jobs niet beperkt tot laden en lossen, maar komen er andere opdrachten zoals behandeling of sorteren van goederen bij. Sommige bedrijven zoals Logisport combineren overslag van goederen met logistieke activiteiten.

Sociaal conflict

Om zulke bedrijven in het plaatje van het havenarbeidstatuut te laten passen werd een vijftiental jaar geleden een specifiek statuut voor logistieke havenarbeiders gecreëerd. Dat statuut is minder streng dan dat van de gewone havenarbeider en de verloning ligt lager. Een logistieke havenarbeider verdient maximaal 75 procent van een gewone havenarbeider. Zo'n 1.100 mensen hebben een erkenning van logistieke havenarbeider in Antwerpen.

Maar Huts heeft zich nooit iets aangetrokken van die regeling. Bij Logisport is er geen enkele bediende met een erkenning van logistiek havenarbeider, zo bevestigt het bedrijf. En dat is een doorn in het oog van de vakbonden. De aanpak van Huts is in strijd met de wet-Major. Bovendien zijn de loon- en arbeidsvoorwaarden voor de bedienden van Logisport een stuk slechter dan die van erkende havenarbeiders.

Als Huts het pleit wint, vrezen ze dat ook andere bedrijven zijn aanpak gaan volgen, wat zal leiden tot een golf van sociale afbraak. Als 't Kot en het beschermde statuut van havenarbeider verdwijnt, dreigen tal van werknemers minder te gaan verdienen in de Antwerpse haven.

Hoewel de vakbonden de wet-Major aan hun kant hebben, bleef een groot sociaal conflict tot dusver uit. De bediendenbonden bij Logisport lieten het stakingswapen links liggen. Ook dezer dagen werkt het personeel van Logisport verder. De bediendenbonden laten de arbeidersbonden de kastanjes uit het vuur halen. Zij gingen woensdag over tot actie, nadat Huts een syndicale inspectie bij Logisport weigerde.