45.000.000.000 in drie maanden weg uit België
Multinationals versluisden in amper drie maanden 45 miljard euro kapitaal van België naar vooral Luxemburg. Dat blijkt uit cijfers van de OESO. Dat heeft alles te maken met de maatregelen omtrent de notionele intrestaftrek.
De notionele intrestaftrek is een fiscale korting voor Belgische bedrijven die eigen kapitaal in hun vennootschap pompen. Ze mogen dan een fictieve - notionele - intrest aftrekken van de belastingen. Het is een geesteskind van de regering-Verhofstadt II uit 2006, die daarmee buitenlandse investeerders wou aantrekken om in België werk te scheppen.
De regering-Di Rupo schroefde het gunstregime echter terug, omdat ze vond dat te veel multinationals er belastingen mee ontweken zonder banen te creëren. In de praktijk creëerden de bedrijvengroepen vaak alleen een 'treasury center' in ons land, zeg maar een interne bank voor de groep. De regering-Di Rupo verlaagde de fiscaal aftrekbare intrest eind 2011 tot 3 procent en beperkte dat in de loop van vorig jaar verder tot minder dan 2,7 procent.
Het was het sein voor heel wat multinationals om hun interne bank te verhuizen van België naar Luxemburg of elders, zo blijkt uit cijfers van denktank OESO. Alleen al in de laatste drie maanden van vorig jaar verliet een bedrag van 45 miljard euro aan eigen kapitaal ons land. Luxemburg zag over dezelfde periode een vergelijkbaar bedrag binnenstromen.
"Het verklaart niet alles, maar de correlatie is opvallend", zegt fiscaal expert Herwig Joosten van consultantbureau Ernst & Young. "Niets verplaatst zich zo gemakkelijk als kapitaal. Kapitaal is zoals water: het vloeit naar het minst belaste niveau. En dat gebeurt vaak bij de jaarwisseling." Onder meer ArcelorMittal en Philips hebben vorig jaar hun interne bank van België naar Luxemburg verhuisd, zo raakte eerder al bekend.
Door de massale uitstroom in het laatste kwartaal toont België zich over heel 2012 de minst aantrekkelijke kapitaalbestemming van de 34 onderzochte landen. Het gaat om een trendbreuk. Ons land kon in 2011 nog voor ruim 103 miljard euro buitenlands kapitaal aantrekken, en op het hoogtepunt van de notionele intrest in 2008 zelfs bijna dubbel zoveel. Maar vorig jaar droogde die instroom van buitenlandse kapitalen helemaal op.
Meer nog: België klokte 2012 af op een uitstroom voor een bedrag van 1,6 miljard euro. Ter vergelijking: Luxemburg kwam uit op een instroom van 151 miljard euro, Frankrijk zag 62 miljard euro binnenstromen en Nederland ontving 31 miljard euro extra. Over een langere periode bekeken blijken Nederland, met liefst 23.000 postbusvennootschappen, en Luxemburg hét mekka te zijn voor multinationals die belastingen willen ontwijken.
"De notionele intrest kan geen nieuwe investeringen meer aantrekken", concludeert Joosten. "Wellicht zal die trend zich de komende jaren doorzetten. De maatregel is onvoldoende concurrentieel met wat het buitenland aanbiedt. Buitenlandse investeerders houden van stabiliteit en de fiscale 'stop and go'-politiek van de regering creëert onzekerheid, die zich na een zekere tijd vertaalt in concrete acties."
Volgens Joosten heeft het vertrek van de multinationals nauwelijks impact op hun industriële activiteiten in ons land, maar dreigt Brussel als financieel centrum wel klappen te krijgen, met banenverlies tot gevolg. "De investeerders die weg zijn, keren niet meer terug."
De tegenstanders van het systeem vinden het een goede zaak dat België niet meer als een fiscaal paradijs beschouwd wordt. "We zullen wat overblijft van de notionele intrestaftrek omvormen tot een minimumbelasting voor bedrijven", verklaarde PS-voorzitter Paul Magnette vorige week nog op zijn partijcongres.