Vrouwen beslissen nauwelijks over loon
Vrouwen hebben amper in de pap te brokken wanneer de arbeidsvoorwaarden worden vastgelegd. Ruim driekwart van de vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers die daarover beslissen in paritaire comités, is man.
Vakbonden en werkgevers stuurden in 2012 5.368 vertegenwoordigers naar de 163 paritaire comités en subcomités. Dat zijn de instanties die per sector of deelsector beslissen over de arbeidsvoorwaarden en lonen die u krijgt. Of een bedrijf thuiswerk toestaat, hoe het omgaat met tijdskrediet of welke barema's in acht genomen worden bij het toekennen van een loon: de mannen en vrouwen in die comités leggen het vast in collectieve arbeidsovereenkomsten (cao's).
Of beter: de mannen leggen het vast. Want van die 5.368 afgevaardigden van werkgevers- en werknemerszijde, zijn er amper 1.240 of 23 procent vrouw. Dat blijkt uit het antwoord van minister voor Werk Monica De Coninck (sp.a) op een schriftelijke vraag van federaal volksvertegenwoordiger Zuhal Demir (N-VA). Klein lichtpuntje: die 23 procent is al een redelijke verbetering ten opzichte van vijf jaar eerder. In 2008 maakten vrouwen voor minder dan 20 procent de dienst uit. De afgelopen jaren is hun aandeel dus wel lichtjes gestegen.
"Ronduit schokkend", vindt Demir die cijfers desalniettemin. "Het is niet dat er geen vrouwen te vinden zijn, want op het gebied van sociaal en arbeidsrecht zijn er net heel veel vrouwen actief."
Van quota's is Demir geen voorstander, maar minister De Coninck zou het middenveld wel streefcijfers moeten opleggen voor de samenstelling van de paritaire comités, vindt zij. "Dit is een maatschappelijk probleem. Het parlement stemt alleen kaderwetten, maar de echte invulling per sector gebeurt net door die comités in cao's, die kracht van wet hebben. De modaliteiten van een loopbaan die je kan uitbouwen bij een bedrijf, worden vastgelegd in die paritaire comités. Dus dan is het toch essentieel dat vrouwen ook hun zegje kunnen doen?"
Te veel mandaten
De ongelijkheid zet zich ook door op het niveau van de postjes: twee op drie voorzitters is een man. Bij de ondervoorzitters zijn de vrouwen wel goed vertegenwoordigd, daar mag in 56 procent van de gevallen een vrouw de tweede viool spelen. Demir is niet onder de indruk. "Het is toch weer typisch dat de voorzitters doorgaans mannen zijn, maar dat de bloempotfuncties naar een vrouw gaan?"
Zuhal Demir wil dat ministers van Gelijke Kansen Joëlle Milquet (cdH) en van Werk De Coninck het middenveld dringend aanporren om zijn verantwoordelijkheid op te nemen. Maar Demir heeft ook zelf een idee hoe er meer vrouwen naar de arbeidsmarkt én naar topfuncties gelokt kunnen worden: zij verwacht van die arbeidsmarkt een mentaliteitswijziging en meer flexibiliteit. "We moeten af van de starre negen-tot-vijfmentaliteit", zegt het Kamerlid. "Thuis werken moet gestimuleerd worden en bijvoorbeeld crèches moeten langer open kunnen blijven."
Volgens Demir zijn echter ook de paritaire comités zelf aan een hervorming toe. De cijfers bewijzen volgens haar dat er duidelijk te veel mandaten zijn in de paritaire comités en subcomités. "Het aantal comités moet, naar Nederlands voorbeeld, sterk verminderen. Daar zijn er nog slechts een twintigtal. Hopelijk gaan we hier straks in het kader van het eenheidsstatuut al naar een veel compacter systeem en wordt er dan ineens van de gelegenheid gebruik gemaakt om echt werk te maken van die gelijkheid."