Mama's en papa's baas in de crèche

"Mijn mama". Rozalie (bijna 2,5) kijkt een beetje verbolgen wanneer Jade (2) op de schoot van Sofia kruipt om voorgelezen te worden. Sofia is de mama van Rozalie en draait een halve dag mee in crèche De Kleine Berg in Boechout.

Dat doet ze af en toe, net zoals de ouders van de negen andere kinderen. Anne-Mie Laghuwitz, een van de twee 'echte' kinderverzorgsters die in dienst is van de ouders, laat een ingewikkeld schema zien. "Meestal komt elke ouder twee halve dagen per maand", zegt ze. "Tussen vijf en zes is er ook iemand om af te sluiten." Het middageten en het schoonmaken in De Kleine Berg wordt eveneens door de ouders geregeld.

Het kinderdagverblijf is bijna een unicum in Vlaanderen. In Hasselt is er een gelijkaardig initiatief en in Gent is er een kinderdagverblijf waar ouders aandelen hebben. Een vierde project staat momenteel in de startblokken.

Eind deze maand organiseert het Cera Steunpunt voor Coöperatief samen met het onderzoekscentrum kinderopvang VBJK een dag over coöperatieve kinderopvang. Het plan is immers dat er meer zulke crèches komen. "In Frankrijk bestaan er sinds mei al 68 crèches parentales", legt Ellen Rutgeerts (VBJK) uit. "In Vlaanderen is dat nooit van de grond gekomen, maar gezien het plaatstekort is dit het juiste moment. Naast overheidsinitiatieven is het goed om een kwalitatief alternatief aan te bieden."

Vorm van de eettafel

Dat lijkt die overheid ook te snappen. In mei besliste de provincie Limburg om coöperatieve kinderopvang te stimuleren. Ook Vlaams minister van welzijn Jo Vandeurzen (CD&V), die spreekt op de congresdag eind november, draagt het idee een warm hart toe. Vandeurzen wil in de toekomst zorgen voor 'groeikansen', zo laat hij weten.

Niet alle crèches werken op dezelfde manier. In de ene wordt meewerken verwacht, in de andere is het minder strikt geregeld. "In de oudercrèches staan de ouders samen in voor de werking", legt Rutgeerts uit. "Ze staan samen op de vloer, maar ze nemen ook mee de beslissingen: hoe pakken we slapen aan, welk inschrijvingsbeleid is er,..."

Dat is niet altijd evident, weet Laghuwitz. "Destijds is hier een paar jaar gediscussieerd over de vorm van de eettafel. Het werd uiteindelijk rond. Moet er een muur geverfd worden, dan is de kleur kiezen een moeizaam proces. Dat gaat zo in een democratie, maar dat weet je op voorhand. Je moet het gewoon laten gebeuren."

Het middagdutje in De Kleine Berg loopt op zijn einde. Terwijl Laghuwitz naar boven gaat om enkele slapers uit hun bed te halen, noteert Sofia op het bord wie tot wanneer geslapen heeft. Rozalie speelt ondertussen in het keukentje met Jade.

Sofia kijkt naar haar dochter. "Thuis is ze de jongste van drie. Er is altijd wel een grotere zus die met het speelgoed gaat lopen. Hier is ze bij de oudsten. Het is fijn om te kunnen zien hoe ze zich gedraagt."

Vlieg op de muur

"Het is als ouder een groot voorrecht om vlieg op de muur te kunnen zijn ", meent Laghuwitz. "Voor velen is dit ontspannend. Ze zetten hun gms af en vergeten alles. Hier staat de tijd stil. Tegelijkertijd blijf ik ook alert. Je bent met hun kind bezig, hè. Er is elke dag iemand die over je schouder meekijkt."

Laghuwitz heeft Lif (bijna 2) op de arm. Of die even naar Sofia wil om haar slaapzak uit te doen? Lif kruipt bijna in Laghuwitz' oksel. "Ik en mijn collega zijn de vaste krachten. Wij kennen de gewoontes van elk kindje. Ieder heeft hier wel zijn eigen favoriete mama of papa en dat is niet per se de eigen ouder (lacht). De ene bakt graag koekjes, de andere haalt de bolderkar uit en gaat naar de speeltuin... Bij de ene mama mag dit, bij de andere dat. Het is een enorme meerwaarde dat ze op deze leeftijd met zoveel mensen in contact komen en leren dat niet iedereen hetzelfde is."

Om de zoveel tijd komen er ouders van elders in Vlaanderen kijken in De Kleine Berg omdat ze iets gelijkaardigs willen. Maar de stap zetten is blijkbaar niet zo eenvoudig.

"Er komt veel bij kijken", zegt Rutgeerts. "Ook financieel is het niet zo simpel: er moet personeel aangenomen worden, alles moet geregeld worden." De organisatie heeft inmiddels een handleiding klaar voor geïnteresseerde ouders.

In de crèche checkt Sofia ondertussen of Daan nog slaapt. Rozalie staat hartverscheurend te huilen aan de deur naar trap. "Het is niet altijd makkelijk", zegt Laghuwitz. "Voor sommige kinderen is speelgoed delen al moeilijk, laat staan hun mama. Maar uiteindelijk hebben ze wel door dat mama gewoon weer mee naar huis gaat."