Wilders mee aan roer in Nederland

Rutte, Verhagen en Wilders zullen vandaag het regeer- en gedoogakkoord voorleggen aan hun fracties. Vooral binnen het CDA kan dat nog tot grote spanning leiden met twee dissidente fractieleden.

De drie onderhandelaars voor een VVD-CDA-kabinet met steun van de PVV werkten gisteren de hele dag aan de laatste loodjes van hun regeer- en gedoogakkoord. Even over halftien kwamen ze gezamenlijk naar buiten om te melden dat ze eruit waren. VVD-leider Mark Rutte en CDA-leider Maxime Verhagen zeiden heel blij te zijn dat de laatste hand was gelegd aan de akkoorden over de politieke samenwerking. “Er is de laatste weken heel hard gewerkt”, zei Rutte. “We hebben twee hele goede akkoorden gesloten.” Over de inhoud van de afspraken kon Rutte nog niets zeggen. Wel stelde hij dat “heel veel mensen hun vingers erbij kunnen aflikken”.

Ook PVV-leider Wilders is positief gestemd, hij is ontzettend blij. “Een historisch moment”, zei Wilders. “Wie had een aantal jaren geleden gedacht dat de PVV gedoogpartij zou zijn?” Volgens hem heeft de PVV zich hiermee genesteld in “het centrum van invloed”. “Een aantal jaren geleden zat ik nog als een eenling in de Kamer. Nu hebben we onze handtekening gezet onder een gedoogakkoord. Of wat erin staat hard of zacht is, dat zult u later moeten beoordelen”, zei Wilders. De PVV-leider merkte op dat het akkoord betekent dat “links niet veel te vertellen zal hebben”. “Geen Cohen, Halsema of Pechtold. Dat is goed voor Nederland.”

Kritische CDA’ers

Rutte, Verhagen en Wilders leggen de akkoorden vandaag voor aan de fracties. De enige kink in de kabel kan nog van het CDA komen. Er wordt bij de christendemocratische partij een woelige fractievergadering verwacht. De Kamerleden Kathleen Ferrier en Ad Koppejan hebben zich erg kritisch over de samenwerking met de islamofobe PVV uitgesproken. Eerder stapte om die reden medeonderhandelaar Ab Klink al op uit de Kamer. PVV-leider Wilders brak de onderhandelingen af na de crisis in de CDA-fractie, maar na het opstappen van Klink als Kamerlid kwam er een ‘doorstart’. Omdat de toekomstige coalitie op een meerderheid van 76 zetels moet steunen, dienen alle CDA’ers het regeerakkoord te steunen.

Ook op het beslissende CDA-congres, dat zaterdag zou plaatsvinden, wordt nog een hevig debat onder de leden verwacht. Binnen het CDA hebben velen moeite met de samenwerking met Wilders, wiens islamofobe standpunten vloeken met hun eigen centrumkoers, die grondwettelijke vrijheden, waaronder vrijheid van religie, hoog in het vaandel draagt. Eerder in de formatie keerden verschillende prominenten van de partij, onder wie ex-premier Ruud Lubbers, zich van de samenwerking af.

Rutte, Wilders en Verhagen onderhandelen al sinds 9 augustus over een minderheidskabinet van VVD en CDA, dat wordt gedoogd door Wilders. De rechtspopulistische politicus krijgt hierdoor een ‘kingmakerspositie’ in de Nederlandse politiek.

Hardere migratiepolitiek

In ruil voor zijn steun aan een drastische bezuinigingsoperatie in onder meer de zorg en de sociale zekerheid, die zal oplopen tot 18 miljard euro om in 2015 de begroting weer grotendeels op orde te hebben, krijgt hij steun voor een hardere migratie-, integratie- en veiligheidspolitiek. Rutte en Verhagen van hun kant maken zich sterk dat het ‘indammen’ van Wilders hem zal dwingen om gematigde standpunten in te nemen.

De critici binnen het CDA, en alle oppositiepartijen, voeren aan dat toegeven aan Wilders het tolerante imago van Nederland grote diplomatieke en economische schade zal toebrengen.

Job Cohen, boegbeeld van de oppositiepartij PvdA, vindt het akkoord tussen VVD, PVV en CDA “het slechtst denkbare einde” van deze formatie. “De PVV heeft heel veel macht en heel weinig verantwoordelijkheid”, aldus Cohen.