Geens verliest geloofwaardigheid

Volgens sommigen zoekt Geens de grenzen van de scheiding der machten op. Zo stelde hij zich donderdag in de Kamer vragen bij de opschorting van straf in een verkrachtingszaak. Een Gentse rechter kreeg vorige week kritiek nadat hij een radiopresentator veroordeelde voor verkrachting, maar de man geen straf maar wel een opschorting oplegde. Geens vond toen dat de mogelijkheid van zo'n opschorting misschien herbekeken moet worden.

Het was niet het eerste incident. Een week eerder vocht Geens nog een robbertje uit met Luc Hennart, de voorzitter van de Franstalige Brusselse rechtbank van eerste aanleg. Aanleiding was de vrijlating van Vlaams Parlementslid Christian Van Eyken nadat er op zijn aanhoudingsbevel geen handtekening bleek te staan. Hennart weigerde een tuchtonderzoek te voeren naar de onderzoeksrechter die zijn krabbel had moeten zetten. Het ware probleem was volgens hem immers een structureel personeelstekort. Geen reageerde meteen door een audit van Hennarts rechtbank te vragen.

Beide keren kreeg Geens de wind van voren. Vooral in de verkrachtingszaak kwam er heel wat kritiek op zijn uitlatingen. "Dit zet de deur open naar het inperken van de rechterlijke macht", zei John Maes, voorzitter van de commissie strafrecht van de Orde van Vlaamse Balies, inDe Standaard.

Geens' reactie was inderdaad telkens op het randje, meent strafpleiter Walter Van Steenbrugge. Maar hij is niet de eerste minister die flirt met de grenzen van zijn macht, zegt een ervaren rechtbankvoorzitter. "Ook Geens' voorgangers lieten zich soms bijzonder kritisch uit over bepaalde dossiers. Een vonnis mag ook bekritiseerd worden, maar dan wel met kennis van zaken." Van Steenbrugge ontwaart een tendens. "Politici reageren steeds vaker op de publieke opinie, die niet weet wat opschorting of internering is. Ik zie dat al dertig jaar enorm evolueren. Het buikgevoel haalt het zo voortdurend op de regels. En zo komen rechters onder steeds zwaardere druk van de publieke opinie te staan."

Klassieke reactie

Volgens de voormalige justitieministers Marc Verwilghen (Open Vld) en Stefaan De Clerck (CD&V) is 'de scheiding der machten komt in het gedrang' de klassieke reactie bij justitiehervormingen. "Maar ik geloof nooit dat de rechterlijke macht zich laat beïnvloeden door de minister", zegt Verwilghen. "Als een minister zich al zou willen inmengen, dan zou hij volgens mij het omgekeerde effect oogsten." Volgens De Clerck gaat Geens voor sommige magistraten misschien wat te snel met zijn vele hervormingen. "Maar het is de laatste van zijn ambities om de onafhankelijkheid van magistraten ter discussie te stellen."

Toen Geens aangesteld werd als minister van Justitie haalde de gerechtelijke wereld opgelucht adem. Geens zou de logge tanker van justitie eindelijk in de juiste richting sturen. Maar van dat ongenaakbare imago is de CD&V'er al een tijdje af. Er kwam eerder al kritiek op de besparingen en het tekort aan griffiers en rechters, en ook inhoudelijk vielen niet alle maatregelen in goede aarde. "We dreigen meer dan ooit een politiestaat te worden", waarschuwt Van Steenbrugge. Daar komt nu dus de kritiek op de aantasting van de scheiding der machten bij. Op het kabinet van Koen Geens zien ze nochtans weinig graten in dat laatste incident. "Minister Geens heeft zich nooit over een individueel dossier uitgesproken, en stelde een parlementair debat voor", klinkt het koeltjes.