IMF steekt hand in eigen boezem

Het IMF keurde dit weekend een aantal belangrijke hervormingen goed. Ze zijn bedoeld als antwoord op de andersglobalistische beweging, maar de scepsis is groot.

Washington

Persagentschappen en eigen berichtgeving

Het Internationaal Muntfonds (IMF), dat bedoeld is om landen met financiële problemen te helpen, steekt de hand in eigen boezem. Niet dat het globalisme wordt afgezworen. Maar dat de IMF-recepten voor verbetering vatbaar zijn, daarvan is IMF-algemeen directeur Horst Köhler overtuigd.

"Mijn boodschap aan onze critici en aan de betogers is dit weekend duidelijk", zei Köhler voorafgaand aan de jaarvergadering van het IMF en de Wereldbank, gisteren en eergisteren in Washington. "We delen heel wat van jullie zorgen over globalisering, omdat de voordelen ervan niet evenwichtig over de wereld verdeeld zijn. Maar het doel moet niet minder globalisering zijn, maar wel meer en betere globalisering."

Anders globaliseren dus, dat is wat Köhler en het IMF willen. En dat is ook wat de andersglobalisten willen, die afgelopen weekend weer massaal betoogden tegen de politiek van het IMF. Meestal adviseert het IMF crisislanden om staatsbedrijven te verkopen, te bezuinigingen op de overheidsuitgaven en om de economie te liberaliseren. Dat dergelijke recepten niet helpen, is vooral in Argentinië bewezen. Dat land, dat onder leiding van minister van Financiën Domingo Cavallo zowat de braafste IMF-leerling van de klas was, is praktisch failliet. In wat ooit het rijkste land van Latijns-Amerika was, leeft nu de helft van de bevolking onder de armoedegrens en is 20 procent van de beroepsbevolking werkloos. "Na de recente ontwikkelingen in Latijns-Amerika kunnen we het best een toontje lager zingen. Het IMF heeft nog veel werk aan de winkel", zei Köhler onlangs.

Köhler, die tweeënhalf jaar geleden de Fransman Camdessus opvolgde, ziet zelf ook in dat het anders moet. Hij heeft een rapport geschreven ('The Process of Change') waarin hij uiteenzet wat er volgens hem bij het IMF moet veranderen. In het rapport pleit Köhler ervoor "meer rekening te houden met de sociale en politieke realiteit". Ook wil hij de adviezen van het IMF voortaan aanvullen met "discussies over alternatieve manieren om hetzelfde doel te bereiken". Verder neemt hij zich voor om, behalve Financiën de Centrale Bank, ook andere ministeries en organen in het desbetreffende land te betrekken bij de IMF-adviezen. Het Internationaal Monetair en Financieel Comité (IMFC), zeg maar het bestuur van het IMF, zei zaterdag het rapport van Köhler ten volle te ondersteunen.

Daarnaast werden afgelopen weekend nog twee beslissingen genomen die de werking van het IMF moeten verbeteren. Ten eerste werden de richtlijnen veranderd over de voorwaarden waaraan landen moeten voldoen om IMF-leningen te krijgen. Vooral het feit dat het land zelf meer te zeggen krijgt over de hervormingsprogramma's die met de leningen gepaard gaan, is belangrijk. Ten tweede worden de programma's voor extreem arme landen aangepast. Het is de bedoeling dat het IMF hier intensief zal samenwerken met de regeringen in de landen zelf, de donorlanden en het maatschappelijk middenveld ('civil society') om te komen tot een "op resultaten gerichte benadering van armoede en duurzame ontwikkeling".

Dat soort plannen is niet nieuw. Eerder ook al beloofde het IMF lokale machthebbers nauwer bij het beleid te betrekken. Daarvan is in de praktijk weinig terechtgekomen, zo schreven de Verenigde Naties deze week nog.

Een andere belangrijke ontwikkeling is de poging van het IMF om een soort concordaatsregeling te ontwerpen voor landen die hun schulden niet meer kunnen betalen, zoals Argentinië. Net als een bedrijf dat niet meer aan zijn verplichtingen kan voldoen, zou ook een land de mogelijkheid moeten krijgen om tijdelijk uitstel van betaling te krijgen in afwachting van een herstelplan. Vooral Anne Krueger, de nummer twee van het IMF, is voorstander van zo'n regeling. Het IMFC keurde de verdere ontwikkeling van zo'n plan zaterdag goed.

De concordaatsregeling kan overigens nu al op veel kritiek rekenen, vooral van de ontwikkelingslanden. Die vrezen dat geldschieters veel voorzichtiger zullen worden met het uitlenen van geld, met hogere rentelasten voor de ontwikkelingslanden tot gevolg. De G24, een groep ontluikende economieën, zei "sceptisch" te zijn over de plannen. Deze groep ziet meer in een aanpassing van de reglementen voor leningen, waardoor de schuldeisers als collectief moeten optreden. Dat zou een vlotte afwikkeling van de schuldencrisis moeten vergemakkelijken. (RM)