'N-VA ontkent rechtsstaat'
N-VA start een ongeziene campagne tegen de rechterlijke macht. In de Twitter-campagne #IkSteunTheo verwijt de partij rechters de wet niet toe te passen nu staatssecretaris voor Asiel Theo Francken een humanitair visum moet geven aan een Syrisch gezin. De coalitiepartners vinden de aanval onaanvaardbaar.
Onder de vlag #IkSteunTheo stuurt N-VA op Twitter een digitale flyer uit waarin staat: "Rechters moeten de wet strikt toepassen. En níét de grenzen openzetten" en "Geen dwangsommen en geen wereldvreemde rechters".
De campagne is volgens woordvoerder Joachim Pohlmann belangrijke kritiek op de 'gouvernement des juges'.
"Het steekt ons al langer dat rechters niet gewoon de rechtsregels toepassen, maar die eenzijdig interpreteren", zegt Pohlmann. Hij verwijst daarbij ook naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens dat oordeelde dat de zogenaamde 'pushbacks' van vluchtelingen op zee illegaal zijn.
Ook in het getouwtrek rond het Syrische gezin dat uit Aleppo vluchtte en op de Belgische ambassade in Beiroet een visum aanvroeg, stelt Francken "dat het niet aan een rechter, maar aan de regering is een visum toe te kennen. Dit gaat over de fundamentele vraag of het aan een democratisch verkozen regering is of aan een rechter om hierover te beslissen. De basis van het administratief recht is dat een rechter zich nooit in de plaats van het bestuur kan stellen. Dat is hier spijtig genoeg wel gebeurd."
Om die reden trok Francken al naar de Raad van State. "Zolang zij zich niet hebben uitgesproken, reik ik het visum niet uit", zegt hij.
Precedent
Nochtans heeft het hof van beroep hem een dwangsom van 4.000 euro per dag opgelegd zolang hij dat niet doet. Tegen dat arrest gaat de staatssecretaris nu in cassatie. Ten gronde stelt hij dat een visum aan het gezin uitreiken "een precedent zou scheppen waardoor we de controle over onze grens dreigen te verliezen".
Coalitiepartners CD&V en Open Vld hebben geen probleem met het feit dat Francken alle rechtsmiddelen uitput, wél met het feit dat hij en zijn partij datzelfde rechtsapparaat aanvallen.
"Rechtsmachten dienen elkaar te respecteren. Ook politieke partijen moeten zich onthouden van druk te zetten op de rechterlijke macht", reageert de voorzitter van coalitiepartner CD&V Wouter Beke. Hij wijst er ook op dat je een arrest van het hof van beroep niet kunt naast je neerleggen. "Iedereen dient dat te respecteren en in de eerste plaats de overheid", zegt Beke.
Patrick Dewael van Open Vld stelt: "Francken mag en moet rechtsmiddelen uitputten. Maar rechters wegzetten als wereldvreemd is een ontkenning van rechtsstaat."
Voor sp.a-voorzitter John Crombez gaat het al te ver dat een regeringspartij vindt dat de uitvoerende macht naar eigen goeddunken moet kunnen omgaan met rechterlijke uitspraken. "Dat is wat N-VA altijd bekritiseert bij buitenlandse regimes en nu doen ze het zelf", aldus Crombez.
Ook rechtsantropoloog Jogchum Vrielink (Université Saint-Louis) benadrukt dat. Zelfs al zou Francken juridisch een punt hebben, stelt Vrielink, dan nog kan dat geen reden zijn om uitvoerbare arresten, waarbij beroepsprocedures dus niet opschortend werken naast zich neer te leggen en justitie als incompetent weg te zetten.
Vrielink: "Francken moet ofwel die dwangsommen betalen of dat visum uitreiken. Doet hij dat niet, dan kan dat zelfs strafbaar zijn: artikel 254 van het strafwetboek bestraft openbare ambtenaren die openbare macht misbruiken om rechterlijke beschikkingen of bevelen niet uit te voeren. Maar los daarvan: wat voor een boodschap stuur je op deze manier ook naar je bevolking?"
Dat de staatssecretaris zich boven de wet stelt en ondertussen samen met zijn partij ook de rechtsstaat aanvalt, noemt Vrielink onomwonden ongezien arrogant en extreem problematisch. "Die campagne is erg kwalijk omdat Francken heel goed weet dat de rechterlijke macht hier niet op kan reageren, vanuit haar rol."