Direct naar artikelinhoud

Twijfel overvaccins is onterecht en gevaarlijk

Patrik Vankrunkelsvenis docent huisartsgeneeskunde aan de KU Leuven,Marleen Finoulst coördineert gezondheidenweten- schap.be.

Uit de laatste vaccinatiemeting blijkt dat de vaccinatiegraad tegen allerlei kinderziektes zoals mazelen, kinkhoest en kinderverlamming hoog is: meer dan 90 procent van de peuters is ingeënt. Een vaccinatiegraad van 95 procent wordt nagestreefd, omdat dan de verspreiding van infectieziektes vanzelf stopt. Dit goede nieuws wordt vertroebeld door de vaststelling dat vele ouders 'geïnfecteerd' geraken door de antivaccinatielobby.

Deze verspreidt allerlei onbewezen verhalen over vaccinaties en met succes: 30 tot 40 procent van de ouders van jonge kinderen zijn bezorgd over ernstige nevenwerkingen van vaccins, zeker van nieuwe vaccins en een op de vijf jonge moeders vinden dat hun kinderen niet moet gevaccineerd worden tegen ziektes die tegenwoordig niet meer voorkomen.

Deze twijfel over vaccins is onterecht en gevaarlijk, want het kan leiden tot een lagere vaccinatiegraad en het heropleven van ernstige infectieziekten die vandaag verdwenen en vergeten zijn. Recent riep Martha Lillard, een van de laatste overlevenden van kinderverlamming in de VS, vanuit een 'ijzeren long' iedereen op om de vaccinatieschema's stipt te volgen. Zij kan het weten want zestig jaar al ligt ze in een ijzeren buis die haar ademhaling ondersteunt.

Een beeld dat bij oudere mensen nog in het geheugen gegrift is: zalen met tientallen kinderen in een ijzeren long. In 1959 waren er dat in de VS nog meer dan 1.200. Nu is de ziekte in de westerse wereld tot staan gebracht, niet uitgeroeid. Jonge mensen kennen de verschrikkelijke uitkomst van 'kinderziektes' niet meer en zijn dus meer gevoelig voor negatieve beeldvorming over vaccins.

De antibeweging krijgt om die reden meer wind in de zeilen. Die beweging verkondigt dat vaccineren overbodig en zelfs gevaarlijk is, en de natuurlijke weerstand ondermijnt. Ze richt zicht tegen alle vaccins en jaagt twijfelende ouders de stuipen op het lijf met loze beweringen dat de inentingen schadelijker zijn dan de ziekte zelf.

Vooral nieuwe vaccins worden meteen met de grond gelijk gemaakt en de antivaccinatiebeweging schuwt de middelen niet om dat te doen. Neem nu het HPV-vaccin dat meisjes beschermt tegen baarmoederhalskanker. Aan de schoolpoort is het een onderwerp dat veel stof doet opwaaien. Heel wat ouders weigeren de gratis aangeboden HPV-vaccinatie voor hun dochter omdat het onvruchtbaarheid zou induceren. Dat is pure nonsens, maar er circuleren wel filmpjes over op het internet.

Sociale media

Wetenschappelijke studies die veiligheid en doeltreffendheid aantonen, kunnen niet op tegen de negatieve perceptie van vaccinaties. De Londense Heidi Larson bestudeert de oorzaken van het succes van deze antivaccinlobby: fabeltjes over vaccins verspreiden vandaag vliegensvlug, vooral via sociale media. Onheilspellende berichten worden volop gedeeld onder gelijkgestemden en verspreiden zich als een lopend vuurtje.

Larson roept de overheid op om snel een gepast antwoord te bieden op de geruchtenstroom omtrent vaccins. Daartoe is monitoring van de geruchten nodig en moeten strategieën worden ontwikkeld om gerucht per gerucht te weerleggen. Want geruststellende wetenschappelijke rapporten over werking en veiligheid van vaccins zijn onvoldoende gebleken. Het is noodzakelijk dat de Vlaamse overheid investeert om de onzin over vaccinaties te ontkrachten. We zien het niet, maar de werkelijkheid is dat de vaccins die in Vlaanderen worden aanbevolen dagelijks jonge levens redden.