Onderhandelaars gaan de nacht in maar geloven in akkoord

Begroting in evenwicht binnen handbereik

Het beloofde een aartsmoeilijke begroting te worden, maar alle partijen waren gisteren optimistisch over een akkoord. Extra inkomsten werden er zaterdag al gevonden, zonder dat de liberalen moesten toegeven dat er extra belastingen komen. In de uitgaven werd zondag de hele dag gesnoeid, departement per departement. Pas vandaag komt de rest van de beleidsverklaring op tafel, onder meer het luik over de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde. 'Het wordt een minibeleidsverklaring', zegt een insider. 'Maar een begroting in evenwicht is toch ook belangrijk.'

Brussel

Eigen berichtgeving

Liesbeth Van Impe

Veel nieuws lekt er niet naar buiten over de begrotingsonderhandelingen. Concrete cijfers en knelpunten zijn niet bekend. Zeker is wel dat er nog altijd een tekort is en dat socialisten en liberalen zo elk hun idee hebben over hoe dat moet worden aangevuld.

PS en SP.A bewandelen vooral het spoor van de extra inkomsten. Die zijn intussen gevonden: een meer uitgebreide heffing op bedrijfswagens, goed voor 235 miljoen euro, en extra accijnzen op tabak, goed voor 155 miljoen euro. Belangrijk voor de liberalen is dat die maatregelen geen regelrechte nieuwe belastingen zijn. Voor de bedrijfswagens gaat het bijvoorbeeld over een efficiëntere inning van een bestaande taks. Nu wordt maar op 120.000 van de 500.000 bedrijfswagens, een voordeel in natura, sociale bijdragen betaald. Een achterpoortje in de wet laat immers in veel gevallen toe dat er geen bijdragen betaald worden. Dat verdwijnt nu en voor alle bedrijfswagens zal een forfaitair bedrag gelden, afhankelijk van hoeveel CO2 de wagen uitstoot. Voor de 'properste' wagens, categorie A, betekent dat zelfs een besparing, zij zullen in de toekomst 250 euro betalen. Voor de meest vervuilende wagens, categorie G, gaat het om 1.320 euro. Voor alle duidelijkheid: het gaat om bijdragen betaald door de werkgever.

De liberalen stonden er op dat er ook in de uitgaven gesnoeid zou worden, besparingen dus. Gisteren passeerden alle departementen de revue, met hun eigen besparingsvoorstellen. Aan de ingang van de Lambermont, de ambtswoning van de premier waar de ministers in conclaaf bijeen zitten, haastte iedereen zich om het belang van zijn departement te onderstrepen. Zo zag minister van Justitie Laurette Onkelinx (PS) in de ontsnapping van een aantal gevangenen uit de gevangenis van Nijvel het beste bewijs dat zwaar snoeien op Justitie niet verstandig zou zijn. Wie op welke punten heeft toegegeven, zal pas vandaag duidelijk worden.

Als er na de besparingen op de departementen nog geld te kort is, worden de engagementen van de superministerraden onder de loep genomen. Verlenging van het ouderschapsverlof, investeringen in openbaar vervoer, maar ook lastenverlagingen werden daar aangekondigd en staan in de begroting ingeschreven. Een aantal maatregelen zou kunnen worden uitgesteld, maar ook daar kunnen liberalen en socialisten lijnrecht tegenover elkaar komen te staan. Karel De Gucht (VLD) liet al verstaan dat aan de lastenverlagingen niet geraakt kan worden, maar de socialisten willen sociale engagementen ook niet zomaar opgeven.

Vandaag maakt ook het Riziv zijn cijfers bekend over de uitgaven in de gezondheidszorg voor de eerste helft van dit jaar. Die uitgaven mogen elk jaar groeien met 4,5 procent, plus inflatie. Maar de groei voor de eerste helft van 2004 zou eerder de 10 procent benaderen. Het gaat om overschrijdingen op alle posten, zowel geneesmiddelen als geneesheren dus, en bij alle mutualiteiten. Toch heeft dat geen onmiddellijke weerslag op de begrotingsonderhandelingen, omdat minister van Sociale Zaken Rudy Demotte (PS) zelf maatregelen zoekt om dat tekort aan te zuiveren. "Minister Demotte had al weet van een groei van 8 procent en heeft onmiddellijk maatregelen genomen", zegt woordvoerster Michelle Vanderplaetse. "Als de overschrijding nog hoger oploopt, dan zal hij bijkomende besparingen uitvoeren."

Aan de onderhandelingstafel is naar verluidt de sfeer opperbest. "Het zijn moeilijke besprekingen, maar iedereen wil er uitgeraken", klinkt het. Minister van Financiën Didier Reynders (MR) liet gisteren zelfs champagne aanrukken omdat hij verkozen was tot voorzitter van zijn partij. Het politieke overleven van Verhofstadt lijkt dus weer even verzekerd, al wordt zijn beleidsverklaring morgen een oefening in nederigheid. Wat aanvankelijk aangekondigd was als een State of the Union die in één handomdraai alle problemen - DHL, Brussel-Halle-Vilvoorde, eindeloopbaan, vergrijzing én begroting - zou oplossen, wordt in essentie de aankondiging van een begroting in evenwicht. "Een minibeleidsverklaring", noemt een insider het. "Maar het is niet omdat Verhofstadt zijn hand overspeelt, dat we ons nu in een wild avontuur moeten storten. Een begroting in evenwicht is toch niet niks."