Energieminister onderspanning

"De commissie stelt vast dat het antwoord van de minister een tegenstrijdigheid bevat. Enerzijds beweert ze dat ze niet in het bezit is van de gevraagde documenten, anderzijds haalt ze argumenten aan waarom de gevraagde documenten geen milieu-informatie bevatten en waarom die niet openbaar kunnen worden gemaakt." (...) "Omwille van de politieke gevoeligheid is ze niet bereid om de gevraagde documenten te bezorgen. Nochtans heeft de commissie recht van toegang tot alle informatie waarom zij verzoekt."

Het verslag van de 'Federale Beroepscommissie voor de toegang tot milieu-informatie' leest als een lange aanklacht tegen minister van Energie Marie Christine Marghem (MR). Normaal kan de subcel van Binnenlandse Zaken een minister verplichten om overheidsdocumenten vrij te geven. "Maar bij gebrek aan medewerking was de commissie niet in staat haar opdrachten die bij wet zijn toevertrouwd, uit te voeren. Hierdoor verhindert de minister een goede werking van de commissie en brengt ze het Belgische systeem op het Europese en internationale vlak in discrediet."

Schande, roepen de groenen. Fractieleider Kristof Calvo, zelf niet vies van een tackletje, plaatst Marghem in de hoek met een scherp ultimatum. Ze krijgt tien dagen de tijd om het contract vrij te geven. Anders doet hij het in haar plaats. Een keuze waarbij Marghem alleen maar kan verliezen, want gisteren lekten de details van het contract al uit in De Tijd. Daaruit blijkt dat de regering stevige garanties heeft gegeven aan Electrabel en EDF Luminus om de kernreactor van Tihange tot 2025 te kunnen laten draaien. Als de reactor ooit vroeger moet sluiten, dan moet de regering een schadevergoeding betalen die tot in de miljoenen kan oplopen.

Waarom maakte Marghem dat contract niet gewoon bekend? Waarom stelt ze zich kwetsbaar op nu ze al zo zwaar onder vuur ligt? In mei had de energieminister al alle moeite van de wereld om te verantwoorden waarom ze haar juridische advies over de levensduurverlenging van de kerncentrale Doel 1 had geplagieerd. Een nieuwe rel is het slechtst mogelijke scenario, net nu er volop wordt gebakkeleid over de levensduurverlenging van Doel 1 en Doel 2. Gisteren gaf de Raad van State die nog een serieuze tik. Er moet een nieuwe publieke bevraging en een nieuw milieueffectenrapport komen.

Zelf benadrukt Marghem dat ze gebonden is aan de vertrouwelijkheidsclausule in het contract. "Toch overstijgt een levensduurverlenging van een kerncentrale, die uiteindelijk betaald wordt door u en ik, het individuele belang van de partijen", zegt advocaat Tim Vermeir van Blixt, een kantoor gespecialiseerd in klimaat- en energierecht. "Als Marghem geen extra argumenten heeft om de geheimhouding te verdedigen, dan is dit geen juridische maar een politieke interpretatie van het contract. Dan is dit een politiek spel. Eentje dat Calvo natuurlijk meespeelt."

Voor wat hoort wat

Politiek is geen stiel voor blozende maagden, maar energiepolitiek zeker niet. Vraag dat maar aan Herman Van Rompuy (CD&V) of Guy Verhofstadt (Open Vld), die in hun tijd ook de handtekeningen plaatsten onder de Pax Electrica tussen de overheid en Suez. Ook toen gebeurde dat in het halfdonker. En ook toen plooide de regering zich naar de eisen van de energiereus. Het kan niet de bedoeling zijn om enkel naar de pijpen te dansen van de Fransen, maar anderzijds is het logisch dat zij garanties vragen voor hun peperdure investeringen.

Beleid voeren is vuile werkjes opknappen, zo ondervindt Marghem nu aan den lijve. Met vallen en opstaan. Haar regering wil nu eenmaal de kerncentrales langer openhouden en iemand moet achter die tafels kruipen en aan de knoppen draaien. Wie gaat de kerncentrale openhouden als Electrabel, de eigenaar, het niet doet?