Gps aan, gezond verstand uit
Een chauffeur van De Lijn reed woensdag zijn bus vast in de modder nadat hij blindelings op de aanwijzingen van zijn gps had vertrouwd. Dergelijke blunders komen steeds vaker voor. ‘Chauffeurs schakelen hun gps in en hun gezond verstand uit’, zegt verkeersdeskundige Mark Keppens.
De meest legendarische gps-blunder staat op naam van een Britse taxichauffeur die zijn minibusje op aanwijzen van zijn navigatiesysteem een rivier in stuurde. De man kwam er met de schrik vanaf. Maar soms zijn de gevolgen van gps-blunders ronduit levensgevaarlijk.
Zelf heeft Keppens geen gps. “Als verkeersdeskundige moet ik toch in staat zijn om zelf mijn weg te vinden”, lacht hij. “Dat neemt niet weg dat een gps een geweldige hulp kan zijn voor de bestuurder. Als je hem tenminste op de juiste manier gebruikt. “En daar wringt vaak het schoentje. Dat begint al bij het ingeven van de juiste bestemming. Een lettertje meer of minder maakt soms een wereld van verschil.
In het Franse Lourde kunnen ze ervan meespreken. Het minuscule dorpje in de Franse Pyreneeën wordt de laatste jaren steeds vaker overspoeld door pelgrims op weg naar het bijna gelijknamige bedevaartsoord enkele tientallen kilometers verderop. Vroeger was het net andersom: het bedevaartsoord heette Lourde en het kleine dorpje Lourdes. Toen Lourde een s aan zijn naam toevoegde, schrapte het huidige Lourde dan maar de s aan het einde van zijn naam, om de verwarring ‘voor eens en voor altijd’ op te lossen. Zonder veel effect, zo blijkt: ook met behulp van de gps blijven de pelgrims in Lourde toestromen. Sommigen lijken zich van geen kwaad bewust en beginnen kaarsen te branden voor het Mariabeeld op het dorpsplein.
Een spelfout is vlug gemaakt. Maar hoe verklaar je dat sommige chauffeurs op aangeven van hun gps hun wagen blindelings het water in sturen, of hun accordeonbus tot aan de assen vastrijden op een modderige landweg waar enkel per tractor een doorkomen aan is, zoals een onfortuinlijke chauffeur van De Lijn woensdag overkwam in het landelijke Neervelp in Vlaams-Brabant. De man volgde de instructies van zijn gps, die hij meegenomen had omdat hij zijn nieuwe route nog niet helemaal kende. Volgens Keppens is het een kwestie van vertrouwen. Blind vertrouwen. “Het toestel draagt daar ook toe bij”, zegt Keppens. “De stemmen die de instructies voorlezen, klinken steeds natuurgetrouwer en aangenamer. Vaak hebben de verschillende timbres ook een naam. Als de instructies zouden worden afgedreund door een onpersoonlijke, krakerige robotstem zouden de chauffeurs wel twee keer nadenken.”
Het ene Lille is het andere niet
“Ook met een gps zouden bestuurders moeten blijven luisteren naar hun gezond verstand, “zegt Keppens. Gezond verstand dat de chauffeurs erop attent zou kunnen maken dat ze, op aanwijzen van hun gps, koers zetten naar het verkeerde land. In het Kempense dorpje Lille in de Antwerpse Kempen hebben ze ervaring met het fenomeen. Met de regelmaat van de klok strijken daar toeristen neer die op weg zijn naar de Franse stad Rijsel, oftewel Lille. Vorig jaar belandden vier voetbalsupporters uit het Britse Liverpool nog in de Kempen. Ook zij hadden zich van Lille vergist. Daar aangekomen verwonderden ze zich over het gebrek aan medesupporters en de afwezigheid van een voetbalstadion. Uiteindelijk zette de burgemeester van Lille het viertal op de juiste weg en konden ze alsnog de wedstrijd meepikken. In 2007 had het Kempendorp een buslading verdwaalde Britse Christmas-shoppers over de vloer. Het feit dat ze onderweg geen Franse verkeersborden tegenkwamen, had bij de chauffeur geen belletje doen rinkelen.
Keppens benadrukt dat vergissingen van die omvang eerder uitzonderlijk zijn. En hoewel chauffeurs vaak zelf verantwoordelijk zijn voor gps-blunders, zijn er ook gevallen waarin het wel degelijk aan het apparaat ligt. Sommige recente wijzigingen in het wegennet, zoals wegenwerken, zitten vaak nog niet in het systeem. Chauffeurs die zich in dergelijke situaties blindelings door hun gps laten leiden, werken zichzelf soms zwaar in de nesten. De gevolgen zijn niet altijd even olijk. Zo reed een 35-jarige vrouw uit De Haan zich in oktober vorig jaar klem op de treinsporen, nadat ze de aanwijzingen van haar gps had gevolgd op een weg die door werken onderbroken was. De vrouw en haar twee jonge kinderen konden uit de auto klauteren voordat een passerende trein de wagen meesleurde en helemaal verpletterde. Had de vrouw dan niet door dat er met de wagen geen doorkomen aan zou zijn? Keppens: “Doordat mensen zich op de aanwijzingen van hun gps focussen, zijn ze minder bezig met de weg zelf. Ze gaan evidente dingen over het hoofd zien. Dan werk je jezelf effectief in de nesten.”