Braakland/ZheBilding wint Vlaamse Cultuurprijs

Nogal wat theatergezelschappen noemen zichzelf 'eigenzinnig' of krijgen die stempel opgedrukt. En jawel, ook gisteren was het weer prijs. "Braakland/ZheBilding (BZB) maakt eigenzinnig theater, in alle betekenissen van het woord", liet minister van Cultuur Joke Schauvliege (CD&V) optekenen in het persbericht waarmee ze aankondigde dat de Leuvense compagnie die avond de tweejaarlijkse Vlaamse Cultuurprijs voor Podiumkunsten zou ontvangen.

In het geval van BZB is het echter geen loze kreet. Eigenzinnig bebouwden ze het theatrale braakland dat Leuven eind jaren negentig nog was met muziektheater waarin muziek en tekst steeds meer een geheel werden. Eigenzinnig kozen artistiek leiders Stijn Devillé en Adriaan Van Aken, tegen de loze roep om meer repertoire in, voor nieuwe, meestal zelf geschreven teksten. Een hele tijd bleven ze wat onder de radar, maar sinds Kris Cuppens met Lied de Taalunie Toneelschrijfprijs 2006 won en zeker sinds het succes van de voorstelling Hitler is dood over de Neurenbergprocessen - waarvoor Stijn Devillé drie jaar later dezelfde prijs kreeg - wordt BZB algemeen beschouwd als een gezelschap waar je mooie dingen van kan verwachten.

"Ze tasten de grenzen af van wat je kan doen met tekst, muziek en stem", zegt professor literatuurwetenschap Bart Philipsen. "Bij hen wordt muziek een verhaal en de stem een multifunctioneel instrument. Toch blijven ze niet steken in experiment en esthetische spelletjes. De verhalen die ze vertellen, doen er toe. Ze hebben een grote politieke relevantie, soms expliciet zoals in het stuk Hitler is dood, soms indirect, zoals in de locatievoorstelling Naast, met kleine menselijke verhalen vol verlies, melancholie en eenzaamheid." Of: zoals hij het in zijn laudatio bij de uitreiking van de cultuurprijs van de KU Leuven schreef: "Ze zijn de chroniqueurs van een tijdsgewricht dat hier en nu kraakt en piept."

"Alles bij ons vertrekt vanuit de inhoud", zegt Stijn Devillé. "Daarom hou ik er ook niet van als mensen het in verband met ons werk over 'experiment' of 'onderzoek' hebben. Dat klinkt alsof we er de toeschouwer niet bij betrekken en dat is absoluut niet wat wij willen doen." De jury van de Vlaamse Cultuurprijs erkent dat ook. "Het muziektheatergezelschap heeft een frisse stijl van communiceren met het publiek", luidt het in het juryrapport. Maar vooral looft zij het "indrukwekkend palmares aan voorstellingen dat deze hechte groep makers op korte tijd produceerden".

De voorbije twee jaar waren sowieso mooie jaren voor BZB. In 2010 werd de compagnie officieel een van de twee stadsgezelschappen van Leuven en dit jaar kregen Devillé & Co de cultuurprijs van de KU Leuven, de Vlaamse Cultuurprijs en een eigen huis. Nu ja, ze moeten OPEK (Openbaar Entrepot voor de Kunsten) wel delen met zes andere Leuvense gezelschappen, maar "eindelijk", besluit Devillé, "zijn we ergens thuis waar we ons publiek kunnen ontvangen."