Aanpak Syrische oorlog weegt als lood op G8

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov waarschuwde dit weekeinde voor "een escalatie in de regio". Ook zou de beoogde vredesconferentie over Syrië, met Rusland en de Verenigde Staten als co-sponsors, in gevaar komen. De Russen twijfelen openlijk aan Amerikaanse 'bewijzen' dat het regime van de Syrische Assad chemische wapens heeft gebruikt. Voor Obama was de inzet van deze wapens de reden om 'gematigde' rebellen militaire steun toe te zeggen.

Lavrov keerde zich tegen de eventuele instelling van een no-flyzone boven Syrië - een door rebellen vurig gewenst vliegverbod ter bescherming tegen Assads luchtmacht. Het Witte Huis lijkt evenwel niet van plan zover te gaan. De VS stationeren weliswaar F-16-gevechtsvliegtuigen en Patriot-luchtdoelgeschut in Syriës buurland Jordanië, maar dat is volgens regeringsfunctionarissen een voorzorgsmaatregel. Amerikaanse wapenleveranties zullen goeddeels via Jordanië verlopen, en daardoor loopt het land het risico op vergelding door Assad.

De beloofde militaire steun is goed voor het moreel van de Syrische rebellen, luidde de eerste reactie van een van hun belangrijkste leiders, generaal Salim Idris. Na de gevoelige nederlaag in de slag om Qusayr moeten opstandelingen nu zwaarbewapende regeringstroepen in de miljoenenstad Aleppo van zich af slaan.

Enkel lichte wapens

Militaire experts betwijfelen of de beslissing van het Witte Huis de krachtsverhoudingen in Syrië sterk zal beïnvloeden. Het is nog niet duidelijk welke wapens de VS gaan leveren aan Idris en zijn strijders. Op hun vorige week uitgelekte verlanglijst staan honderden antitankraketten en luchtdoelraketten. Vooral die laatste, geavanceerde geleide wapens, worden begeerd.

Volgens Yezid Sayigh verandert er zonder raketten weinig of niets aan het machtsoverwicht van de Syrische strijdkrachten, die gesteund worden door enkele duizenden Hezbollahstrijders. Sayigh, onderzoeker aan het Carnegie Middle East Center in Beiroet, waarschuwt voor onderschatten van Assad. "Het militaire potentieel van het regime is nog lang niet uitgeput."

Veel zwaar geschut werd nog niet in stelling gebracht. De militaire opmars van de afgelopen weken toont aan dat de president nog een omvangrijke troepenmacht op de been kan brengen - desertie ten spijt. Zijn luchtmacht blijft onverminderd dood en verderf zaaien zolang de internationale gemeenschap geen vliegverbod boven Syrië afkondigt en zonodig met geweld handhaaft.

Het instellen van een no-flyzone is vooralsnog een brug te ver, zo bleek de afgelopen dagen uit uitspraken van zowel Amerikaanse als Europese regeringsfunctionarissen.

Het heeft er alle schijn van dat de VS slechts gedeeltelijk aan de wensen van de rebellen tegemoet zullen komen. Er is sprake van de geleidelijke levering van lichte wapens en munitie. De vrees is groot dat zwaardere, geavanceerde wapens in handen vallen van jihadistische strijdgroepen zoals Al Nusra, gelieerd aan Al Qaida.

Bovendien kunnen wapenleveranties op grote schaal Moskou ertoe aanzetten de bewapening van het regime in Damascus op te voeren, zegt Pieter Wezeman, verbonden aan het Zweedse Sipri-instituut voor vredesonderzoek. "In dat geval werkt het Amerikaanse besluit averechts."

Rusland heeft Assad geavanceerde S-300-raketten toegezegd, waarmee vliegtuigen en helikopters neergehaald kunnen worden. Daarmee nam het een voorschot op een eventuele no-flyzone. Voor zover bekend zijn de wapens nog niet geleverd.

De Britse premier David Cameron, gastheer op de G8, toonde zich dit weekeinde terughoudend over wapenleveranties aan de rebellen. Eerder had hij zich er samen met de Franse president François Hollande binnen de EU sterk voor gemaakt, maar in eigen land bestaat veel verzet.

Volgens de premier moet de G8 zich richten op een politieke oplossing van het conflict, via een vredesconferentie.