Vrouwen raken steeds vaker dak boven hun hoofd kwijt
Dertig jaar geleden was 18 procent van de daklozen een vrouw. Nu is dat bijna 40 procent. Dat blijkt uit cijfers van het Vlaams armoedesteunpunt.
Om en bij de 10.000 daklozen telt Vlaanderen. Exacte cijfers zijn niet voorhanden, maar waar wel cijfermateriaal over bestaat, is over de identiteit van die daklozen. Of toch degenen die een beroep doen op Centra voor Algemeen Welzijn (CAW). Daaruit blijkt dat er zich de afgelopen twee à drie decennia een grondige verschuiving heeft voorgedaan.
Dertig jaar geleden was om en bij de 80 procent van de daklozen nog een man. Vandaag is dat percentage gezakt tot 60 procent. Het aantal vrouwen dat op straat leeft is in die periode meer dan verdubbeld, van 18 procent tot bijna 40 procent. Dakloosheid vervrouwelijkt niet alleen, ze verandert ook van kleur. Onder de thuislozen worden namelijk ook veel meer personen van buitenlandse origine aangetroffen dan bijna drie decennia geleden. Hun aandeel steeg van nog geen een op tien tot een kwart van alle daklozen.
De cijfers staan in een studie van het Vlaams armoedesteunpunt VLAS, een dienst die op initiatief van Vlaams minister van Armoede Ingrid Lieten (sp.a) werd opgericht. Het VLAS ziet nog meer indicaties dat vrouwen steeds vaker het dak boven hun hoofd verliezen.
De installatiepremies die OCMW's uitkeren telkens als ze een dakloze of campingbewoner aan een woning helpen, zijn er daar eentje van. In 2011 moesten de OCMW's die maar liefst zes keer meer toekennen dan acht jaar eerder. In zes op de tien gevallen is dat aan een vrouw, niet zelden met kinderen.
Een andere graadmeter is de situatie in Brussel. Samusocial, de solidariteitsorganisatie voor daklozen, becijferde dat het aantal dakloze vrouwen tussen 2002 en 2011 verdrievoudigde in de hoofdstad. Die vrouwen hebben regelmatig ook kinderen bij zich: bijna 10 procent van de mensen die Samusocial in 2010 opving, waren moeders met kinderen, schrijft het VLAS.
Daarbovenop komt dat een recente studie van de Brusselse universiteit Saint-Louis aantoont dat vrouwen het extra lastig hebben op straat, onder meer door het risico dat ze lopen op seksueel geweld. Een onderzoek van professor Ides Nicaise aan het Leuvense HIVA uit 2010 leerde al dat vrouwelijke daklozen sneller ziek zijn dan mannelijke.
Wachtkamer
De redenen waarom mensen het dak boven hun hoofd verliezen zijn onmogelijk onder één noemer te vatten, weet het Vlaams armoedesteunpunt ook. Soms gaat het om een opeenstapeling van crisissen, soms kan eén traumatische gebeurtenis genoeg zijn om mensen helemaal te doen wegzakken.
Wat wel als een paal boven water staat is dat er nood is aan langetermijnoplossingen, luidt het. "Te veel opvangcentra doen dienst als 'wachtkamer'. Mensen verblijven er omdat de private huurmarkt te duur is, omdat de wachtlijsten voor sociale woningen te lang zijn, enzovoort." Doordat de wachtkamer vol zit, stropt ook de instroom, concludeert het VLAS. En blijven er dus meer mensen op straat.
Het VLAS wijst er dan ook op dat de Vlaamse regering werk moet maken van een aantal maatregelen uit het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding. Er moeten meer sociale woningen komen, de huursubsidies moeten verruimd worden en het aanbod aan sociale verhuurkantoren moet groter. Ook bij het OCMW ligt een van de sleutels, meent het steunpunt, net zoals bij de gerechtelijke uithuiszettingen. Door te vermijden dat gezinnen hun woning verliezen, pakt men het probleem immers bij de bron aan.