Yves Desmet: Beledig de mensen van Ford niet met brugpensioen

Het industriële hart van Limburg is stilgevallen, en heel Vlaanderen leeft mee met de getroffen arbeiders en bedienden. Maar daarom is het nog geen goed idee om iedereen boven de 50 met brugpensioen te sturen.

Je kunt niet onbewogen blijven bij de beelden van machteloze woede, verdriet en stille gelatenheid aan de gesloten fabriekspoorten in Genk. Hier wordt een gemeenschap vernietigd met een kille pennentrek. Een sociaal weefsel uiteengescheurd, want iedereen in Limburg kent iemand die bij Ford Genk werkte.

Natuurlijk is de sympathie dan enorm, zoekt iedereen naar middelen om dit sociaal bloedbad te verzachten. Maar die begrijpelijke emotie moet daarom nog niet leiden tot een oplossing die het sociaal passief volledig en blijvend op de schouders van de gemeenschap legt.

We moeten allemaal langer werken, is de mantra waarover zowat iedereen in de politieke en sociaaleconomische wereld het eens is. Een langere levensverwachting, de kost van die vergrijzing kan niet alleen door een kleiner aantal jonge actieven worden gedragen. We komen uit een situatie waarin pensioen echt op 65 begon, en er een levensverwachting van 66 jaar was. Waarin vier actieven bijdroegen aan het pensioen van één gepensioneerde. Vandaag gaan we gemiddeld al op 58 met pensioen en worden we 78. En zijn er nog maar twee actieven die dat pensioen moeten bekostigen. Je moet geen rekenwonder zijn om te begrijpen dat zoiets niet houdbaar is. Het is een macro-economische redenering waar je weinig of niets tegen kunt inbrengen.

Onbetaalbaar

Zolang het over anderen gaat, tenminste. Want wie zelf in een stresserende job zit, tegen een burn-out aanhikt of net z'n ontslag heeft gekregen, denkt daar heel anders over.

Begrijpelijk, maar ondoenbaar en op termijn onbetaalbaar.

Wettelijk kan het nog. Het beestje heet niet langer brugpensioen, maar 'werkloosheid met bedrijfstoeslag', maar eigenlijk komt het op hetzelfde neer. De PS maakte van het behoud van de mogelijkheid tot brugpensioen op 50 bij herstructureringen een strijdpunt, omdat ze de sluiting van ArcelorMittal in Luik zagen aankomen. Ze kijken dus nu met enige ironie naar de Vlaamse tegenstanders van die maatregel, nu het sociale drama zich in Limburg afspeelt.

Maar wettelijk maakt nog niet wenselijk. Want - met alle sympathie voor de betrokkenen - brugpensioen op 50 bij Ford zou een discriminerende maatregel zijn. In deze economische crisis zijn berichten over saneringen en ontslagen niet meer bij te houden. En veel beterschap lijkt er voorlopig niet in te zitten. Die vallen niet alleen bij grote multinationals maar ook bij talloze kmo's in alle sectoren. Maar hun aantallen zijn te klein om de voorpagina nog te halen, ook al weegt het ontslag daar soms zwaarder door. Kleine kmo's die overkop gaan hebben immers niet de middelen om een sociaal pakket aan hun ontslagen werknemers aan te bieden, en niemand zal dan denken aan brugpensioen op 50.

Wat in Genk gebeurt, is dramatisch, maar Ford heeft geld en vakbonden die alles op alles zullen en moeten zetten om een sociaal pakket uit de brand te slepen. In die zin zijn, hoe grof en cynisch het ook moge klinken, de arbeiders van Ford toch iets beter af dan de mensen die in een kmo de crisis evenzeer met hun job betalen.

Waarom zouden zij dan een andere behandeling moeten krijgen? Alleen omdat ze met meer zijn?

Reconversieplan

Bovendien is het voor de arbeiders van Ford bijna een belediging. Wanneer de vakbonden vorige week hun mensen nog terecht omschreven "als de meest productieve en flexibele van alle Fordvestigingen", dan kunnen dat toch geen mensen zijn die op hun 50 alleen nog een toekomstperspectief hebben in een zetel met de pantoffels aan?

Laat de Forddirectie bloeden, vecht voor de hoogst mogelijke ontslagpremies. Laat ze mee betalen voor outplacement-trajecten. Haal er iedere euro uit die onderhandelbaar is. Blijf mensen ondersteunen die op de arbeidsmarkt niet meer terechtkunnen. Werk met de politieke overheden een nieuw reconversieplan voor de provincie uit. Limburg heeft de sluiting van de mijnen overleefd. Dit is nog erger, en de economische crisis maakt het er niet makkelijker op. Maar achteruitleunen en opgeven is niet de oplossing.

Laat het antwoord niet zijn dat een hele generatie wordt afgeschreven, en lusteloos en moedeloos een provincie in passieve gelatenheid stort.