Belgisch kunstenaar siert Frans wijndomein

Met zijn handen in de zakken van zijn wit colbertje komt hij het gazon van het Château Sainte Roseline opgewandeld. Een vriendelijke artistieke opa, met witte linnen schoenen, een strohoed en heldere, lachende ogen. Hij is geboren in Ukkel, maar wereldwijd bekend en inmiddels wonende in Monaco, waar hij ook zijn atelier heeft. De Fransen beginnen onmiddellijk van pom-pom-pom te zingen als ze hem zien, Folon ontwierp dertig jaar geleden immers het mannetje dat de nieuwsuitzendingen van de Franse televisie aankondigde, en zo zit hij in het Franse collectieve geheugen gegrift. In Vlaanderen is hij minder bekend, hoewel velen een aha-erlebnis zullen hebben als ze zijn affiches of tekeningen zien. Honderden, duizenden heeft hij er gemaakt, in zacht rood en blauw, met een 'vliegend' mannetje met een hoed er op. "Schilderen blijft mijn ding" geeft hij toe, maar de laatste jaren houdt hij zich meer bezig met beeldhouwen. Hij werkt met hout, maar vooral in brons. Grote, monumentale dingen, een mannetje met een paraplu, waar de regen afglijdt (een fontein dus), een mannetje dat in zee zit, een man die met een vis praat. De bronzen staan verspreid in de tuin van Sainte Roseline, alsof ze er altijd hebben gestaan. Folon maakt zijn ronde, en ziet dat het goed is.

"Neen", zegt hij, "misschien is dat beeldhouwen voor u wel nieuw, maar ik ben er al 25 jaar mee bezig. Ik ben begonnen met hout. In Nice, als de bloemen- en fruitmarkt op de Cours Saleya gedaan was, gingen we kisten oprapen en gebruikten dat als basismateriaal, soms dus met de stempels of de letters van de sinaasappelen er nog op. Met een mesje kerfde ik dan zo lang tot ik iets had waar ik tevreden van was. Daarna ben ik met brons begonnen. Daarvoor maak ik eerst een beeld in aarde, dat droogt heel snel, in die fase moet je dus heel alert zijn, daar wordt een moule van gemaakt in plaaster, en als ik die heb bewerkt wordt het brons gegoten, waar ik dan nog lange tijd verder aan schaaf en schilder. Op die manier is ook Le Messager tot stand gekomen, het beeld dat ik heb gemaakt voor de vermoorde meisjes, en dat in het Koninklijk Park in Brussel staat. Ik heb de ouders toen meegenomen in een minibusje, en ze hebben allemaal aan de afwerking van het beeld kunnen meehelpen, met een lasbrander, en er hun kleuren kunnen opleggen. " Folon, die zelf een autistische zoon heeft, is zeer begaan met kinderen en met de toekomst van de wereld in het algemeen. Het doet hem verschrikkelijk veel plezier dat zijn kunstwerken bij kinderen zo goed aanslaan. "Ik kwam eens bij de Fondation Folon in Terhulpen, en zag daar een stapel kinderfietsjes liggen. Er was een hele klas op bezoek. Dat deed me wat. Vroeger ging ik daar geregeld met mijn vader wandelen, ik herinner me dat er toen een pauw in het park rondliep, dat vond ik prachtig, als die zijn staart opzette. De gedachte dat er vandaag kinderen op hun beurt naar mijn regenboogkleuren komen kijken, vind ik fantastisch." Hoe die stichting Folon op het domein Solvay er is gekomen, is ook een heel verhaal. Folon is in de jaren tachtig actief in Italië, onder meer met affiches voor het museum van Palladio in Vicenza en decors voor het Goldoni-theater in Venetië. Hij werkt er ook aan een project ter bescherming van de natuur. Dat gaat van tekenfilms tot reusachtige affiches, waarvan een van 500 vierkante meter op het Sint-Pietersplein in Rome. Ondertussen droomt hij stilletjes van een soort 'museum van de ecologie' en hij raakt erover aan de praat met de burgemeester van Venetië. Die vindt het een puik idee, en zegt aan Folon: "Kies u maar een eiland uit in de lagune, dat kan dan uw museum annex bibliotheek worden." Folon: "Dat is een droom, dacht ik. Wat een plek! En precies in Venetië, waar men met reële problemen van natuurbescherming te kampen heeft. Het idee was goed, maar toen we eenmaal aan de concretisering begonnen te denken, bleek het een bom geld te kosten, en het sleepte jaren aan. Op een dag ontmoet ik Robert Colignon die me zegt: "Wat heb ik gehoord, ga je al je werken aan Venetië schenken? En waarom niet aan Wallonië, je bent toch een Belg?" Zo is eigenlijk het idee ontstaan van een stichting Folon. Ik had immers vastgesteld dat ik meer dan vijfhonderd werken had, die ik waardevol vond, en die niemand ooit heeft gezien. Naarmate je ouder wordt, ga je ook beseffen hoe snel de tijd voorbij gaat en hoe vluchtig de dingen zijn. Als morgen mijn vliegtuig naar beneden valt, wat gebeurt er dan met die werken? Dan wordt er ruzie over gemaakt, en het oeuvre wordt waarschijnlijk uiteengetrokken. Het kasteel op het domein Solvay was te klein, dat wist ik, maar ik herinnerde me uit mijn kindertijd die hoeve, en daar zou wel plaats zijn. Ik heb er veel geld ingestoken, 50 miljoen Belgische frank voorgeschoten om het huis in orde te brengen. Maar nu loopt het. We hebben net dit jaar een vleugel vernieuwd, met de entreegelden kunnen de acht mensen worden betaald die er werken, en als er overschot is, gaat het naar gehandicapte kinderen."

In Frankrijk heeft Folon samen met acteur Lino Ventura ,die een gehandicapte dochter heeft, een vervallen hotel gekocht en laten ombouwen tot instelling voor gehandicapte kinderen. En als kersvers Unicef-ambassadeur vertrekt hij in oktober naar Laos, voor een ontmijningsprogramma. Maar momenteel is hij nog vol van de decors die hij heeft gemaakt voor La Bohème van Puccini. "Als je zoals ik veel alleen hebt gewerkt in je atelier, is het prettig om eens in een equipe te kunnen functioneren", vertelt hij. Voor La Bohème wou hij af van het traditionele kunstenaarsatelier in Montmartre. "Je mag niet bang zijn om ook eens iets aan te vangen met een groot meesterwerk. Mijn decor bestaat uit een schilderspalet van veertien meter, met de negen kleuren van de regenboog en een schildersezel, ook van veertien meter. Ik werk veel met gekleurd licht. Als ze zich warmen is dat bijvoorbeeld aan het rode licht. Voor mij gaat La Bohème over de tijd die voorbijgaat en nooit meer terugkeert. Op het eind is er een zonsondergang, dan blijft de scène nog tien minuten in een gloed. Dat symboliseert het verdwijnen, maar ook dat er altijd iets overblijft. Met het ouder worden voelen we allemaal die grote nostalgie, en omdat de tijd vliedt, klampen we ons aan voorwerpen vast. Dat is ook een beetje de reden waarom ik de Fondation heb gemaakt, omdat er iets zou overblijven. En eigenlijk vooral omdat er iets anders zou overblijven dan de vliegende blauwe mannen."

info Fondation Folon, Boerderij van het Domein van Terhulpen, Drève de la Ramée, 1340 La Hulpe

02 653.34.56,

www.pixelsbw.com/folon