Kiezen voor Dewinter of De Macht?
Het Griekse uitje van Dewinter en co, niemand lag er nog van wakker op het partijcongres afgelopen weekend. Maar blijft dat zo, nu Theo Francken (N-VA) besturen mét Vlaams Belang niet per definitie meer uitsluit?
Niets dan lachende gezichten op het Vlaams Belang-partijcongres, zaterdag. De partijtop sloot de rangen na Filip Dewinters en Anke Van dermeersch' bezoekje aan de neo-nazi's van het Griekse Gouden Dageraad. Toch is het nog niet helemaal case closed. Aanstaande zaterdag krijgt het duo nog een straf van de partijraad. Voor hem een blaam, voor haar staat er meer op het spel. Ze dreigt haar zitjes in partijbestuur en Senaat te verliezen. En dan was er vrijdagavond nog Theo Francken (N-VA) die olie op het vuur gooide in De afspraak op Canvas. "N-VA is tegen het cordon sanitaire, maar met de figuur Filip Dewinter valt niet te besturen", klonk het. Tussen de lijnen: als het Belang Dewinter loost, kan het Belang - misschien - eindelijk meebesturen.
Die uitspraak geeft het Dewinter-vraagstuk meteen extra gewicht. Als de partij haar boegbeeld aan de kant schuift, staat de deur naar de macht op een kier. Dewinter zelf reageerde laconiek: "Als ik het struikelblok ben voor de toekomst van mijn partij, dan neem ik meteen ontslag. Maar bij N-VA zijn het vaak veel woorden, maar geen daden."
Dewinter blijft enorm populair, maar toch moet het door de hoofden spoken bij Vlaams Belang. Ondanks electorale monsterscores staat de partij al altijd aan de zijlijn. Als de partij in 2018 kan meebesturen, al is het maar in één gemeente, dan wacht voorzitter Tom Van Grieken een plaatsje in de geschiedenisboeken. Tenzij het VB liever een zweeppartij blijft? "Dat geloof ik niet", zegt politicoloog Nicolas Bouteca (UGent). "Elke partij wil meebesturen, ook het Vlaams Belang. Zo lang aan de zijlijn staan, dat is niet leuk."
Offer
Dan is de vraag: wat is de macht het Belang waard? Kan Dewinter geofferd worden of is hij té belangrijk? "Het Vlaams Belang krijgt bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 sowieso een boost", reageert politicoloog Bart Maddens (KU Leuven) "Zoals altijd, wanneer migratie hét thema is. Daar hebben ze Dewinter niet voor nodig, al is hij in Antwerpen relatief onvervangbaar. Er staat geen opvolger klaar."
Dewinter zal dus kopman blijven van het Belang, al kan dat na de verkiezingen misschien wél veranderen. Bij (zeer) eventuele coalitiegesprekken kan hij - al dan niet op eigen initiatief - een stap opzij zetten. "Maar zelfs dat is weinig waarschijnlijk", aldus Maddens. "Als N-VA toch in zee zou gaan met het VB, dan neemt het een enorm risico met het oog op de Vlaamse en federale verkiezingen in 2019."