Migrantensmokkel is goudmijn voor maffiosi
Mensensmokkelaars verdienden in 2015 4,5 tot 5,3 miljard euro met illegale smokkel naar Europa. Politiediensten Europol en Interpol waarschuwen dat die criminele winsten een ongemeen negatieve impact zullen hebben op onze economie. De grootste slachtoffers zijn de vluchtelingen en migranten zelf.
Meer dan 90 procent van de migranten en vluchtelingen die vorig jaar naar de EU reisden zijn tegen beter weten in vervoerd door smokkelagenten die lid zijn van criminele organisaties. En die greep van de georganiseerde misdaad op de migratiesmokkel neemt alleen maar toe, schreven Europol en Interpol gisteren in een nieuwe analyse, waarvan slechts een samenvatting publiek werd gemaakt.
De criminele winsten van de migrantensmokkelsyndicaten zijn enorm. Op basis van inlichtingen over 40.000 verdachten, 1.500 internationale politieonderzoeken en honderden debriefings van slachtoffers berekenden beide politieorganisaties dat een migrant of vluchteling voor zijn reis naar de EU gemiddeld drie- tot zesduizend euro betaalt, wat vorig jaar neerkwam op een geschatte totale omzet van maar liefst 4,5 tot 5,3 miljard euro voor de smokkelaars.
"Deze verdiensten versterken criminele netwerken en hebben, op de lange termijn, een betekenisvolle negatieve impact op de Europese economie", waarschuwt Europol-directeur Rob Wainwright. De legale economie wordt twee keer getroffen: door illegale dwangarbeid én door het witwassen van criminele winsten via legale vennootschappen.
Uitbuiting
Voor migranten en vluchtelingen is hun winstgevende waarde slecht nieuws. Ze vallen in handen van drieste maffiosi die het cash geld van de gesmokkelde mensen zo snel mogelijk proberen af te persen, waarna de slachtoffers schulden moeten maken om de rest van de reis te betalen. Ze worden de facto moderne lijfeigenen, die ook na aankomst dikwijls in het krijt blijven staan bij de criminelen.
Het verschuldigde bedrag wordt meestal pas betaald vanuit bestemmingslanden. In sommige gevallen moeten migranten meerdere weken of maanden doorbrengen in transitplaatsen, om hun smokkelaars terug te betalen of te sparen voor het volgende deel van de reis. "Migranten die naar de EU reizen worden dan kwetsbaar voor arbeids- of seksuele exploitatie om hun schuld af te betalen", schrijft Europol, die "een stijging van dit soort uitbuiting" verwacht. Sommige slachtoffers werden al gedwongen om te helpen met andere misdaden zoals drugshandel, wat een andere zorgwekkende trend blootlegt.
Er vindt volgens de politieorganisaties een 'oligopolisering' plaats van de migrantensmokkel, waarbij bestaande maffiaorganisaties de kleinere opportunisten onder de migrantensmokkelaars overnemen. "Een gevolg is dat migrantensmokkel nu gepaard gaat met 'polycriminaliteit': migrantensmokkelaars zijn ook actief in de drugshandel, wapenhandel, paspoortfraude en vastgoedmisdaden." Vorig jaar hadden 220 opgepakte migrantensmokkelaars meerdere van zulke misdaden op hun kerfstok.
Corruptie
De smokkelopbrengsten pompen ze vervolgens in de legale economie. Er worden koeriers ingezet die grote sommen baar geld over de grenzen brengen, dikwijls verborgen in auto-onderdelen. Het geld wordt daarna witgewassen via autohandels, restaurants, transportbedrijven of zelfs gewone kruideniers. Daarna herinvesteert men het geld meestal in vastgoed of luxegoederen.
Sinds februari gaat het nieuwe European Migrant Smuggling Centre van Europol de strijd aan met de smokkelnetwerken, door zich te richten op hotspots van criminele smokkelactiviteiten. Buiten de EU zijn dat er 170, met Caïro, Casablanca en Istanbul. Binnen de EU gaat het om een 80-tal locaties, met hoofdsteden zoals Athene en Berlijn, maar vooral havens: Calais, Hoek van Holland en bij ons Zeebrugge. In België zijn volgens Europol-gegevens vooral Iraakse en Pakistaanse migrantensmokkelaars actief.
De internationale politiediensten waarschuwen dat de criminele netwerken op de hotspots niet terugdeinzen om ambtenaren om te kopen. "Corruptie is een sleutelfactor in migrantensmokkel. Categorieën van ambtenaren die vatbaar kunnen zijn voor corruptie zijn agenten of douanebeambten die omgekocht worden om wagens door grenscontroles te laten, en marine- of legerofficieren die betalingen krijgen voor elke migrant of schip die ze laten gaan."
De hotspots zijn ook draaischijven voor paspoortfraude. Documenten worden door de bendes dikwijls 'geleend' aan migranten, weer meegenomen en meerdere keren gebruikt door dezelfde mensen.
De identiteitsfraude en smokkelroutes kunnen ook nog meer in de kaart spelen van groeperingen zoals IS, waarschuwen ze ten slotte. "Er is groeiende bezorgdheid dat illegale immigratieroutes en -netwerken gebruikt kunnen worden door buitenlandse strijders om terug te keren naar de EU." Tot dusver gebeurde dat met twee daders van de aanslagen van 13 november 2015 in Parijs.