Kritiek op Trump om voorzichtige taal
VS-president Donald Trump heeft forse kritiek geoogst buiten en binnen zijn partij, omdat hij in een reactie op de dodelijke terreuraanslag in Charlottesville 'geweld langs meerdere zijden' veroordeelde. Trump weigerde zo de extreemrechtse demonstranten bij naam te noemen. Een automobilist reed in op een tegenbetoging en doodde een 32-jarige vrouw.
Met een geschreven statement 36 uur na de aanslag probeerde het Witte Huis de schade te beperken, door te benadrukken dat Trump het wel degelijk ook over ultrarechts had. De president veroordeelde "alle vormen van geweld, onverdraagzaamheid en haat", en daarmee doelde hij ook op "blanke racisten, Ku Klux Klan, neonazi's en alle extremistische groeperingen". De mededeling werd gemaild naar de pers en kwam er bij monde van een naamloze woordvoerder.
Eerder had een woordvoerder nog lauw gereageerd: "De president veroordeelde haat en geweld van alle bronnen en kanten. Er was geweld tussen demonstranten en tegendemonstranten." Dochter Ivanka was feller: "Er zou geen plaats in de samenleving mogen zijn voor racisme, blanke suprematie en neonazi's", tweette ze.
In de Amerikaanse stad Charlottesville, in de staat Virginia, is het al dagen onrustig. De stad wil het standbeeld van de geconfedereerde generaal Robert E. Lee er weghalen, zeer tegen de zin van blanke ultranationalisten. Het beeld van de aanvoerder van de zuidelijke staten in de burgeroorlog staat voor veel Amerikanen symbool voor de verheerlijking van het slavernijverleden.
Leden van de Ku Klux Klan, neonazi's en blank ultrarechts verzamelden zich nabij het standbeeld, waarna het tot rellen kwam met antifascistische tegenbetogers. De situatie escaleerde helemaal toen een wagen met hoge snelheid inreed op een groep tegenbetogers. Daarbij stierf een 32-jarige vrouw en raakten tientallen mensen gewond. De vermoedelijke chauffeur, de 20-jarige James Alex Fields uit Ohio, werd gearresteerd en aangeklaagd wegens doodslag.
Tijdens een persconferentie noemde Donald Trump de gebeurtenissen in Charlottesville "een flagrante uiting van haat, fanatisme en geweld langs vele kanten" en riep op tot wederzijds respect en naastenliefde. Daarmee haalde hij zich forse kritiek op de hals van Democraten en zijn eigen Republikeinen, omdat hij extreemrechts niet bij naam noemde. De neonazistische website Daily Stormerreageerde dan weer verheugd: "Trumps commentaren waren goed. Geen enkele veroordeling. God bless him."
Zelfs de gouverneur van New Jersey en fervent Trump-aanhanger Chris Christie vroeg een scherpere reactie van de president: "We keuren het racisme en geweld van blank extreemrechts, zoals degenen die zich misdragen in Charlottesville, af. Iedereen met een leidinggevende positie moet zich hiertegen uitspreken."
Het is niet de eerste keer dat Trump kritiek krijgt voor zijn verhouding met extreemrechts. De president kreeg in het verleden al vaker het verwijt dat hij zich hun steun laat welgevallen. Na zijn verkiezing stelde Trump Steve Bannon, een bekend gezicht in blank-nationalistische kringen, aan als topadviseur in het Witte Huis.
► 2, 4-5