BLACK is helemaal back

"I don't fuck with you / You lil' stupid ass bitch / I ain't fuckin' with you / I got a million trillion things I'd rather fuckin' do than to be fuckin' with you, lil' stupid ass." Het zal straks stuiven in de Dance Hall als de Amerikaanse rapper Big Sean met zijn grootste culthit 'I don't fuck with you' op de proppen komt. Ook de concerten van trendy nichefenomenen The Underachievers en Flatbush Zombies zullen stijf staan van de zogeheten 'swag'.

Wie tuk is op funky elektronische grooves en succulente r&b-zangeressen kan dan weer met een brede glimlach switchen van de wonky r&b-beats van Mura Masa langsheen producer du jour Kaytranada naar de broeierige, postcoïtale slowmotionsoul van The Internet.

Bij Pukkelpop hebben ze duidelijk een neus voor het betere zwarte spul. Bovendien selecteert het festival net die artiesten die zich ontworstelen aan de underground en die straks het popsterrendom zullen betreden. Of het kiest voor artiesten wier klankenarsenaal in geen tijd zal worden gekopieerd door de A-listers van de showbizz.

"Ik vind die urbankant van onze affiche het meest relevante dat we dit jaar doen", zegt Pukkelpop-programmator Eppo Janssen trots. "Het is de logica zelve. In Hasselt zitten de urbanfeestjes van de Muziek-O-Droom altijd stampvol. Tijdens de Gentse Feesten hoorde je op alle hipsterfeestjes ragga weerklinken. Ook de r&b uit de nineties mag weer worden gedraaid in hippe dj-sets. Bovendien heb ik op het Amerikaanse showcasefestival SXSW dit jaar weinig spannende rockbands gezien, maar wél fantastische hiphopshows zoals die van Anderson .Paak."

Maakt Pukkelpop op dat vlak deel uit van een voorhoede in het Belgische festivallandschap? Is er weer hoop in bange dagen nu zo vaak wordt beweerd dat onze festivals te wit zijn en de affiches te weinig multicultureel? Niet overdrijven. Een tijdje geleden hoorden we in het radioprogramma De bende van Annemie op Radio 1 een wel erg manke discussie over het vermeende blanke middenklasseprofiel van de grote Belgische festivals. Spreken onze festivals te weinig de doorsnee jonge popliefhebber met een pakweg Maghrebijnse achtergrond of jongeren met Afrikaanse wortels aan?

Wie de bontgekleurde line-up van het Brusselse Couleur Café bekijkt, weet dat dat onzin is. Het Luikse Les Ardentes slooft zich al jaren uit om de hotste rappers een platform te geven. De affiche van het Dour Festival herbergt elk jaar toonaangevende reggae-acts en hiphopvernieuwers.

Pukkelpop is de voorbije jaren aan een opvallende inhaalbeweging bezig: invloedrijke genretoppers zoals Kendrick Lamar, Mac Miller en Young Thug passeerden er al de revue. "Kijk, we streven diversiteit na", zegt Janssen. "Maar we gaan niet geforceerd op zoek naar een artiest met conga's of bongo's om wat exotisch te doen. Of we kiezen niet snelsnel voor Omar Souleyman omdat zo'n Syriër op de affiche goed overkomt. (grinnikt). Nee, we vinden hem écht goed."

Als een boterham met choco

Feit: als je de vinger aan de pols van het hier en nu wilt houden, kun je onmogelijk om hiphop en r&b heen. De jonge generatie festivalgangers consumeert die muziekgenres achteloos en gretig, als een ochtendlijke boterham met choco. Breakbeats, raps, autotune en r&b-vocals zitten in de genen van de millennials. De zogenaamde urban music domineert Spotify en YouTube, reclameclips en videogames, mode en design. Sterker: hiphop en r&b zijn voorgoed geïnfiltreerd in de indierock. Kijk maar naar The xx, Tame Impala, Bon Iver, Arctic Monkeys en Oscar & The Wolf.

Met zijn 2016-editie trekt Pukkelpop nog feller de kaart van de urban. Niet alleen serveert het festival snoepjes voor de muzikale meerwaardezoeker, maar schuift het ook oer-Amerikaanse rapacts naar voren die niet snel de dagplaylists van de Vlaamse popradio's zullen halen wegens te genrespecifiek, te 'swag', ... te zwart, quoi.

Duidt het op een schrijnende discrepantie tussen media en publiek? Daar lijkt het op. Kijk straks tijdens het concert van Big Sean even om je heen en je zult je verbazen over de luid meezingende menigte. Radio en de traditionele pers hebben veel minder vat op de jonge urbanfans dan de muziekoverload die via smartphones en iPads met een simpele swipe beschikbaar is.

Dat nieuwe mediagebruik is Pukkelpop niet ontgaan. De programmatoren houden de door blogs en sociale media aangezwengelde hypes goed in de gaten. "We zijn bij Pukkelpop erg gevoelig voor die nieuwe technologieën", aldus Janssen. "Hoe slaagt een jonge, quasi onbekende rapper als Russ erin om een zaal als Trix in Antwerpen moeiteloos uit te verkopen? Het gaat hier om een krachtige cultuur die lééft en die daarvoor De afrekening op Studio Brussel niet nodig heeft."

Hoe vind je op Pukkelpop het kaf tussen al dat sufgehypete koren? We raden graag de eerder vermelde Big Sean aan, een rapper uit Detroit die Eminem en Kanye West tot zijn bewonderaars mag rekenen en die zwierig balanceert tussen grimmige straathiphop en soulvolle pop. Met NAO strikt Pukkelpop een futuristische r&b-prinses die op haar uitmuntende debuut For All We Know toonaangevende producers als Jungle voor haar kar spant. "Heb je haar in de tv-show van Jools Holland zien spelen?", vraagt Janssen. "Geweldige performance! Voor mij is ze een van de artiesten van deze editie. Ze brengt bovendien een steengoede liveband mee."

De geilste elektrosoul (en de zangeres met de mooiste benen) vind je bij AlunaGeorge, de meest jazzy hiphop komt dan weer van Chicago-rapper Mick Jenkins. De door de BBC getipte klankentapper Mura Masa schoot al op Rock Werchter in de roos en herhaalt die krachttoer hopelijk op Pukkelpop. "En Anderson .Paak, natuurlijk", klinkt het bij Janssen enthousiast. "Op SXSW ben ik drie keer naar zijn show gaan kijken en ik heb drie verschillende concerten gezien."

De toon is gezet. Black is back ... van nooit weggeweest. Deze keer is er geen ontsnappen meer aan.