Desnoods pakt Trump Noord-Korea alleen aan
Nu de Chinese president Xi Jinping naar Washington komt, zullen de Verenigde Staten hulp eisen bij het oplossen van 'het probleem Noord-Korea'. Want de wispelturige Kim Jong-un zet vaart achter zijn kernwapenprogramma.
Als China de druk op Noord-Korea niet opvoert om zijn kernwapenprogramma te staken, zullen de Verenigde Staten eenzijdig optreden "om het probleem op te lossen". Dat heeft president Donald Trump gezegd in een vraaggesprek met TheFinancial Times. Trumps waarschuwing is duidelijk bedoeld om de Chinese president Xi Jinping onder druk te zetten aan de vooravond van diens bezoek aan de Verenigde Staten.
Trump ontvangt Xi eind deze week op zijn buitenverblijf Mar-a-Lago. De topontmoeting zou vooral gaan over de onderlinge handelsbetrekkingen, maar volgens Trump zal Noord-Korea ook prominent op de agenda staan. De Amerikaanse regering maakt zich zorgen over de vorderingen van Pyongyang bij het ontwikkelen van kernraketten. Volgens plaatsvervangend nationaal veiligheidsadviseur K.T. MacFarland zal Noord-Korea al over enkele jaren beschikken over een kernraket die de westkust van de VS kan bereiken.
"China heeft veel invloed op Noord-Korea en moet besluiten of het ons met Noord-Korea wil helpen of niet", stelt Trump. Volgens hem zijn de VS 'absoluut' in staat het Noord-Koreaanse probleem op eigen houtje op te lossen. Maar hoe, dat wil hij niet zeggen.
Tempo opvoeren
Vorige maand liet de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson bij een bezoek aan Zuid-Korea weten dat het afgelopen was met het 'strategische geduld' van de VS met Noord-Korea en zinspeelde hij zelfs op de mogelijkheid van militair ingrijpen. Volgens hem is het beleid ten opzichte van Noord-Korea van de afgelopen twintig jaar een 'mislukking' gebleken.
Dat lijkt niet overdreven. Onder president Bill Clinton kwamen de VS in 1994 met Noord-Korea overeen dat het zijn kernprogramma zou staken in ruil voor voedselhulp, maar acht jaar later hervatte het land zijn nucleaire programma.
Drie jaar later beloofde Pyongyang opnieuw beterschap, maar ook dat liep op een mislukking uit. Sindsdien hebben de VN en de VS allerlei sancties afgekondigd, zonder enig effect. Vooral sinds Kim Jong-un in 2011 aan de macht kwam, heeft Pyongyang het tempo flink opgevoerd.
Ondanks de dreigende taal van Tillerson is het de vraag of de VS een militaire operatie zullen aandurven. In 1994 speelde president Clinton ook al met het idee een preventieve aanval tegen Noord-Korea te lanceren; hij zag daar uiteindelijk van af omdat het risico te groot was. Na ruim twintig jaar is het risico alleen maar toegenomen: Noord-Korea beschikt inmiddels over kernwapens en heeft ook raketten die Japan kunnen treffen.
Er gaan geruchten dat Noord-Korea van plan is tijdens de topontmoeting tussen Trump en Xi Jinping opnieuw een kernproef uit te voeren, wat een riskante provocatie zou zijn. Het land is voor zijn handel grotendeels afhankelijk van China. Tot nog toe aarzelt Peking om de duimschroeven aan te draaien, uit vrees dat Noord-Korea instort en China zijn buffer kwijtraakt.
Gematigde vleugel
Trump hoopt dat Xi zich nu wat inschikkelijker toont: Peking heeft de afgelopen tijd enkele malen blijk gegeven van irritatie over de provocerende houding van Kim Jong-un. Ook worden Chinese banken steeds huiveriger om zaken te doen met Noord-Korea, uit vrees het slachtoffer te worden van Amerikaanse sancties. Toch betwijfelt oud-minister van Defensie Ash Carter of China echt zal meewerken. "Dat proberen we al sinds 1994; Peking heeft zijn invloed nog nooit gebruikt. Het is moeilijk om optimistisch te zijn."
Het is ook de vraag of Xi erg onder de indruk zal zijn van Trumps dreigementen. Vlak na zijn verkiezingszege leek de president de banden met Taiwan - in de ogen van China een opstandige provincie - te willen aanhalen, maar later verzekerde hij Xi toch dat zijn regering zal vasthouden aan het 'één-China'-beleid.
Ook zijn dreigementen het enorme handelstekort met China aan te pakken - ruim 450 miljard euro - heeft Trump afgezwakt. Zijn handelsadviseur Peter Navarro, auteur van het boek Death by China, pleitte ervoor Xi het mes op de keel te zetten en te dreigen met een importheffing van 45 procent op Chinese goederen. Maar het lijkt erop dat de gematigde vleugel onder leiding van schoonzoon Jared Kushner en economisch adviseur Gary Cohn aan het langste eind trekt.
Tegenover The Financial Times heeft Trump laten weten dat er pas 'een volgende keer' over tarieven zal worden gesproken. De komende drie maanden gaat een commissie eerst bestuderen wat er kan worden gedaan aan de handelstekorten die de VS met verscheidene landen hebben - niet alleen met China.