Deliveroo's 'dark kitchens' dulden geen pottenkijkers
Biologische pizza's, hippe Thaise gerechten en burgers: de zakenmannen die ze bestellen via Deliveroo hebben geen idee van waar hun lunch het levenslicht zag. Niet in dat drukke restaurant met topratings, wel in een troosteloze container op een vuil bedrijventerrein.
"Dat is het geheim des koks." Op geen plek zijn deze woorden, die ooit door Erasmus in het Latijn zouden zijn gebezigd, toepasselijker dan onder een brug van een autoweg in het Londense Blackwall. Daar staan tien zogeheten 'Donkere Keukens', containers waar chefs van verschillende restaurants bezorgmaaltijden klaarmaken die Deliveroo daarna aflevert bij bedrijven en particulieren. "Willen jullie nu alstublieft weggaan?", zegt een geïrriteerde medewerker van de bezorgservice, "Journalisten en fotografen zijn hier niet welkom." Een ziedende koerier achtervolgt de fotograaf.
Op acht verschillende plekken staan zo'n zestig raamloze containers. Ook in de steden Brighton, Reading en Leeds zijn ze al gesignaleerd. Een van de grootste containerparken is in Blackwall, op een omheinde hoek van een parkeerplaats met zwerfvuil, gelegen tussen autowegen en in de schaduw van de wolkenkrabbers van de Docklands. De markt voor bezorgmaaltijden bestaat hier uit bankiers en andere grootverdieners met weinig tijd voor culinaire inspanningen.
Niet praten met vreemden
Het is dan ook geen fish-and-chips die in de 'Dark Kitchens' worden bereid, maar biologische pizza's van Franco Manca, chicken tikka van Motu en trendy burgers van MEATliquor, alsmede de betere Thaise maaltijden. Jonge koks zeulen er met pannen, potten kookolie en gasflessen. Koeriers wachten rokend en append op een volgende rit. Niemand mag praten met vreemden, zeker niet wanneer er notitieblokjes tevoorschijn komen. De restaurants willen niet dat hun koks met de pers praten.
De mediaschuwheid is mogelijk het gevolg van reportages in de Britse pers, waarin de suggestie gewekt werd dat de werkomstandigheden in de metalen dozen niet ideaal zijn: heet in de zomer, koud in de winter. Koks schijnen extra geld te krijgen om op deze locaties werken, maar dat nadeel weegt voor veel restaurants minder zwaar dan de nadelen van het bereiden van bezorgmaaltijden in een gewone restaurantkeuken. In één keuken is vaak niet genoeg plaats om restaurantgasten goed te bedienen en daarnaast nog tientallen bezorgmaaltijden te bereiden.
Deliveroo had gehoopt rond deze tijd tweehonderd containerkeukens te hebben in het Verenigd Koninkrijk, maar het verkrijgen van vergunningen is niet altijd eenvoudig gebleken, zeker niet als omwonenden lawaaioverlast vrezen van af- en aanrijdend verkeer.
De strijd die het met Londense stadsdelen levert om nog meer Dark Kitchens te openen staat niet op zichzelf. Als een van de vaandeldragers van de zogeheten 'kluseconomie', die drijft op de goedkope, flexibele arbeid, ontmoet Deliveroo geregeld juridische of politieke weerstand. Een paar maanden geleden reden sommige bezorgers rond met bordjes met daarop de tekst 'Slaveroo'. De Labour-oppositie van Jeremy Corbyn staat te popelen om de 'kluseconomie' te reguleren. De recente anti-Uber-actie van de linkse burgemeester van Londen, Sadiq Khan, was wat dat betreft een voorbode. Critici hebben minister van Financiën Philip Hammond dan ook opgeroepen de zelfstandigen in de rijksbegroting van morgen te trakteren op meer sociale rechten, maar vooralsnog kiest de Conservatieve regeringspartij de kant van de consument. Die betaalt dankzij de lage beloning voor de bezorgers een lagere prijs voor een bezorgmaaltijd.
De containerkoks moeten het bekende spreekwoord maar letterlijk nemen: 'If you can't stand the heat, get out of the kitchen'. De donkere keuken, in dit geval.