Gul geven of GAl spuwen

1 Emoschenken

U kunt geen fondsenwerver tegen het lijf lopen of u zet fluks uw handtekening onder een doorlopende opdracht voor uw bank? Dan behoort u mogelijk tot de groep die in het jargon wordt bestempeld als 'emoschenkers'. U vertoeft in goed gezelschap, want zo'n 60 procent van de Belgen laat zich weleens over de streep trekken door een goed doel.

U bevindt zich dan ook pal in de doelgroep van de fondsenwervers op straat. "Emoschenkers laten zich soms nog overtuigen om zich voor lange tijd te engageren. Na rekrutering op straat schenken mensen tot vijf a zeven jaar lang", vertelt Erik Todts, ondervoorzitter van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving.

Al bestaat de kans dat u dat engagement alleen aangaat omdat u snel bezwijkt onder druk. Zeg tenslotte maar eens nee tegen het jeugdige enthousiasme van zo'n fondsenwerver. Die druk vinden ondervraagden van een recent onderzoek naar ethiek bij fondsenwerving dan ook behoorlijk lastig. "Goede fondsenwervers bouwen daarom een aantal checks in", weet Ilja De Coster, die goede doelen adviseert bij hun fondsenwerving. "Ze maken bijvoorbeeld duidelijk dat mensen het niet voor hen hoeven te doen."

Anders haken die nadien toch weer snel af? "Een behoorlijk aantal mensen doet dat effectief, maar het opvolgen van die uitval is maar een kleine belasting", vindt Todts. "Ondertussen deden de schenkers misschien toch een kleine gift en toonden ze dat ze gevoelig zijn voor een problematiek."

2 Straal negeren

Zover komt het natuurlijk niet bij de professionele afwimpelaars en de mensen met stalen zenuwen onder u. Ook u bent lang niet alleen, want ongeveer een derde van de potentiële schenkers staat argwanend ten opzichte van goede doelen en loopt hun fondswervers dan ook straal voorbij.

"Daarom werken organisaties ook samen met betaalde fondenwervers", legt Todts uit. "Als er honderd mensen passeren, zal er misschien maar één reageren. Geen enkele vrijwilliger is bestand tegen die frustratie. Als je drie mensen per dag kunt overtuigen, is dat een succes. Dat is de realiteit."

Ook niet alle fondsenwervers zijn tegen die frustratie bestand. Sommigen geven er dan ook al na enkele dagen de brui aan, want tijdens selectiegesprekken nagaan wie over een olifantenhuid beschikt, is niet altijd eenvoudig. "Gaat iemand mee in je verhaal van fondsenwerving, dan voel je je al snel euforisch", weet Bart Lampo, operationeel manager van Pepperminds, dat onder andere voor Rode Kruis-Vlaanderen werkt. "Maar als er bij het begin van een dag de hele tijd wordt weggekeken, is het soms moeilijk om het hoofd niet te laten hangen. Dun kan je je alleen maar optrekken aan eerdere successen. Eigenlijk is dat een fantastische leerschool voor hoe je in het leven kunt staan."

3 Roepen en tieren

Terwijl een iet of wat ervaren fondsenwerver beseft dat er nog een ergere categorie passanten bestaat: de brulapen. Daar kan zelfs geen jeugdig enthousiasme tegenop. Integendeel. "We selecteren onze fondsenwervers onder andere op hun energie, maar merken dat ze daarmee soms ongewild tegen schenen schoppen", aldus Lampo. De reacties lopen daarna sterk uiteen. "Schelden, iemand seksueel intimideren, je kunt het zo gek niet bedenken of het gebeurt", zegt De Coster.

Organisaties leren hun medewerkers daarom ook om niet te opdringerig te zijn en nooit iemand de toegang te belemmeren. "Ze stellen bijvoorbeeld dat een fondsenwerver maar twee stappen met iemand mag meewandelen", vertelt Tine Faseur, professor aan de vakgroep Marketing van de KU Leuven. "Veel mensen vinden het namelijk niet fijn om te worden gestoord in hun privésfeer." Alleen is het heel moeilijk om als fondsenwerver in te schatten of iemand zich daardoor ook zal ontpoppen tot een brulboei.

"Is dat het geval, dan kun je alleen maar begrip opbrengen. Werk je voor Amnesty International, dan kun je er bijvoorbeeld aan toevoegen dat je voor vrije meningsuiting bent", vindt De Coster. Verder leren fondsenwervers volgens hem vooral snel dat ze niet op stereotypen moeten voortgaan. "Een ruige man met tattoos was bijvoorbeeld eens zo blij dat iemand hem durfde aanspreken, dat hij jaren later nog altijd doneert."

4 In gesprek gaan

Herkent u zich in geen van bovenstaande profielen? Dan is de kans groot dat u de rollen omdraait en zelf het gesprek met de fondsenwerver leidt. Misschien wordt u zelfs even het goede doel. "Fondsenwervers zien wat eenzaamheid met mensen doet", zegt De Coster. "Om het even ongenuanceerd te stellen: ze zijn soms de enigen met wie voorbijgangers een hele dag praten."

Anderen gaan gewoon graag in discussie met de fondsenwervers of vertellen hen uitgebreid dat ze al de zoveelste zijn die hen die maand aanklampt. En dat ze daarom niet zullen storten.

Hoewel dat lang niet de enige redenen zijn waarom passanten een praatje slaan met een gezicht van een goed doel. "Sommigen brengen zelfs koffie met een gebakje", vertelt Lampo, "omdat ze zich zo nauw betrokken voelen bij het goede doel dat ze steunen."