Ambassadeur van de schoonheid

Marc Lagrange was nog maar pas op vakantie op het Canarische eiland Tenerife, samen met zijn vriendin Saskia Dekkers, styliste voor de VRT Nieuwsdienst en modemagazines, en zijn jongste zoon Lee. De drie raakten volgens Spaanse media vrijdagavond betrokken in een ongeval met een golfkar. Over de toestand van de anderen is niets geweten. De familie dringt aan op discretie.

Lagrange staat bekend als fotograaf van sensueel naakt. Op 20 december sloot nog maar net de expo Senza parole in de Antwerpse Leonhard's Gallery. Toch was hij autodidact, iemand die pas leerde fotograferen toen hij al werkte als ingenieur bij een energieleverancier. "Ik deed die job niet graag", vertelde hij daar drie jaar geleden over in Vacature. "Ik hield me toen in mijn vrije tijd al bezig met fotografie - ik fotografeer al sinds mijn tiende. Mijn eerste toestel, een Kodak Instamatic 25, verdiende ik door kroonkurkjes van flesjes Fanta en Sprite te verzamelen. Later haalde ik een diploma in avondonderwijs en toen ik al voorbij de 30 was en mijn vader op een bepaald moment stierf, heb ik de dingen omgegooid."

Eerst werkte Lagrange voor vrouwenbladen als Libelle en Flair. Later maakte hij reclamebeelden voor merken zoals Marie Jo en Delvaux, maar ook reportages voor Playboy. Daar stopte hij mee wegens "te plat", zei hij recent in DM Magazine. "Ik ben gestopt omdat ze mijn visie niet volgden. Ik wil alleen nog volgens mijn eigen scenario werken. Ik laat mij niet vertellen dat het model een wit broekje aan moet, en met welke schoenen ze moet poseren omdat hun sponsor het zo verlangt."

De Vlaamse fotografenwereld is in rouw. "Zelden is het zo donker in mijn hart geweest", schreef fotograaf Stephan Vanfleteren gisteren op Facebook. "Marc, je was voor mij dé ambassadeur van de schoonheid. Rust zacht liefste collega, rust zacht. Wat ga ik je missen."

Vanfleteren was de laatste om Lagrange te portretteren, voor diens laatste boek XXML - 20 years Marc Lagrange. Ze zouden elkaar binnenkort opnieuw zien. Na een uitgebreid tafelen zouden ze de studio induiken, om er elk de familie van de andere te portretteren. "Helaas zal 10 januari een vrije dag zijn", zegt Vanfleteren. "Marc was een fijne, gulle collega. Ik herinner me dat ik een keer Walter Van Beirendonck zou fotograferen, maar geen geschikte locatie vond. We waren vlak bij de studio van Marc, die zijn ruimte twintig minuten later al volledig ter beschikking stelde."

Rare, oude lenzen

Lagrange was vooral een vakman. "Hij was heel tactiel met de materie bezig, werkte graag met rare, oude lenzen", zegt Vanfleteren. "Dat leverde vaak heel interessante fotografie op. Ooit mocht ik een woordje zeggen bij de opening van een expo van zijn werk. Ik heb me toen de vraag gesteld wat voor fotograaf Marc eigenlijk is. Naaktfotograaf vind ik wat oneerbiedig klinken."

Net dat bedoelde Vanfleteren ook met zijn Facebook-bericht over schoonheid. "Sla er de eindejaarsbijlagen en fotocompilaties maar op na, die tonen alleen in wat voor gruwelijke wereld we leven", zegt hij. "Daarom ben ik blij om mensen als Marc, die de schoonheid durven fotograferen. Hij creëert schoonheid in een harde wereld. Hij slaagt erin je mee te sleuren in een droom, iets waarvan je weet dat het fictie is. Hij grijpt vaak naar naakt, maar ook naar een mooie omgeving: van de woestijn tot een oud herenhuis. Ik vind het fijn om in die erotische wereld te verdwalen."

Hoewel Playboy het naakt recent afzweerde, bleef Lagrange wel in het genre geloven. "Naakt is van alle tijden, maar we leven in tijden waarin erotiek bijna niet meer kan", meent ook De Morgen-fotograaf Franky Verdickt. "Om het even kort door de bocht te stellen: elke vrouw wou door Lagrange geportretteerd worden. Hij maakte mooie vrouwen nog mooier, omringde ze met rijkdom, ze leken haast sociaal te stijgen. De stijl was haast 19de-eeuws, grootse en geposeerde beelden. En het werd nooit banaal."

Toch hield Lagrange zelf niet van de term naaktfotograaf. "Ik maak veel naakt maar ik zou niet zeggen dat ik naaktfotograaf ben", zei hij daar onlangs over in DM Magazine. "Erotische fotografie: neen. Artistiek naakt: ja. Met inhoud, met diepgang. Suggestief. Ik vertel een verhaal. En boven alles ben ik een estheet."

In dezelfde reportage kwam ook naaktfotograaf Frank De Mulder aan het woord. "Hij was de eerste die is beginnen leven van de kunstfotografie, iets wat nog altijd niet voor velen is weggelegd", zegt De Mulder na het overlijden. "Je herkent zijn werk onmiddellijk. Marc was vaak beïnvloed door andere fotografen of kunstenaars, denk maar aan Helmut Newton." Zelf noemde hij Irvin Penn en Richard Avidon als zijn idolen.

Ook Vanfleteren deelde zijn voorliefde voor die 'oude' fotomeesters. "Bij Marc herken je eenzelfde soort ambacht", zegt hij. "Marc heeft een traditionele en sobere manier van fotograferen. Soms was wat noorderlicht genoeg om een prachtbeeld te maken. Ik mag zelf dan eerder documentairefotograaf zijn, toch zie ik heel wat raakpunten in onze manier van werken. We hadden ook beiden een liefde voor de zwarte, Afrikaanse vrouw. De subtiliteit van de zwarte huid, over welvingen en poriën, daar konden we uren over praten."

"RIP Mr. XXL", schreef De Mulder op Instagram. "Als fotograaf denk ik dat je nooit rust zal vinden, tenzij men je wegneemt." Iets wat hij herhaalt in zijn reactie. "Helmut Newton is ook overleden in een ongeval. Daar heb ik dit weekend nog eens bij stilgestaan. Mocht ik vandaag plotseling gaan, heb ik een goed leven gehad. Maar het gaat om wie je achterlaat. Ik zit vooral in met hoe de naasten van Marc er gaan doorkomen. Of hoe zijn zoon Vincent - ook fotograaf, hij werkte in het atelier van zijn vader - het nu zonder hem zal doen."