Oosterweel-soepwordt nog wat dikker

1 Wat willen Ademloos en StRaten-Generaal bereiken?

Kort samengevat: de actiegroepen willen vooral niet voor voldongen feiten gezet worden. Ademloos en StRaten-Generaal hebben sinds vorig jaar een bezwaarschrift lopen bij de Raad van State tegen het BAM-tracé dat de regering wil volgen om de verkeersellende op de Antwerpse ring op te lossen. Een uitspraak daarover wordt pas in mei van volgend jaar verwacht. Maar wanneer de Vlaamse regering zoals gepland volgende maand al een bouwaanvraag indient, vrezen de actiegroepen dat de uitspraak van de Raad van State te laat zal komen. Vandaar dat ze nu alvast handtekeningen willen verzamelen om dit najaar, wanneer de stad Antwerpen haar advies moet geven, een referendum te houden. De vraag: "Vindt u dat de stad een gunstig advies moet geven voor de uitvoering van het BAM-tracé."

Maar bovenal willen de actiegroepen dat het BAM-tracé sneuvelt en dat het traject 3 kilometer verder naar het noorden wordt verlegd, het zogenaamde haventracé. Grote voordeel volgens Manu Claeys van StRaten-Generaal: "Met het BAM-tracé zullen er tijdens de spits ter hoogte van het Sportpaleis 19.100 voertuigen per uur passeren. Met het haventracé zijn dat er nog maar 12.000, een vermindering van de verkeersdrukte met bijna 50 procent."

2 Hoe past Ringland in dit verhaal?

Zij onderschrijven het haventracé volledig. Meer zelfs, het collectief lanceerde gisteren een open brief aan de Vlaamse regering waarin ze vragen om een volgens hen kleine aanpassing. De huidige plannen voor de Oosterweel-verbinding maken een volledige overkapping van de Ring namelijk onmogelijk. De open brief werd intussen al ondertekend door 130 academici, stedenbouwkundigen, ondernemers en artsen. Als volgende week donderdag tijdens de commissie Mobiliteit en Openbare Werken in het Vlaams Parlement blijkt dat de regering daadwerkelijk in juni al een eerste bouwaanvraag zal indienen, zal de burgerbeweging wellicht mee handtekeningen verzamelen voor een volksraadpleging.

Hamvraag is dus wat de regering van plan is, maar het kabinet van bevoegd minister Ben Weyts (N-VA) was gisteren niet bereikbaar.

3 Heeft hun protest kans op slagen?

Het mantra van zowel de Vlaamse regering als het Antwerpse stadsbestuur is en blijft dat er in 2017 een schop in de grond moet. Minister-president Geert Bourgeois (N-VA) benadrukte begin deze week nog dat het niet-realiseren van Oosterweel de maatschappij een miljoen euro per dag kost aan stilstaand verkeer. De kans dat een referendum - dat alleen adviserend is, niet bindend - hen van gedachte zal doen veranderen, is dus niet bijster groot. Ademloos en StRaten-Generaal moeten vooral hopen dat de Raad van State hen volgend jaar in het gelijk stelt en het BAM-tracé afkeurt.

Alexander D'Hooghe, de intendant die de Vlaamse regering aanstelde om een plan op te stellen voor de overkapping van de Antwerpse ring, onthoudt zich voorlopig bij voorkeur van commentaar. Maar hij weet wel hoe het komt dat het hele dossier een onwaarschijnlijk kluwen geworden is. "Het is zo kunnen mislopen met de Oosterweel-verbinding omdat lange tijd alleen de mobiliteit centraal heeft gestaan. De leefbaarheid is lang nooit ten gronde meegenomen. Om die leefbaarheid te verbeteren, zijn er betere instrumenten dan het tracé, zoals een overkapping."

4 Komt er ooit nog een Oosterweel-verbinding?

Voor de doorsnee weggebruiker de enige vraag die er echt toe doet. Het goede nieuws is dat alle partijen een oplossing willen. Het slechte dat iedereen een andere wil, waardoor het dossier er met de jaren alleen complexer op geworden is. "In het beste geval moeten er uitgegaan worden van tien jaar vertraging, als er geluisterd wordt naar de actievoerders", zegt Antwerps schepen van Mobiliteit Koen Kennis (N-VA). "Als alle procedures opnieuw gevolgd moeten worden, en we weten ondertussen hoe lang die duren, dan spreken we over 2035 vooraleer er een oplossing is voor de mobiliteitsknoop. Dat is dan voor mijn kleinkinderen, terwijl ik er graag ook nog van zou genieten. Ik hoop dat iedereen snel tot zijn volle bewustzijn komt."

Manu Claeys spreekt die redenering met klem tegen. "Als de regering volgend jaar in mei beslist dat ze het bij het foute eind hadden en opteren voor Ringland in combinatie met het haventracé, dan kan alles helemaal klaar zijn in 2027. Dat is slechts drie jaar later dan wat de regering nu plant."

Maar ook dat is in het beste geval, wat het is inderdaad niet uitgesloten dat het dossier versmoord zal worden door de oneindige procedureslagen. Daar zal dan maar één schuldige voor zijn, zegt Claeys: de regering. "De afgelopen jaren hebben er al vier ernstige alternatieven op tafel gelegen. Geen enkele daarvan heeft de regering deftig willen onderzoeken. Als ze zo doorgaat, dan zal er inderdaad in geen dertig jaar een Oosterweel-verbinding komen. Maar dat ligt dan niet aan ons, wel aan hun bestuurlijke onbekwaamheid."