Direct naar artikelinhoud

Een ongeluk is snel gebeurd

De maagd van Michaël Borremans aan de stadshal in Gent moet hersteld worden, omdat een stadsarbeider behalve vogelpoep ook verfstrepen van de kunstenaar weghaalde. Het is niet de eerste keer dat kunst door overijverig poetspersoneel wordt vernield.

Maagd

Twee jaar geleden maakte Borremans een werk op de betonnen wand van de klokkenstoel naast de Gentse stadshal. De voorbije weken hing er een prop vogelpoep onder aan het schilderij. De stadsarbeider die het reinigde veegde ook de verfstrepen naast het schilderij af.

Die strepen maakten deel uit van het kunstwerk De maagd, zo benadrukte Borremans vorig jaar. "Als je schildert, wrijf je je penselen ook uit naast het doek. Die streepjes heb ik er bewust op gelaten, dan zie je dat het werk echt op die betonnen wand is geschilderd. Dat is wat freejazz."

De stad laat het werk restaureren. "Het zou hilarisch zijn mocht het niet zo ernstig zijn. Ik vind het wel raar dat mijn werk gereinigd wordt door een stadswerker en niet door de restauratiedienst." Zelf gaat Borremans daar niet aan meewerken. "Dat zou belachelijk zijn."

Zakje afval

In Tate Modern was er twaalf jaar geleden nog ophef over een plastic zakje met afval. De Duitse kunstenaar Gustav Metzger had er installatie staan, Recreation of First Public Demonstration of Auto-Destructive Art.Het betrof een remake van zijn werk uit 1960, waarbij hij zuur op een vel witte nylon smeerde. Bij het kunstwerk hoort ook een plastic afvalzak, maar daarover was het kuispersoneel niet goed gebrieft.

De zak kon nog uit de vuilnisbak gered worden, maar kwam daar niet onbeschadigd uit. Metzger zag niet in hoe de tas nog kon deelnemen aan de tentoonstelling en zorgde dan maar zelf voor een nieuwe zak vol afval. Die werd daarna, aldus The Guardian, 's nachts veilig bewaard in een doos.

Leek echt niet op een kunstwerk

Ook Damien Hirst maakte ooit een kunstwerk dat verkeerdelijk werd aanzien voor afval. In 2001 toonde hij een hoop bierflesjes, volle asbakken en koffiebekers, waarmee hij het leven van een artiest wilde nabouwen. De concierge van het Londense Eyestorm Gallery dacht dat hij zijn werk deed toen hij het zootje in de vuilnisbak kieperde. "Ik heb diep gezucht toen ik het zag, omdat er zoveel rommel lag", getuigde de concierge later. "Ik vond echt niet dat het op een kunstwerk leek."

Hirst nam het voorval sportief op. "Fantastisch", zei hij. "En erg grappig." Er volgde ook lof van de Stuckist-kunstbeweging, die klassieke figuratieve schilderkunst propageert als reactie tegen al te conceptueel werk. "De concierge zou gepromoveerd moeten worden tot kunstcriticus", vond hij. "Hij heeft duidelijk een goed oog dat kan rommel kan onderscheiden van echte kunst."

Vuile baden

When it Starts Dripping From the Ceiling, zo heet het plastic bad met beige veeg van Martin Kippenberger. Het werk is 800.000 euro waard, maar dat had de poetsvrouw van een museum in Dortmund niet door. Die veegde in 2011 ijverig het bad schoon, tot de beige plek die gedroogd regenwater voorstelde, niet meer te zien was. Kippenberger overleed in 1997. .

Kunstige baden blijken wel vaker tot verwarring te leiden. In 1986 werd een vuil bad van kunstenaar Joseph Deuys gepoetst door een museummedewerker. In 1973 gebeurde hetzelfde met een babybadje dat diezelfde kunstenaar in gaas en windels had gedraaid. De twee vrouwen die het werk onder handen namen, wilden het badje gebruiken om borden te wassen na een evenement in het museum.

Lege doos

Medewerkers van Sotheby's veilinghuis vernietigden dan weer een studie van schilder Lucien Freud, dat op 140.000 euro werd geschat. Ze dachten dat de doos waarin het doel geleverd werd leeg was en duwden het in een machine die karton samendrukt.