'Criminelen oppakken voor ze trein op gaan'

Het klinkt vooralsnog behoorlijk vrijblijvend.

Jan Jambon: "Het was een goede vergadering, maar dit is een werk van lange adem. We beginnen wel een draagvlak te voelen voor een aantal maatregelen. Er zijn nu nog geen harde beslissingen genomen. Het gaat op zijn Europees: lepeltje per lepeltje. Regelmatig wordt er een Europese top gehouden en ik zal de voortgang van de dossiers strikt opvolgen."

Krijgt u genoeg steun van de andere landen?

"Wij staan duidelijk op de strengere lijn en staan dicht bij Spanje en Frankrijk. Wij zijn een draaischrijf en veel buitenlandse strijders zijn uit ons land afkomstig. Het debat ging overigens niet over een aanpassing van Schengen. Wel moeten we alle bestaande mogelijkheden voor de volle 100 procent benutten. Zonder aan de grondbeginselen te raken, kunnen we strenger controleren, zodat gekende criminelen niet vrijuit kunnen reizen."

Zal het niet makkelijk zijn om de controles te ontlopen?

"We hebben het gevoel dat PNR (passenger name record, red.) mogelijk is. Daar wordt binnen de Europese Unie al langer over gesproken, maar dan vooral met het oog op de luchtvaart. Nu moeten we daar ook op inzetten voor het internationale treinverkeer en de scheepvaart. Het zou betekenen dat we maatschappijen 'verplichten' om passagierslijsten op voorhand ter beschikking te stellen, zodat de veiligheidsdiensten ze kunnen screenen.

"Nu laten reizigers gewoon hun ticket zien als ze op de Thalys zitten. Hun naam staat er wel op, maar het personeel kijkt vooral na of het ticket zelf geldig is. De identiteit van de passagier wordt niet of nauwelijks gecontroleerd, waardoor iemand onder een andere naam kan reizen. Wij hebben de indruk dat er animo bestaat om het identiteitsbewijs op te vragen en de echtheid ervan te controleren, wat zowel bij de reservering als net voor de reis zelf kan gebeuren. Ook kunnen we het paspoort tegen het licht van een Europese databank houden, waardoor we geseinde personen kunnen weren."

Zal dat niet veel tijd kosten, waardoor de hogesnelheidstrein aantrekkelijkheid verliest?

"We moeten een evenwicht vinden tussen veiligheid en comfort. Criminelen zoeken de gemakkelijkste weg. Nu wordt alleen naar het ticket gevraagd, binnenkort ook naar het paspoort. Het is daardoor de bedoeling dat criminelen in het station worden tegengehouden voordat ze aan boord gaan. Voor de gewone reiziger kan het tien seconden langer duren, maar op termijn kan dit proces ook geautomatiseerd worden. In Brussel zijn er al poorten waarin het paspoort of het identiteitsbewijs worden gestoken. Tegelijkertijd worden ook biometrische gegevens van het gezicht gecheckt. Zulke waterdichte poortjes gaan we morgen niet overal hebben, maar kunnen wel een horizon zijn."