Black lives are worried

Het moet een van de opmerkelijkste projecten zijn sinds de komst van Trump. In de stad Ypsilanti, in Michigan, begonnen jonge Afro-Amerikanen een verzoeningsproject dat de tegenstellingen tussen blank en zwart, stad en platteland wil wegwerken. Het project heet Bridging 23, naar Highway 23 die de verschillende gemeenschappen uit elkaar trekt.

Jainelle Robinson is een van de drijvende krachten. We spreken af in een fijn koffiehuisje in Ypsilanti. Ze wordt vergezeld door haar beste vriendin. "Ik stel u voor aan Leah Clairborne, een van de beste klassieke pianisten van het land."

Herstellende cirkels

Jainelle legt uit dat de aanpak van Bridging 23 geïnspireerd is op verzoeningstechnieken van de indianen. "Tijdens de eerste vergadering vertelt iedereen over zichzelf door elke zin te beginnen met de woorden 'als je me echt zou kennen'. Mensen vertellen vaak over hun jeugd, over hun kinderen, hun job, hun dromen. Al snel blijkt dat de meeste deelnemers veel meer met elkaar gemeen hebben dan ze aanvankelijk dachten. De indianen noemden dat 'herstellende cirkels'. Zodra die kaap gerond is, kunnen we aan de slag en beginnen we met concrete projecten: een bezoek aan elkaars buurt, uitwisselen van informatie over scholen, enzovoort."

We vragen Jainelle en Leah op welke wijze zij zich als Afro-Amerikaanse vrouwen anders behandeld voelen. Ze kijken elkaar aan met een blik van: 'Wie zal er het eerst beginnen?' Leah vertelt hoe zij als kind op de muziekschool te horen kreeg dat ze beter jazz of hiphop zou spelen. "'Want dat zit toch meer in jullie genen', vertelde de leraar. Maar ik heb doorgezet en moest daarbij vaak aan Nina Simone denken die ook absoluut klassieke pianiste wilde worden, maar werd gedwarsboomd door haar blanke leraars. 'Nina,' zei ik vaak, 'jij hebt me gewezen waar de valkuil is zodat ik er niet in zou trappen.'"

Een trotse Jainelle: "En kijk nu waar ze staat! Op podia in de VS én Europa." Jainelle vertelt dat ze zich als zwarte vrouw niet thuis voelt in het chique en blanke Ann Arbor, de nabijgelegen universiteitsstad. "Het valt echt wel op. Telkens ik daar ga winkelen, krijg ik een bediende op mijn huid die me in de gaten houdt. Op een dag had ik er genoeg van en zei ik: 'Waarom houdt u mij voortdurend in de gaten?' Ze gaf toe dat ze me eerst niet vertrouwde, maar bood wel haar excuses aan."

Tijdens het gesprek is een derde vrouw aan tafel komen zitten. "Stevi Hall is mijn naam. Maar iedereen noemt me Fenix". Waarna ze eerst stilletjes naar de anekdotes van Leah en Jainelle luistert. Tot er een stilte valt. "Weet je wat mij regelmatig overkomt?", zegt Fenix. "Ik ben beginnend artdirector, maar verdien daarmee nog niet genoeg om rond te komen. Daarom bedeel ik 's morgens de post in een wat chiquere wijk. Laatst stond er een moeder met haar dochtertje in haar voortuin. Toen ik naderde en een pakje in hun brievenbus wou steken, sleurde de moeder het dochtertje naar binnen. 'Kom meisje, want je weet maar nooit met die mensen.' Ik wist niet wat zeggen. Nu nog steeds niet. Alsof er al die jaren niets is veranderd. Jammer voor die mensen, want ik ben nochtans een zeer toffe vrouw!"