Direct naar artikelinhoud

Decumul in Brussel lijkt stille dood te sterven

Na een jaar dat politiek getekend werd door graaischandalen, dreigt de roep om een volledige decumul in Brussel geen succes te kennen. Aan Franstalige kant is er een meerderheid om volksvertegenwoordigers te verbieden om ook burgemeester of schepen te worden. Maar Open Vld, CD&V en N-VA willen niet mee.

Als het parlementaire jaar na de kerstvakantie hervat, is het een van de eerste dossiers die de Brusselse volksvertegenwoordigers op hun bord zullen krijgen: de volledige decumul. Als het aan de PS, Défi, Ecolo en Groen ligt, zullen Brusselse parlementsleden hun job als volksvertegenwoordiger in de toekomst niet meer kunnen combineren met een uitvoerend lokaal ambt als burgemeester of schepen.

Dat radicale plan kwam op tafel te liggen na de onthullingen begin dit jaar over de graaicultuur bij intercommunale Publifin en - wat vooral heel gevoelig ligt in Brussel - bij daklozenorganisatie Samusocial. "Een opbod om de properste handen te hebben", noemen tegenstanders van de decumul het. Aanvoerders daarbij zijn de PS, die bij beide affaires de zwaarste klappen heeft gekregen en onder meer Brussels burgemeester Yvan Mayeur moest slachtofferen, en de groenen.

Dubbele meerderheid

Op het eerste gezicht lijkt het voorstel het makkelijk te moeten kunnen halen. Het Brussels Parlement telt namelijk 89 zetels. Met PS, Ecolo en Défi zijn 42 van de 72 Franstaligen al voor. Aan Nederlandstalige kant zijn dat alleen sp.a en Groen, goed voor 6 van de 17 zetels. 48 op 89 voor stemmen zou genoeg moeten zijn, ware het niet dat de decumul een van die Brusselse dossiers is waarvoor een dubbele meerderheid vereist is. Dat wil zeggen: een voorstel kan alleen aangenomen worden wanneer er in beide taalgroepen een meerderheid voor is.

En dat is aan Nederlandstalige kant dus niet het geval. N-VA meent dat ervaring een politicus net rijker maakt en dat het aan de kiezer is om te oordelen. CD&V wil wel een toegift doen, zegt Brussels staatssecretaris Bianca Debaets (CD&V). "Een voorstel dat geen enkele Brusselse burgemeester nog volksvertegenwoordiger mag zijn, dat kunnen we steunen." Maar een cumulverbod voor schepenen die ook parlementair zijn, dat gaat dan weer veel te ver voor CD&V. "Waarom doen we niet zoals het Waals Gewest? Daar mag in iedere fractie nog maximaal een kwart van de parlementairen cumuleren."

Voor Open Vld kan zelfs daar geen sprake van zijn. Brussels minister Guy Vanhengel is rabiaat tegen iedere vorm van cumulverbod. "De graaischandalen hadden niets, maar dan ook niets te maken met de cumul. Dat ging over buitensporige vergoedingen." Maar bovenal stoort het Vanhengel dat een cumulverbod de lokale verankering onderuit zou halen. "Daar moeten wij het als Nederlandstalige partijen van hebben: met onze lokale mandatarissen halen we ook in het gewest meer stemmen. En hoe meer stemmen we hebben, hoe meer gewicht we krijgen in de ogen van de Franstalige partijen."

In die zin is het hele dossier voor Open Vld ook communautair. En dat kan nog op de spits gedreven worden. Want als de volledige decumul goedgekeurd zou worden in het parlement met een minderheid aan Nederlandstalige kant, dan volgt een afkoelingsperiode van dertig dagen waarin de partijen zich kunnen bezinnen over hun standpunt. Vervolgens komt er een nieuwe stemming, waarbij er nog slechts een derde van de Nederlandstalige stemmen nodig is. Zes is dan voldoende.

Lees: de druk op sp.a, dat in tegenstelling tot de groenen wel in de Brusselse regering zit, zal in dat geval fors opgevoerd worden om van gedachten te veranderen. "Het zou de allereerste keer zijn dat het zover komt", waarschuwt Vanhengel nu al. "Men doet de eigen taalgroep niet de duvel aan."