Charles Michel is de controle kwijt
Olivier Mouton is politiek journalist bij Le Vif/ L'Express en auteur van Charles Michel, portret van een jeune premier. Hij schreef deze bijdrage op uitnodiging van De Morgen.
'We hebben geen premier meer" (Ahmed Laaouej, PS). "Charles Michel hangt in de touwen" (Jean-Marc Nollet, Ecolo). "Hij is een marionet van de N-VA" (Eric Van Rompuy, CD&V). Het jaar is nog maar net begonnen en de Franstalige liberale huurder van de Wetstraat 16 zit in een lastig parket.
De situatie lijkt op die van drie jaar geleden, toen de Zweedse coalitie het licht zag: dezelfde tegenstanders als toen - de oppositie en dissonante stemmen in de meerderheid - verwijten Michel dat hij zich door de Vlaamse nationalisten laat gijzelen. En dat hij een 'kamikazeteam' leidt, een 'kibbelkabinet' dat bij de eerste windstoot tegen de vlakte zal gaan. De N-VA heeft genoeg gehad aan twee dossiers - de Sudanese vluchtelingen en de moeilijke bevalling van het energiepact - om zijn wankele gezag te ondermijnen.
"Het zijn geen leuke tijden", zeggen ze bij de MR. Maandagochtend werd er niet gelachen op het hoofdkwartier in de Brusselse Guldenvlieslaan. De communicatiespecialisten waren de kop van Jut: de Franstalige liberalen zijn 'verburgerlijkt', ze zijn de draad van het regeringsverhaal kwijt. Charles Michel moet te veel op eigen houtje tegen de stroom in roeien en is zelfs gedwongen om Facebook te gebruiken - een première - om zich te rechtvaardigen.
Zijn vicepremier, Didier Reynders, laat niets van zich horen en is zelden bereid om Michel in moeilijke momenten te helpen - het gevolg van de interne oorlog in de MR in 2011. Voorzitter Olivier Chastel is schuchter tussenbeide gekomen maar verklaarde maandag in een vreemd persbericht dat de MR 'tegen een massieve regularisatie in België gekant is'. Kortom, de partij is het noorden kwijt.
Nog erger: de premier, die er graag prat op gaat dat hij de agenda bepaalt, lijkt het niet meer voor het zeggen te hebben. Zelfs het onafhankelijke onderzoek naar de uitgedreven Sudanezen, dat de gemoederen moest bedaren, is door de N-VA grotendeels buitenspel gezet.
Tonen wie de baas is
"Deze coalitie heeft de MR enorm veel opgeleverd. De N-VA heeft alle communautaire eisen opgegeven, maar daar spreekt niemand nog over", klaagt een partijbons. De gespierde taal van Theo Francken in de asielkwestie zou in de kaart kunnen spelen van een partij die het debat aan de Franstalige kant wil polariseren. Maar Alain Destexhe, een expert in de problematiek, vindt het jammer dat de MR het migratievraagstuk niet sterker uitspeelt. Dat geldt des te meer sinds Denis Ducarme, die dicht bij Francken staat, de cruciale post van fractievoorzitter heeft verlaten om Willy Borsus in de regering te vervangen.
De premier moet nu dringend tonen wie de baas is. Tegenover een boze oppositie, die het hoofd van Francken eist. Tegenover een vijandige pers. En tegenover coalitiepartners die klaar staan om elkaar naar de keel te vliegen. Maar het zorgwekkendste is dat zelfs in zijn eigen partij niet iedereen zeker is van de uiteindelijke bedoelingen van de N-VA, die in de verleiding zou kunnen komen om de regering te doen vallen om vervroegde verkiezingen uit te lokken, gekoppeld aan de gemeenteraadsverkiezingen, en de CD&V in de pan te hakken.
Charles Michel danst misschien niet altijd naar de pijpen van de nationalisten, maar lijkt nu overgeleverd aan de wil van de grootste partij van zijn meerderheid. Dat is de ergst mogelijke bekentenis van zwakte...